Заснавальнік мінскага клуба майстроў плавання “Зубр” Ілля Кавалёнак і яго паплечнік па камандзе Павел Лагун мараць адарваць беларускіх мужчын ад шкодных звычак і ператварыць у крутых мускулістых перцаў, а пенсіянераў — у іх актыўных аднагодкаў з замежжа. Чаму плаванне круцейшае за бег і фітнэс-клубы і якія жарсці адбываюцца ў басейнах падчас сур’ёзных міжнародных спаборніцтваў, нам распавялі нашыя суразмоўцы.
— У жніўні вы разам са сваімі паплечнікамі па камандзе — Максімам Крукам і Паўлам Зінькевічам — выйгралі чэмпіянат свету ў катэгорыі “Мастэрс”, з сусветным рэкордам адолеўшы эстафету 4х50 метраў вольным стылем. А якія былі першыя вашы ўражанні ад знаёмства з воднай стыхіяй?
Ілля: Дагэтуль не магу забыць набярэжную на Алега Кашавога, побач з трактарным заводам. Усе, хто жыве ў Заводскім раёне сталіцы, мяне зразумеюць. З маленства мяне вабіла тутэйшая вада, і гадоў да шаснаццаці я нават час ад часу ў ёй плаваў, нягледзячы на ўсе мясцовыя байкі. Як бачыце, скура луской не пакрылася і не стала шэра-зялёнай.
Павел: А я, як ні дзіўна, пэўны час баяўся вады, пасля таго як у пяць гадоў паслізнуўся і бултыхнуўся ў рэчку. Таму і пачаў займацца плаваннем — каб перамагчы гэты страх.
— Пэўна, потым часта перад дзяўчатамі хваліліся, што доўга можаце затрымліваць дыханне пад вадой?
Павел: Пра гэта мы спрачаліся толькі паміж сабою. Мой асабісты рэкорд — дзве хвіліны дзесяць секунд, а адзін спартовец у нас змог пратрымацца пад вадою ажно на сорак секунд даўжэй!
— Але ж у басейнах плаваюць не толькі хлопцы-калегі, але і прыгожыя дзяўчаты. Як адбываецца флірт у вадзе?
Ілля: Я наўмысна апошнім разам набыў акуляры з цёмным шклом, каб ніхто не бачыў куды і на каго я гляджу. Але насамрэч, на маю думку, басейн — не найлепшае месца для знаёмства. Там менш інтрыгі: усё пабачыў, зацаніў, а ў жанчыне павінная быць таямніца, каб захацелася з ёю сустрэцца яшчэ і яшчэ…
— У сучасным спорце мала быць паспяховым, трэба яшчэ спадабацца гледачам і спонсарам, таму многія спартоўцы вялікую ўвагу надаюць свайму выгляду. А якія модныя трэнды цяпер сярод плыўцоў?
Ілля: Шмат хто спрабуе сёння падкрэсліць сваю індывідуальнасць праз татуіроўкі, але ў плаванні яны не вельмі папулярныя. Напрыклад, у нашай эстафетнай чацвёрцы ніхто іх не мае. Татуіроўка — гэта як насіць адну і тую ж майку ўсё жыццё. Мы вылучаемся з дапамогай шапачак, шортаў, акуляраў, ну і, натуральна, прыгожых атлетычных торсаў. Падчас выступу ты ўвесь час у вадзе, у сваіх думках і табе не да татушак і ўпрыгожанняў.
— Як выглядае сапраўдны форс-мажор у плыўцоў?
Павел: Калі падчас выступу ў цябе рвуцца шорты ці шапачка, а акуляры звальваюцца ў ваду — гэта яшчэ не форс-мажор. Сапраўдная дупа, калі перад выхадам на старт адзін удзельнік вашай каманды забывае недзе сваю акрэдытацыю, і праз гэта не дапускаюць усіх…
Ілля: Памятаю, мы абмяркоўвалі з хлопцамі, што рабіць, калі раптам нашыя тугія шорты трэснуць. Вырашылі: плывем далей. А хтосьці пажартаваў: затое адразу трапім у навіны.
— У плаванні сапернікі неяк імкнуцца дэмаралізаваць адзін аднаго перад стартам?
Павел: Мы усе добра ведаем адзін аднаго ў твар. Калі ты — сапраўдны спартовец, то ты за здаровую канкурэнцыю і не карыстаешся несумленнымі метадамі. Ды і закон кармы ніхто не адмяняў: усе дрэнныя ўчынкі абавязкова да цябе вернуцца.
Ілля: Самае галоўнае тут — псіхалагічныя моманты: у нас канкурэнтаў знішчаюць словамі, поглядам… Напрыклад, знакаміты расійскі плывец Аляксандр Папоў аднойчы на спаборніцтвах падышоў да свайго асноўнага канкурэнта Марка Фостэра, а ў таго на шыі быў залаты ланцужок, і за пару хвілін да старту спытаў ў яго:
— Што гэта такое?
— Золата.
— Табе яго будзе дастаткова!
Што адбылося з Маркам Фостэрам? Ён пачаў думаць, што рускі плывец меў на ўвазе. І ў выніку дрэнна выступіў, бо ўжо да старту эмацыйна згарэў. Вось такі тонкі псіхалагічны ціск на канкурэнта.
— Наколькі сёння плаванне папулярнае сярод беларусаў?
Павел: Калі спартоўцы дасягаюць пэўных вынікаў, то іх від спорту, адпаведна, робіцца больш папулярным. Але з плаваннем іншая сітуацыя. З аднаго боку, гучныя перамогі Аляксандры Герасімені, Яўгена Цуркіна і іншых беларускіх плыўцоў значна ўзнялі яго прэстыж, а з іншага — мы быццам у нейкім падполлі: шмат людзей займаецца плаваннем, у большасці сталічных басейнаў чэргі па абанементы, але падтрымліваць беларускіх плыўцоў на спаборніцтвах прыходзіць не так шмат людзей.
Ілля: Калі ты распавядаеш сябрам, што наведваеш фітнэс-клуб ці гуляеш у футбол, яны кажуць: “Ваў, крута!” А калі скажаш, што ходзіш у басейн, яны, хутчэй за ўсё, ніяк не адрэагуюць. Таму мэта нашага клубу “Зубр” — зрабіць плаванне сапраўды крутым відам спорту.
Павел: У тых жа ЗША больш за 3 мільёны басейнаў, у Швейцарыі яны ёсць нават у самых невялічкіх гарадах. Бо там людзі даўно зразумелі: неабавязкова біць рэкорды і рабіцца прафесійным плыўцом, плаванне — само па сабе выдатны сродак хутка прывесці свой арганізм у тонус. Калі вы траўмавалі нагу ці пазваночнік, доктар, хутчэй за ўсё, парэкамендуе вам для лепшай рэабілітацыі заняцца плаваннем.
Ілья: Наша асноўная аўдыторыя — людзі сярэдняга ўзросту, ад 25 гадоў і вышэй. Сёння ў трэндзе быць здаровым, маладым і прыгожым. Пакуль вучышся ў школе ці ўніверсітэце, ты яшчэ сяк-так займаешся спортам, але потым уладкоўваешся на працу, і турботы штодзённага жыцця усё мацней зацягваюць цябе у сваю багну. А спорт дапамагае трымаць цела ў тонусе, дае энергію і добры настрой. Асабліва плаванне, якое амаль не мае аніякіх супрацьпаказанняў. Усе, хто бываў за мяжой, не можа не дзівіцца на тутэйшых пенсіянераў, якія вельмі актыўныя і жыццярадасныя. Але не трэба забываць, што большасць з іх вядзе актыўны лад жыцця: бабулька на ровары ці дзядуля на прабежцы ў парку — тыповая з’ява для большасці гарадоў Еўропы. Такім чынам, яны падаўжаюць сваё жыццё і робяць яго больш насычанным і яскравым. Таму вялікую ўвагу ў клубе “Зубр” мы плануем надаваць менавіта нашым чальцам пенсійнага ўзросту.
— А што трэба зрабіць, каб аматары камп’ютарных гульняў ці чарачкі пайшлі ў басейн і пачалі дбаць пра сваё здароўе?
Павел: Тут не ўсё так адназначна. Вельмі часта чалавек такім чынам імкнецца запоўніць душэўны вакуум. Даўно даказана, што заняткі спортам — добры сродак барацьбы з дэпрэсіяй. Тэмп сучаснага жыцця вельмі хуткі: трэба ўсюды паспяваць. Дык вось, калі вы зоймецеся плаваннем, то абавязкова заўважыце, што сталі працаваць у два разы шпарчэй.
Ілля: У першым класе я хацеў плаваць, і бацькі адвялі мяне ў басейн, але праз нейкі час мне гэта надакучыла і я пачаў прасіцца на велатрэк. Тады маці жартаўліва заўважыла: “Што ты хочаш мець: во такія плечы ці во такую дупу?” Зразумела, я выбраў першае. Плаванне робіць фігуру прыгажэйшай, піўны жывот дакладна рассмокчацца. Да таго ж, мужчыны любяць спаборнічаць, а калі на суседняй дарожцы цябе абганяе чалавек нашмат старэйшы за цябе, то гэта дадатковы стымул прывесці сябе ў тонус і пачаць весці здаровы лад жыцця.
— Ваш клуб называецца досыць нетыпова для плавання — “Зубр”.
Ілля: Мы імкнуліся адысці ад стэрэатыпаў і ўнесці ў назву нацыянальны каларыт, бо большасць клубаў плавання ў свеце маюць назвы кшталту “Тайфун”, “Пасейдон”, “Хваля” і г.д. А зубр — гэта сімвал нашай краіны, сапраўдны лясны волат.
Павел: Мы яшчэ толькі робім першыя крокі: клуб “Зубр” быў заснаваны ў гэтым годзе 5 чэрвеня. Нацыянальная адметнасць будзе абавязкова, як у клубе, так і падчас нашых выступаў на розных спаборніцтвах, каб усе бачылі, што гэта беларусы і пачалі цікавіцца нашай краінай!
Ліна Мілаш
Фота з асабістага архіва клуба “Зубр”
