• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
16.12.2015 | Грамадства Свой погляд

«Пружанец Марціновіча» як дыягназ

Тэкст Віктара Марціновіча “Why By?“, напісаны па слядах дыскусіі пра культурных герояў у Пружанах, атрымаў пэўнае развіццё. Герой артыкула задае новыя пытанні пра самаідэнтыфікацыю, на якія хоча атрымаць адказы. Наведвальнікі budzma.by, далучайцеся да важнай размовы і вы.

“Вобраз пружанца, створаны Віктарам Марціновічам у сваім уяўленні, выклікае спачуванне за местачковае невуцтва і нікчэмна малы кругагляд. Можа быць, сапраўды, аднойчы апынуўшыся ў Берліне, Празе, Вільні, або хаця б у Маскве, гэты абмежаваны чалавек зразумеў бы, што прадстаўнікі розных нацыянальнасцяў адрозніваюцца адно ад аднаго культурай, матывамі, паняццямі пра дабро і зло і іншымі складнікамі нацыянальнай самасвядомасці, пра якія піша аўтар. Але герою Марціновіча Еўропа не знаёмая, сядзіць ён сабе на пружанскай печы і чхаць хацеў на міжкультурныя адрозненні. Яшчэ і пакрыквае: «Ды якая розніца, кім там быў ваш Шагал — рускім, беларусам ці габрэем?»

«Пружанец Марціновіча», хочацца верыць, — вобраз зборна-метафарычны, навеяны некалькімі нязручнымі пытаннямі; ён — персанаж яшчэ не напісанай кнігі, але пісьменніцкай ідэі. «Пружанец Марціновіча» — гэта і дыягназ усім, хто не разумее простай ісціны: мы беларусы па факце і па пашпарце проста таму, што нарадзіліся на гэтай зямлі, выхоўваліся тут і будзем думаць пра яе перад смерцю. Так што хочаш ты, пружанец, ці не хочаш, а беларус ты апрыёры, бо так запісана ў тваім пашпарце і пасведчанні аб смерці.

А сапраўдны пружанец, не ўяўны суразмоўца Віктара Марціновіча, а той, што з плоці і крыві, так і застанецца без адказу. Пружанец, які не падышоў у канцы сустрэчы да Віктара, таму што Віктар сам да яго падышоў падзякаваць за цікавае меркаванне. Пружанец пазней задаў сваё пытанне Віктару яшчэ раз у facebook, з чаго выйшла забаўная, але вельмі лаканічная гутарка. Хоць хто ведае, можа, яна — усяго толькі плён уяўлення ўжо самога пружанца:

Пружанец: Прапанаваная Вамі тэма цікавая, але, як мне здалося, спрэчкі ў аўдыторыі ў выніку скаціліся да ўзроўню «наш ці не наш». І маё пытанне пра тое, якое значэнне мае нацыянальнасць мастака для ўспрымання яго творчасці, застаўся без змястоўнага адказу. Ці павінныя мы шанаваць нейкіх дзеячаў за тое, што яны нашыя суайчыннікі, землякі, суграмадзяне (розныя паняцці, якія характарызуюць розную ступень абстрактнага «сваяцтва» спажыўца/знатака мастацтва і мастака)?

Віктар: Дзякуй. Я паспрабую даць разгорнуты адказ на гэтае пытанне ў найбліжэйшы час, можа быць, у асобнай публікацыі, трэба ўсё глыбей прадумаць.

Пружанец: Дзякуй, буду чакаць адказу. Праўда, адзін з магчымых адказаў я ўжо і сам ведаю: нацыянальнасць мастака мае значэнне для разумення і інтэрпрэтацыі яго творчасці, калі яно адлюстроўвае або адлюстроўвала ў нейкія перыяды праблемы пэўнага народа. Тады, вядома, нацыянальнасць і тэматыка аўтара маюць сацыяльна-гістарычны сэнс. Але ў такім кантэксце, наколькі я памятаю, Шагал не абмяркоўваўся. З іншага боку, многія мастакі падымаюць тэмы ўніверсальныя, якія закранаюць класавыя, экалагічныя праблемы. Напрыклад, Ван Гог — яго партрэты сялян, сейбітаў, шахцёраў у большай меры зборныя, чым нацыянальныя вобразы. А серыя «Едуны бульбы» цалкам магла б паслужыць ілюстрацыяй да твораў, напрыклад, Коласа. Чым не тыповая сялянская сям’я «бульбашоў»? Мяне вось яшчэ якое пытанне даўно цікавіць: дзе праходзіць мяжа паміж патрыятызмам і нацыяналізмам? Хацелася б даведацца вашае меркаванне.

Віктар: На маю думку, яны тоесныя, у адрозненне ад нацыяналізму і шавінізму або нацыяналізму і фашызму

Пружанец: Няхай так, але паняцце “патрыятызм” афарбаванае пазітыўнымі эмоцыямі ў свядомасці людзей, у ідэалогіі, а нацыяналізм — негатыўнымі эмоцыямі, асуджаецца. Можа, патрыятызм — гэта сацыяльна прымальная форма нацыяналізму?

Віктар: Гэта ўсё маніпулятыўныя інтэрпрэтацыі адной з’явы.

Пружанец: Згодзен. Тады хіба гонар за нацыянальных герояў не супастаўны з патрыятызмам / нацыяналізмам? І дзе гарантыя, што людзі, якія сёння з крыкам адстойваюць нацыянальнасць сваіх мастакоў, заўтра не пачнуць гэта рабіць са зброяй у руках?

Новага адказу не было.”

 

Ігар Паўлаў

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства Музыка

«Застаецца толькі спадзявацца, што мы ўсе яшчэ зайграем разам». Музыка Аляксандр Казакевіч пра вымушаны пераезд і пра тое, як граць адначасова ў чатырох гуртах

Аляксандр «Роб» Казакевіч — вядомы маладзечанскі рок-музыка, прызнаны палітвязнем. На піку ўласнай металёвай кар’еры...

valiancina_shauchenka
Грамадства Гісторыя

Сёння — Дзень памяці ахвяр Халакосту. Гісторыя Магілёўскага гета

27 студзеня — Міжнародны дзень памяці ахвяраў Халакосту. У Магілёве гета праіснавала з 13 жніўня 1941-га па 1943 год....

valiancina_shauchenka
Грамадства Літаратура

Стаў вядомы шорт-ліст літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес»

Журы штогадовай літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес» абвясціла кароткі спіс намінантаў на званне лаўрэата за найлепшую...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Суд над эксперткай Таццянай Кузінай пачнецца 6 лютага

Пра гэта паведамляюць праваабаронцы. Палітолаг, даследчыца, адна з заснавальніц праекта SYMPA (Школа маладых...

Апошнія навіны

    Грамадства Музыка
    «Застаецца толькі спадзявацца, што мы ўсе яшчэ зайграем разам». Музыка Аляксандр Казакевіч пра вымушаны пераезд і пра тое, як граць адначасова ў чатырох гуртах
    Грамадства Гісторыя
    Сёння — Дзень памяці ахвяр Халакосту. Гісторыя Магілёўскага гета
    Грамадства Літаратура
    Стаў вядомы шорт-ліст літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес»
    Грамадства
    Суд над эксперткай Таццянай Кузінай пачнецца 6 лютага
    Грамадства «Музыка»
    Гурт NaviBand выпусціў новы сінгл з украінскай спявачкай Tayanna. Паслухайце, як нашы мовы гучаць разам
    Грамадства «Музыка»
    Топ-5 песень Міхала Анемпадыстава
    Грамадства
    Шыльды «ахоўваецца дзяржавай» сталі мемам. Як бабруйцы жывуць і працуюць у гістарычных камяніцах
    Грамадства
    Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў 28-29 студзеня
    Літаратура
    «Зекамерон» Максіма Знака выдадуць па-англійску
    Грамадства Літаратура
    «Літургія часу». У Лондане выходзіць новая кніга вершаў Алеся Дуброўскага-Сарочанкава
    Грамадства
    У турме Алесь Пушкін збіраецца намаляваць партрэты Маслюка і Тарашкевіча
    Грамадства
    «Астраномія. Сузор’і». Хутка з’явяцца яшчэ тры маркі з беларускімі назвамі сузор’яў
    Грамадства Літаратура
    Павел Баркоўскі: «Pradmova» можа пашырыць геаграфію, фэст будзе грунтавацца на якасці, а не на палітычнай кан’юнктуры
    Грамадства Музыка
    Лявон Вольскі: Прадаць гітару ды ўладкавацца грузчыкам у гіпермаркет – калі дазволяць
    Грамадства «Музыка»
    Здрада дзяржаве. Музыку Яўгену Глушкову прысудзілі 9 год калоніі за фота аэрадрома ў Зябраўцы

Афіша

  • 27.01 — 26.01

    Гісторыя Гальшкі з Астрога: гістарычная лекцыя ў Вільні

  • 27.01 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 27.01 — 05.02Выстава Наталлі Разуменка ў Мінску
  • 27.01 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 27.01 — 26.02Выстава айца Сяргея Сурыновіча «Птушыны вянок» ў Віцебску
  • 27.01 — 27.02Зімовая выстава ў Мінску
  • 27.01 — 26.02«Самародак з Рагачова». Выстава Анатоля Каплана ў Гомелі
  • 27.01 — 28.02Выстава выцінанкі «Зімовыя цуды» ў Маладзечне

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • Лідар «Океана Ельзи» Святаслаў Вакарчук пракаментаваў прысуд за сваю песню ў Мінску
    • Штодзённасць паўстанцаў’1863. Смерць, зброя, алкаголь і адсутнасць сну
    • Песні, прысвечаныя паўстанню 1863–1864 гадоў
    • Мікалай Пачкаеў: «Беларуская лацінка далёкая ад польскай, а гістарычнай сувязі сучаснага кірылічнага алфавіту з тэкстамі старабеларускай мовы няма»
    • Студзеньскае паўстанне: як пачалося і чаму згасла
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип