У выдаведстве Гродзенскага медыцынскага ўніверсітэта выйшаў «Асацыятыўны слоўнік медыцынскай лексікі» Віктара Варанца і Мікіты Валько, піша Hrodna.life. У ім аўтары сабралі асацыяцыі на 305 медыцынскіх тэрмінаў, зразумелых і пацыентам. Такі слоўнік дапаможа лекарам пазбягаць слоў, асацыяваных у пацыентаў, напрыклад, са смерцю. Наклад усяго 50 асобнікаў.
«Слова «лекар» беларусы ў сваёй мове выкарыстоўваюць значна часцей, чым слова «доктар»; слова «хворы» выклікае асацыяцыю «смерць» у 9% беларусаў, а слова «пацыент» такую ж асацыяцыю толькі ў 2% апытаных; са словам «укол» 21% нашых грамадзян звязваюць асацыяцыі «боль, страх», а са словам «ін’екцыя» — 9%; беларусы, на жаль, не ведаюць значэння такіх слоў, як вурзпель, недакроўнасць, ікаўка, валляк», — так прадставіў слоўнік адзін з аўтараў, Віктар Варанец, на сваёй старонцы ў Facebook.
Кожнае слова выклікае ў чалавека пэўныя асацыяцыі, асабліва ў медыцыне, патлумачыў Віктар Варанец Hrodna.life. Псіхасаматычны стан хворага часта залежыць ад трапнага слова. У слоўніку аўтары вызначылі словы-рызыкі, якія выклікаюць у пацыентаў асацыяцыю са смерцю, болем, жахам. Ім варта падбіраць сінонімы. Вызначэнне такіх слоў — цэлая метадалогія.
Аўтары слоўніка Віктар Варанец (справа) і Мікіта Валько (злева). Фота: Facebook Мікіты Валько
Першы прафесійны асацыятыўны слоўнік у Беларусі
У Беларусі за ўсю гісторыю выйшаў толькі адзін асацыятыўны слоўнік агульнаўжывальнай лексікі Алы Цітовай («Асацыятыўны слоўнік беларускай мовы») у 1981 годзе. У ім было сабрана 300 слоў, якім адпавядалі пэўныя асацыяцыі. Праца па падрыхтоўцы такога слоўніка — доўгая і руцінная, таму амаль ніхто за іх не бярэцца, патлумачыў Віктар Варанец. На стварэнне асацыятыўнага слоўніка медыцынскай лексікі ў аўтараў сышло амаль два гады.
«Наш прафесійны асацыятыўны слоўнік, здаецца, першы на постсавецкай прасторы, — зазначыў аўтар. — Гэты слоўнік адкрывае дзверы для псіхадыягностыкі, псіхалінгвістыкі і іншых сумежных навук».
Наклад выдання — 50 асобнікаў. Такую сціплую лічбу Віктар Варанец патлумачыў вузкай прафесійнай скіраванасцю слоўніка. Але калі да яго з’явіцца цікаўнасць, магчыма будзе зрабіць перавыданне. Зараз кнігу можна купіць у шапіку Гродзенскага медыцынскага ўніверсітэта.
