Напярэдадні назіралася амаль масавае вар’яцтва, абвастрэнне сімптомаў якога прывезлі нашы суайчыннікі з Вільні: толькі і было размоваў, што пра канцэрт Depeche Mode, які прайшоў у Літве і які чакаецца ў Мінску. Квіткоў не купіць (“Ну, хоць у каго-небудзь, за любыя грошы ёсць?”), людзі ідуць на галоўную падзею лета, планы перадканцэртнага “разагрэву” абмяркоўваюцца па барах, тыя, хто стаміўся чытаць пасты аб DM, абураюцца — паветра звініць мелодыяй Enjoy The Silence і ці не ўпершыню за ўсю канцэртнае жыццё краіны паняцце “культавы” аказваецца цалкам дарэчным.
“Арэна” прадалася ўся (а прыязджай зоркі такога ўзроўню кожны дзень, напэўна, яна да хакейнага чэмпіянату акупілася б). Дзівосна прыгожыя жанчыны ў вячэрніх сукенках умольна глядзелі ў вочы тым, што ішлі на канцэрт: прасілі прадаць ім лішнія квіткі. Квіткоў не было. Небывалы аншлаг! І самая разнамасная публіка, асноўную частку якой усе ж складалі дарослыя цёткі і дзядзькі разгваздзяйскага выгляду — людзі, якія адбыліся, збольшага заможныя, тыя самыя “трохі за сорак”, на чыю маладосць прыйшліся гады гучнага поспеху Depeche Mode. Былі людзі маладзейшыя: прыгожыя паненкі ў строях і ў каўбойскіх прыкідах “шорты з ботамі”, высокія бізнесмены і іх безаблічныя спадарожніцы, зусім трохі панкаў і вельмі шмат публікі, вызначыць сацыяльную прыналежнасць якой не было магчыма дзякуючы фірменным майкам Depeche Mode.
Немцы Diamond Version на разагрэве з неміласэрным, але яркім тэхна-сэтам. Тыя, хто любіць DM, цярпліва чакаюць сваіх куміраў, выпадковыя гледачы і тыя, што прыйшлі проста на зорку, абураюцца “што за хрэнь?”, заўзятыя электроншчыкі — у захапленні, а тыя, хто добра ведае DM, сцвярджаюць, што разагрэў — асабісты выбар Марціна Гара, які любіць такую пераканаўчую і бескампрамісную музыку. Частка публікі перацякла ў бар падзаправіцца і ўспомніць прыгоды юнацтва, звязаныя з творчасцю любімай групы: першыя запісы Depeche Mode, якія з’явіліся яшчэ ў Савецкім саюзе, просьбы да дыскжакеяў паставіць “маю касету”, на якой запісаныя, вядома ж, нашы героі, шок і захапленне танцпляцовак і дыскатэк, імкненне выглядаць, як Дэйв, — чаго толькі не наслухаешся ў паўгадзіннай чарзе за шкляначкай віна.
І вось першыя апазнавальныя гукі: шклянкі залпам дапітыя, людзі пабеглі да сваіх месцаў, персанал бара з палёгкай уздыхнуў. Welcome To My World — Дэйв пасеяў поле ліхтарыкаў-агнёў. Зацягнутае чараўніцтва чакання — і вось, нарэшце, грымнулі. Walking In My Shoes, Precious, Black Celebration — старыя хіты гучаць вельмі магутна, і гэтак жа ярка адклікаюцца з залы. Дэйв выдаваў такія каленцы, так струменіўся ў танцы, што часам нагадваў яшчарку ў вобразе самотнага сальса-танцора. Гэтая яго падвышаная танцавальнасць дзіўным, але звыклым чынам спалучалася з нафарбаванымі чорным вачыма, татуіроўкамі, скуранымі бранзалетамі, пярсцёнкам-чэрапам і самае кантраснае — нязменна афігенным голасам. Спяваў вельмі крута! Спяваў і ўвесь час рухаўся па сцэне. 51-гадовы “жыўчык”, які перанёс перадоз і клінічную смерць, так “расхістаў” залу, што ў нейкі момант яму можна было спакойна сесці на крэсла і даслухаць канцэрт да канца, але ўжо ў выкананні 15 тысяч мінчан. Дэйв паднімаў над сабой стойку мікрафона, раскручваў яе і, нібы шаман, заварожваў гледачоў, як духаў: зала вішчала, спявала і танцавала без прыпынку. Цікава, што адбываецца ў галаве ў чалавека, які не адзін дзясятак гадоў збірае дзесяцітысячныя стадыёны і канцэртныя залы? Ці пакутуе ён ад самаўніжэння, маўляў, там не так праспяваў, словы забыў, гук дрэнны быў? Як бачыць сябе? Канцэрты сваёй групы?
Barrel Of A Gun ў агнядышным відэашэрагу, з іскрамі і водбліскамі полымя — немагчымы эфект. Дарэчы, ці варта гаварыць аб якасці светлавога і відэашоу, што суправаджалі канцэрт? Аб складанасці і касмічнасці светаўстаноўкі, кошт якой, думаецца, у разы перавышае кошт самага крутога клуба Мінска з усім яго змесцівам? Узровень якасці прадстаўлення і яго пастаноўкі, безумоўна, уражваў.
І вось заспяваў Марцін. Дэвід сышоў са сцэны, а Марцін, які дагэтуль уражваў зменай гітар самых неверагодных формаў і фірмаў вытворцаў, змяніў яго з песнямі Higher Love і Shake The Disease. Зала спявала хорам з Марцінам. А я раптам стала думаць аб тым чуваку, якога ніхто не ведае. Дэйв Гаан, зразумела, знаёмы абсалютна ўсім. Марцін Гор — сольныя альбомы і ўся зала, што выконвае яго песні. Эндру Флэтчар вядомы свету не толькі як клавішнік-басіст Depeche Mode, але і як дыджэй, прадзюсар і ўладальнік рэкорд-лэйбла Toast Hawaii. У артыкулах пра гурт прынята пісаць, што Depeche Mode — гэта гэтыя трое. Праўда, працяглы час (да сярэдзіны 90-х) групай гэтак жа быў Алан Уайлдэр, з зыходам якога многія звязваюць канец эпохі геніяльных аранжыровак гурта. Усё гэта зразумела, але хто-небудзь ведае чувака на барабанах? Як яго завуць? Як даўно грае ў групе? Ці прыкра яму быць нават не на другіх ролях? Ну, а можа, ён лічыць за гонар граць з такімі музыкамі?
І зноў Дэйв на сцэне. Heaven з дзіўна прыгожым і лірычным чорна-белым заднікам відэашэрагу. Soothe My Soul — і Дэйвід са свайго памоста раздае фанатам “пяць” направа і налева. А мне становіцца немагчыма сумна. І я разумею, што нуду я адчувала ці не з першых песень канцэрта. Невыносную такую, калі хочацца ўстаць і сысці. Што і зрабіла: ўстала і пайшла, даслухаўшы The Pain Than I’m Used To і Question Of Time — заставалася яшчэ траціна канцэрту з нятленнымі Personal Jesus, Enjoy The Silence і Never Let Me Down Again, але мне было ўсё роўна. Па дарозе дадому спрабавала зразумець, у чым справа? Ці то ў атмасферы “Арэны”, дзе ў адрозненне ад віленскага канцэрту, які прайшоў у парку і падчас якога можна было тусавацца, блукаць, купляць алкаголь, людзі ўсё ж былі прывязаныя да сваіх месцаў, да сцен самой канцэртнай залы. Ці то ў тым, што “дэпішы” ніколі не былі маёй групай: я знаёмая з іх творчасцю, як любы музычна адукаваны чалавек, але ніколі імі сур’ёзна не захаплялася, а ад канцэрту мне не хапіла драйву, не хапіла ідэі. Ідэя канцэрту заключалася толькі ў тым, што прыехалі Depeche Mode. Так, трыццацігадовы стаж, доўгайграючы поспех, бла-бла, супер-прафесіяналы, група юнацтва, гэта ўсё зразумела, але што яшчэ? Факт існавання “дэпішаў” ніколі не быў для мяне лёсавызначальным, але я шчыра спадзявалася, што канцэрт будзе такім жа моцным і запамінальным, як усе папярэднія размовы мінчан пра яго. Упэўненая, для кагосьці так і было.
Я раптам успомніла апошні канцэрт Мэнсана ў Мінску, успомніла, як мяне ашаламіў сам Мэнсан: вечны клоун, чые песні мне бліжэйшыя ў музычным плане, мастак прыгожых задумаў на ўласныя кінематаграфічны кліпы, але ж не больш за тое, аднак на тым канцэрце я ўбачыла яго сапраўдным прапаведнікам, убачыла яго творчасць як максімальна апраўданы настроямі часу падыход да распаўсюджвання паняццяў “бог” і “вера”. Мяне ўразіла гэтая глыбіня. З апошняга: нават Лана Дэль Рэй з яе адзіным альбомам не пакінула мяне абыякавай падчас канцэрту ў той жа “Арэне”. А тут — легенда, а я нічога не адчуваю. Зрэшты, той жа самы настрой я перажыла ад канцэрта Placebo ў Мінску, праўда, шуму тады было менш, чым цяпер. Што гэта? Неапраўданыя чаканні? Атмасфера “Арэны”?
Давайце так: калі я сышла практычна з сярэдзіны канцэрту і не маю права выдумляць пра тое, што там было “пад заслону”, прапаную ўсім, хто застаўся на шоу да канца, і нават тым, хто не быў на ім зусім, завяршыць рэпартаж з гэтага канцэрта. Вам адназначна ёсць больш чаго расказаць пра DM, чым мне.
P.S. Дарэчы, 28 лютага 2014 г, Depeche Mode зноў прыедуць у Мінск з канцэртам і ва ўсіх, хто ў гэты раз не змог патрапіць на канцэрт ці зразумець яго, будзе яшчэ адна магчымасць убачыць жывую легенду.
Ганна Трубачова
Фота Аляксандра Tarantino Ждановіча