• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
27.01.2017 | Культура

Антон Астаповіч: Новы Кодэкс аб культуры — «міна запаволенага дзеяння»

Эксперт па ахове помнікаў распавёў, якім быў Мінск у Сярэднявеччы, і адказаў на праблемныя пытанні горадабудаўніцтва і захавання спадчыны ў сталіцы.

Пасля калядных вакацый распачаў свае пасяджэнні ў новым сезоне Клуб гісторыі Мінска. Першым яго госцем стаў кіраўнік Добраахвотнага таварыства аховы помнікаў Антон Астаповіч, які паразважаў на тэму старажытнага Менска ў сучасным Мінску і таго, што ад яго засталося.

На думку Астаповіча, самае каштоўнае, што страціла сталіца, — нават не будынкі, а гістарычная планіроўка. Яе фрагменты дзе-нідзе яшчэ захаваліся, але гэта мізер у параўнанні з тым, што можна было б уратаваць. А некалі ж Мінск быў сапраўды еўрапейскім горадам, пра што сведчыць сістэма фартыфікацый, якая тут існавала. Так, паводле гарадскога плану 1797 года, у Мінску была свая цытадэль, якая размяшчалася на ўсходнім напрамку. Планіровачная структура сярэднявечнага Мінска ўяўляла сабой спробу пошуку ідэальнага горада. Што адметна, гэтая структура не мянялася з даўніх часоў да самай Другой сусветнай вайны.

Пра перабудовы пасляваеннага часу можна казаць шмат, як і пра сучасныя спробы вярнуць сталіцы яе старажытны дух. Але што маем — тое маем, і сёння перад горадам стаяць ужо іншыя выклікі.

Служба інфармацыі «ЕўраБеларусі» даведалася, што думае эксперт адносна захавання сучаснай гарадской спадчыны.

 

Што можа зрабіць грамадскасць у плане аховы помнікаў?

— Мінулы год быў для мяне ў гэтым плане навучальным. Мы завязалі кантакты з Украінскім Таварыствам аховы помнікаў. Заканадаўства Украіны значна больш ліберальнае ў параўнанні з нашым, і там шырокія колы грамадзян могуць вельмі моцна ўплываць на горадабудаўнічыя працэсы і на працэсы аховы спадчыны. Львоўскае Абласное Таварыства аховы помнікаў абапіраецца менавіта на шырокую грамадскасць. Наша ж нарматыўна-прававая база ўсё зводзіць да экспертнага кола. Так, у нас праводзяцца грамадскія абмеркаванні праектаў. Але ж калі вы ўважліва пачытаеце Палажэнне аб грамадскім абмеркаванні, там напісана, што заўвагі і прапановы, не абгрунтаваныя нарматыўна-прававымі і нарматыўна-тэхнічнымі дакументамі, да разгляду не прымаюцца і ў пратакол не заносяцца. На абмеркаваннях у нас часта збіраецца шмат народу, ідуць гарачыя дыскусіі, а далей гэта ні ўва што не пераўтвараецца. Нам застаецца толькі старацца абгрунтаваць сваю пазіцыю дзеючымі прававымі і тэхнічнымі нормамі, а калі мы будзем казаць, што спадчыну трэба захоўваць, нас ніхто не пачуе.

 

Кодэкс аб культуры — «міна запаволенага дзеяння»

Нагадаем, новы нарматыў уваходзіць у сілу 3 лютага.

— Кодэкс аб культуры я лічу мінай запаволенага дзеяння. Там вельмі шмат нестыковак, падвойных трактовак. Дзякуй Богу, удалося адстаяць адну маленькую пазіцыю, якая шмат на што ўплывае. Бо яшчэ ў праекце гаварылася, што наданне статуса помнікам мясцовага значэння ажыццяўляе мясцовая ўлада, і пазбаўленне статуса — таксама аблвыканкамы. Удалося гэтую пазіцыю адбіць: пазбаўленне статусу ўсё адно будзе адбывацца праз навукова-метадычную раду і Саўмін. Калі б гэта засталося ў кампетэнцыі мясцовых уладаў, Беларусь бы засталася без помнікаў, бо няма помніка — няма праблемы.

Але ў Кодэксе шмат нестыковак датычна распрацоўкі праектнай дакументацыі. Інстытут навуковых кіраўнікоў адмяняецца, на дадзены момант няма ніводнага падзаконнага дакумента, які рэгулюе навуковае кіраўніцтва, вызначае атэстацыйную камісію для новых навуковых кіраўнікоў. Калі да трэцяга лютага такіх дакументаў не з’явіцца, Кодэкс не будзе працаваць.

 

Пра лёс будынкаў па вул. Вызвалення і кляштара 2-ой бальніцы

— Наконт Вызвалення. Пасля Новага года з’явілася інфармацыя: чыноўнікі Цэнтральнага выканкама агучылі, што праект прайшоў усе ўзгадненні і экспертызу. Гэта брутальны падман з боку чыноўнікаў. Да гэтага часу праект духоўна-асветніцкага цэнтра Праваслаўнай царквы не ўзгоднены Міністэрствам культуры, таму што заключэнне па праектнай дакументацыі, якое выдалі ўлетку, адмоўнае. З гэтым заключэннем, калі не будуць выпраўлены ўсе заўвагі, праект ніяк экспертызу не пройдзе. Як ён можа прайсці экспертызу, калі няма пратакола грамадскага абмеркавання, справаздачы ацэнкі ўздзеяння на навакольнае асяроддзе? У гэтым праекце я прасочваю схему на мяжы карупцыйнай, таму што генпраекціроўшчык — упраўленне праектавання Галоўэкспертызы, і там жа праект будзе праходзіць экспертызу. Але вядзецца праца — пакуль нам у гэтым адмоўлена, — каб архітэктурны праект быў выведзены на грамадскае абмеркаванне, паколькі ён парушае рэгламент праекту дэталёвага планавання. Але мы будзем да апошняга дамагацца грамадскага абмеркавання.

Што тычыцца тэрыторыі былой другой бальніцы, былога Траецкага кляштару і былога Лаўскага прадмесця, дзе цяпер стаіць ВДНГ. На жаль, там сітуацыя больш складаная, бо ў 2013 годзе ў карэктыроўку ПДП усе новыя рэгламенты будаўніцтва ўвайшлі. Корпус бальніцы 1920-х гадоў з пасляваеннай надбудовай двух паверхаў будзе дэмантавацца, як і будынак «БелЭкспа» 1968 года і, на жаль, няма нават юрыдычных падстаў, каб супрацьстаяць гэтаму. Але ж чатыры старых будынка Траецкага кляштара, які быў перабудаваны пад патрэбы бальніцы, будуць захаваныя, бо маюць статус гісторыка-культурнай каштоўнасці, і там не прадугледжана новае будаўніцтва. Я прагназую, што яно з’явіцца на месцы будынка экспацэнтра.

 

«Стаіць археолаг і з-пад каўша экскаватара дастае артэфакты»

Амаль ва ўсіх дакументах беларускага заканадаўства, якія рэгулююць археалагічную дзейнасць, ёсць, зноў-такі, міна запаволенага дзеяння, якая дазваляе абыходзіць любую археалогію. На тэрыторыі аховы культурнага пласта дазволены толькі археалагічны нагляд. То бок у нас на багацейшых культурных пластах можна рабіць любыя земляныя работы толькі ў рэжыме археалагічнага нагляду: стаіць археолаг і з-пад каўша экскаватара дастае артэфакты. На жаль, гэта катастрофа для Беларусі. Гэта прыводзіць да таго, што ёсць легальны шлях абыходзіць любыя паўнавартасныя археалагічныя пошукі. У той жа Польшчы на любых земляных работах у гарадах прысутнічае археолаг, тое ж самае ў Львоўскай вобласці. У нашай жа краіне нават працы на помніках культуры вядуцца па агульнабудаўнічых нарматывах, а рэстаўрацыйных норм папросту не існуе.

 «ЕўраБеларусь»

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
«Музыка»

Гурт «Закон гука» прэзентуе новы альбом «Elemienty»

Пра канцэпт альбома «Elemienty», выбар назвы і каму проста неабходна паслухаць гэты рэліз распавядае гурт «Закон гука», піша...

valiancina_shauchenka
Культура Грамадства Тэатр

Створаны сайт памяці Аляксея Стрэльнікава

Тэатральны крытык, рэжысёр, культурны дзеяч трагічна загінуў 18 снежня мінулага году ў Беларусі. 5 лютага Аляксею...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Медыяменеджару Канстанціну Залатых прад’явілі абвінавачванне, ён у чаканні суда

31 студзеня, пасля больш чым васьмі месяцаў знаходжання за кратамі, нарэшце выслухаў сутнасць абвінавачванняў на свой...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Арыштаваны старэйшына баптысцкай царквы «Новая Зямля» Андрэй Мамойка

Пра гэта паведамляе «Хрысціянская візія». Затрымалі таксама яго жонку Веру Мамойка. Прычынай для арышту, верагодна,...

Апошнія навіны

    «Музыка»
    Гурт «Закон гука» прэзентуе новы альбом «Elemienty»
    Культура Грамадства Тэатр
    Створаны сайт памяці Аляксея Стрэльнікава
    Грамадства
    Медыяменеджару Канстанціну Залатых прад’явілі абвінавачванне, ён у чаканні суда
    Грамадства
    Арыштаваны старэйшына баптысцкай царквы «Новая Зямля» Андрэй Мамойка
    «Музыка»
    Выйшаў міні-альбом гурта «Nürnberg» «Ahida»
    Кіно
    Створаная Беларуская незалежная кінаакадэмія. Яе абвесцяць на Берлінскім міжнародным кінафестывалі
    Грамадства Мастацтва
    «Штучны інтэлект: мастак ці машына?» Выстава, дзе ўсе прадстаўленыя работы створаны штучным інтэлектам
    Грамадства
    Смог у Тбілісі і пах гару ў Вільні: высвятляем з экспертам, якім паветрам дыхаюць беларусы замежжа
    Грамадства
    Святар Слуцкай епархіі перамог у міжнародных музычных конкурсах
    Грамадства
    «Умею даіць карову, пячы пірагі, ткаць». Малады чалавек знайшоў сябе ў глыбінцы і робіць яе прывабнай для турыстаў
    Грамадства «Музыка»
    «Huki Bi-sajda» (фрагмент). Музыка-эксперыментатар Ягор Забелаў выклаў у сеціва ўрывак з новага сольнага альбому
    Літаратура
    «Калі мы звяры, нас можна надрэсіраваць жыць па-чалавечы». Наста Кудасава — пра эміграцыю, новыя кнігі і любоў
    Грамадства Літаратура
    Пераклад кнігі Максіма Знака «Зэкамерон» атрымаў прэмію англійскага PEN-цэнтра
    Літаратура
    Літаратурная відэагутарка «Кантэкст» з пісьменніцай і літаратуразнаўцай Алай Петрушкевіч
    Грамадства
    Абвешчаны конкурс у падтрымку беларускай культуры. Творцы могуць атрымаць да 60 000 еўра на праект

Афіша

  • 10.02 — 12.02

    Паэтычны фестываль «Вершы на асфальце» імя Міхася Стральцова ў Вільні

  • 02.02 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 02.02 — 05.02Выстава Наталлі Разуменка ў Мінску
  • 02.02 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 02.02 — 26.02Выстава айца Сяргея Сурыновіча «Птушыны вянок» ў Віцебску
  • 02.02 — 27.02Зімовая выстава ў Мінску
  • 02.02 — 26.02«Самародак з Рагачова». Выстава Анатоля Каплана ў Гомелі
  • 02.02 — 28.02Выстава выцінанкі «Зімовыя цуды» ў Маладзечне

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • Гурт NaviBand выпусціў новы сінгл з украінскай спявачкай Tayanna. Паслухайце, як нашы мовы гучаць разам
    • «Цяпер у мяне ёсць месца, дзе я магу быць шчырай і не думаць пра тое, каб выжыць»: актрыса Святлана Зелянкоўская адкрыла ў Варшаве тэатр-студыю
    • «Застаецца толькі спадзявацца, што мы ўсе яшчэ зайграем разам». Музыка Аляксандр Казакевіч пра вымушаны пераезд і пра тое, як граць адначасова ў чатырох гуртах
    • Каго хаваў пад маскамі сваіх герояў Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч?
    • Лявон Вольскі: Прадаць гітару ды ўладкавацца грузчыкам у гіпермаркет – калі дазволяць
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип