«Ня так ужо ўсё і кепска, вельцашаноўная публіка!». Лявон Вольскі піша пра беларускую салідарнасць, рэакцыю чытачоў на свае тэксты і веру ў перамогу. Калі вы ўсё яшчэ не верыце ў аптымістычны фінал, Лявон Вольскі ідзе да вас разам з рубрыкай «Мама, не журыся» на Budzma.org.
Гульня працягваецца
Напісаў я надоечы тэкст пра беларускую нерашучасьць, і рэакцыя была імгненная: бачу толькі нэгатыўныя моманты, ныю, бурчу, маўляў, усё кепска, усё жахліва, і выйсьця няма...
Ня так ужо ўсё і кепска, вельцашаноўная публіка! І я неаднойчы гэта канстатаваў, толькі вы на гэта не зьвярталі ўвагі, а калі напісалася нешта не зусім пазытыўнае, дык адразу зьвярнулі. Дык вось,
я не баюся казаць: ня ўсё дрэнна, становішча не безвыйсьцёвае, гэта не параза, усё ня скончылася, гульня (і барацьба) працягваюцца, і мне бачыцца скрозь усе гэтыя маркоты, пакуты і засмучэньні аптымістычны фінал.
Адкуль вера ў аптымістычны фінал
А вы самі паглядзіце: якое ўжо стагоддзе ў Беларусі то вайна, то паморак, то паўстаньне, то рэакцыя на паўстаньне, то рэвалюцыя, то дыктатура (пралетарыяту і проста нашая, звыклая, фірмовая, фірмовейшая за памяркоўнасьць ды нерашучасьць!). Ад такога прэсынгу мы даўно ўжо мусілі зьнікнуць, растварыцца ў вялікай расейскай сям’і народаў і сядзець там пад брудным нямытым усходнім плінтусам. Але так чамусьці ня здарылася!
Колькі часу зьнішчалі нашую мову, забаранялі, кпілі зь яе — яна й сялянская, й калгасная, бедная, нязграбная, грубая — а мова жыве сабе й разьвіваецца, абрастае слэнгам і наватворамі, на ёй ствараюцца вершы й паэмы, аповесьці, раманы, п’есы, публіцыстыка, аналітычныя артыкулы — усё!
Расейскамоўны беларус (ёсьць і такія!) скажа: «І колькі вас такіх, беларускамоўных? Адзін адсотак? Пяць?». Ну, паслухайце, нават калі пяць, затое — якія гэта людзі! І потым — у Рэспубліцы Беларусь па-беларуску размаўляць цяпер рэальна небясьпечна. А ў папярэднім пэрыядзе было непрэстыжна, дзіўна і таксама ня надта бясьпечна — гаворыш па-беларуску — значыцца, ты зьвязаны з апазыцыяй (у прастамоўі — бэнээфавец). Прасоўваньне па службе для такіх асобаў — выключана. Затое забясьпечаныя крывыя позіркі і размовы за сьпінаю: «Вось дарвуцца да ўлады і зноў пачнуць гэтую мову насаджаць!». Якія ж вы хочаце адсоткі ў такой сытуацыі?
Шок для ўладаў: разьяднаўчая палітыка не спрацавала
Колькі ўлады не займаліся разьяднаньнем нашага народу, якія толькі тэхналёгіі не выкарыстоўвалі, а, як высьветлілася, нічога ў іх не атрымалася.
Я, шчыра кажучы, глядзеў на гэтую сытуацыю з гэткім здаровым, як мне падавалася, пэсымізмам — камуністычная рэлігія абрынулася, усе (пад чуйным кіраўніцтвам уладаў) пачалі культываваць рэлігію спажываньня — колькі ты зарабляеш, якая ў цябе кватэра, якімі брэндамі ты карыстаесься, на чым ты езьдзіш, дзе ты адпачываеш? Улада пачала актыўна выкарыстоўваць гэты культ — ейныя прадстаўнікі (і галоўны прадстаўнік) часта апэравалі рознымі лічбамі, абяцалі падвышэньне заробкаў («па 500» і іншыя падобныя абяцанкі), жыцьцёвага ўзроўню і «Джылі» ў кожную хату.
Мне здавалася, што гэта — ідэальны мэханізм для разьяднаньня грамадзтва, калі кожны займаецца сваёй сям’ёй, сваёй «ячэйкай грамадзтва», ейным жыцьцём, ростам, дабрабытам, і іншыя такія ячэйкі ўспрымае як канкурэнтаў ці то (у лепшым выпадку) не зьвяртае на іх увагі.
Але, направер, для кагосьці гэтае разьяднаньне спрацавала, але для вельмі вялікае колькасьці людзей — не. І ў гэтым можна было пераканацца падчас каронавірусу, калі ўлада самавыдалілася з працэсу барацьбы з пандэміяй, а народ аб’яднаўся, згуртаваўся, валянтэрыў і мужна змагаўся з хваробаю.
І потым — пасьля «выбараў» — вы ведаеце, як разгортвалася сытуацыя, як гуртаваліся людзі, як распачалася дваровая актыўнасьць і бел-чырвона-белы рух.
Ясна, што для ўладаў гэта было шокам — яны працавалі-працавалі, разьядноўвалі-разьядноўвалі, а тут — раз! — і нібыта не было ўсіх гэтых дзесяцігоддзяў, і толькі ўсялякія дубаломы-амонаўцы-губазікі пытаюцца ў зьбітага на мокры яблык айцішніка: «Колькі ты зарабляеш?!». І, пачуўшы адказ, нема равуць: «Дык чаго ты яшчэ хочаш?! Што табе не падабаецца?». Нібыта гэтыя амонаўцы-губазікі й былі мэтавай аўдыторыяй дзяржаўнай разьяднаўчай палітыкі, і яны (зомбі!) цяпер рэальна ня могуць зразумець: што апроч грошай і дабрабыту трэба чалавеку ў жыцьці?
Беларуская салідарнасьць сапраўды працуе
Я вось чаму ўсё гэта пішу? Таму што нядаўна Полк Каліноўскага абвясьціў збор сродкаў на набыцьцё 100 дронаў. І ведаеце, за які час беларусы сабралі неабходную (немалую!) суму? За адзін дзень! Усё сабранае. Дроны набытыя.
Таму дзяржава й змагаецца з данатамі, шукае, хто, калі і куды пераводзіў грошы. Таму й карае тых, хто дапамагаў сваякам палітвязьняў. Бо беларуская салідарнасьць сапраўды працуе. І палохае ўладу. Таму ўлада й змагаецца з гэтай салідарнасьцю. Як можа. Як умее. А ўмее яна ўсё рабіць ня надта каб вельмі добра. Сярэдненька так, у лепшым выпадку. Да ўсяго, змаганьне з салідарнасьцю — гэта той яшчэ занятак. Вунь польскія камуністы змагаліся — і дзе яны цяпер?
Таму — дапамагайма адно аднаму, падтрымайма, і свабода загарыцца зыркай зоркаю! Не апускайма рукі!
P. S. І гэта... Паболей рашучасьці, спадарства!
