Многія чулі пра Чорную Панну Нясвіжа ды Белую Даму з Гальшанаў, а вось пра прывідаў гродзенскіх замкаў не вядома нічога. Гэта дзіўна, бо як-ніяк у Старым замку памёр сам Стэфан Баторый. Няўжо ягоны прывід не ходзіць па замкавых калідорах ды не просіць, каб яму налілі келіх добрага такайскага віна? Тым больш, што і старая частка замка ў чаканні аднаўлення выглядае цяпер рамантычна, зусім для прывідаў... Аказваецца, не так даўно, усяго 100 гадоў таму, у замку дзіўных зданяў было яшчэ поўна, піша канал «Hrodna 11:27».
Стэфан Баторый. Малюнак І. Кебеца
У пачатку 1920-х гг. адна з гродзенскіх газет апублікавала артыкул «Таямніцы Гродзенскага Замку». Стары замак тады нават яшчэ не быў музеем, ім валодалі спачатку расійскія, а пасля польскія вайскоўцы, тут былі афіцэрскі клуб, гатэль для камандзіровачных афіцэраў, сталоўка і розныя іншыя інстытуцыі. Замак тады выглядаў не самым лепшым чынам, ды і ягоныя тагачасныя жыхары — камандзіровачныя ды халастыя польскія афіцэры — пасля вясёлай вячэры маглі пабачыць што заўгодна.
Артыкул можа быць цікавы і сучаснаму чытачу. Публікуем яго цалкам. А ўжо кожны няхай сам робіць высновы, што ў ім праўда, а што — спараджэнне салдацкай п’янай фантазіі.
«Таямніцы Гродзенскага Замку»
«Наш Гродзенскі Стары Замак, таксама як і іншыя помнікі даўняга мінулага, закрывае ад нас таямнічай мглой праявы патустаронняга жыцця, якія пульсіруюць у ягоных мурах. Свет прывідаў, духаў для нас недаступны. Яго могуць бачыць толькі адзінкі. Але ўсялякая звязаная з яго з’яўленнем праява з часам акружаецца легендамі, кожная з якіх больш неверагодная за папярэднія.
Некалькі дзён таму па горадзе разышлася гісторыя, што палкоўнік Н., які жыў у афіцэрскіх пакоях на Старым замку, прачнуўся пасярод ночы і пабачыў у дзявярах вялізную постаць у рыцарскіх даспехах, якая растварылася ў паветры пасля таго, як палкоўнік разбудзіў сваіх таварышаў.
Мы звярнуліся непасрэдна да самога пана палкоўніка, каб даведацца пра некаторыя падрабязнасці. Ён праясніў, што рыцара не бачыў, але і ён і яго калегі ўсе ўчатырох прачнуліся ноччу ад таго, што іх быццам бы нехта душыў. Уражаныя такім патустароннім эксперыментам, усе афіцэры проста пасярод ночы пакінулі гасцінныя пакоі Дома Афіцэра.
У сувязі з гэтым з замка тэрмінова выселіўся і ўладальнік буфета пры Доме Афіцэра, які паведаміў, што толькі цудам выратаваўся ад смерці шляхам задушэння. Ён бачыў нейкую надзвычайную істоту, якая падыйшла да яго і паклала яму руку на вусны, каб задушыць.
У сувязі з гэтым мы сабралі звесткі пра падобныя гісторыі ў далёкім і бліжнім мінулым. Замкавы стораж, які жыве ў браме, апавядае, што некалькі месяцаў таму перад ім з’явіўся нейкі рыцар і засведчыў, што ў Замку схаваны скарб, пасля чаго ўзяў яго за руку і завёў у замкавыя падвалы, паказваючы дакладнае месца, дзе быццам ляжыць скарб.
Стораж, прачнуўшыся, пачаў пошукі скарбу ва ўказаным месцы, аднак змушаны быў спыніць пошукі, паколькі грунт пад нагамі пачаў вагацца і асыпацца.
Афіцыянт у сталоўцы Дома Афіцэра расказаў такі факт, што ў расійскія часы тром афіцэрам нейкая постаць перайшла дарогу на замкавых прыступках і не ўпусціла іх унутр будынка. Афіцэры з аголенымі шаблямі хацелі прабіцца ўнутр, але нічога не ўдавалася, пакуль не збеглася замкавая служба і пасля паднятага гучнага крыку істота з патустаронняга свету знікла.
Прыхільнікі акультызму маюць план арганізаваць у Замку сеанс, каб здабыць у старых руінаў іх таямніцы».
