Мы працягваем знаёміць вас з важнымі і цікавымі гістарычнымі падзеямі, якія адбываліся на бягучым тыдні. Дык чым адметны гэты тыдзень у гісторыі? Чытайце далей!
Пачынаем наш гістарычны экскурс з панядзелка – 30 кастрычніка. У гэты дзень адбылося некалькі вельмі важных падзей, пра якія варта ведаць. Першая дата пераносіць нас у 1921 год, які стаў першым годам існавання галоўнага ўніверсітэта нашай краіны – БДУ. Менавіта тады заснавалі нашую ВНУ нумар 1. Першым рэктарам быў прызначаны прафесар Уладзімір Пічэта. На той момант у межах БДУ працавала ўсяго 5 факультэтаў: медыцынскі, сельскагаспадарчы, працоўны, фізіка-матэматычны і грамадскіх навук.
Другая дата прыпадае на сумнавядомы 1937 год – разгар сталінскіх рэпрэсій. Менавіта ў гэты дзень расстралялі 37 чалавек – прадстаўнікоў інтэлігенцыі. Сярод іх – публіцыст, эканаміст і грамадскі дзеяч Янка Нёманскі і паэт Тодар Кляшторны.
І апошняя цікавая падзея ў гэты дзень адбылася роўна праз год – у 1938 годзе ў Баранавічах загучала свая радыёстанцыя.
Далей 31 кастрычніка, таксама вядомае ў гісторыі сумнай падзеяй. Менавіта ў гэты дзень у 1905 годзе адбываўся мітынг супраць самадзяржаўя каля Віленскага вакзала ў Мінску. У адказ губернатар Павел Курлоў аддаў загад расстраляць удзельнікаў. Вынік – 100 забітых і 300 параненых.
Але гісторыя ідзе далей. І вось пачатак новага месяца – 1 лістапада. Тут мы вяртаемся ў часы росквіту ВКЛ. Менавіта ў гэты дзень у 1338 годзе вялікі князь Гедымін заключыў мір і гандлёвае пагадненне з Лівонскім ордэнам. Вядома, што мір не быў доўгім, але, як сведчыць гэтая падзея, спробы былі.
І зноў 1937 год, і зноў расстрэлы. Гэты разам – святароў Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы. Гэты год у нашай гісторыі быў сапраўды крывавым…
2 лістапада важнае ў нашай гісторыі адной падзеяй, а менавіта адкрыццём Дзяржаўнага гістарычнага музея Беларусі ў Мінску. Гэта адбылося роўна паўстагоддзя таму – у 1967 годзе.
Мы паціху падыходзім да канца тыдня. 3 лістапада варта ведаць праз нараджэнне Якуба Коласа – чалавека, які не патрабуе прадстаўленняў у беларускай літаратуры. Літаратар нарадзіўся ў 1882 годзе.
4 лістапада адметнае нараджэннем важнага для сучаснай Беларусі і вядомага дзеяча. У 1296 годзе нарадзіўся вялікі князь літоўскі Альгерд. Менавіта за ім ВКЛ павялічыла свае тэрыторыі ў два разы і менавіта за ім ВКЛ пачало сваё залатое стагоддзе.
Заканчвае наш тыдзень 5 лістапада. Гэты дзень вядомы адкрыццём галоўнага музея ў Беларусі – Дзяржаўнага мастацкага музея, што адбылося ў 1957 годзе.
Апроч гэтага 5 лістапада 1907 года нарадзіўся Міхал Вітушка – вядомы палітычны дзеяч і кіраўнік беларускага антысавецкага руху. Генерал Беларускай Незалежніцкай Партыі, маёр Беларускай Краёвай Абароны, ён удзельнічаў у вялікай колькасці антысавецкіх ваенных фармаванняў. Нягледзячы на пэўную таямнічасць і спрэчнасць гэтай асобы, вялікі ўнёсак Міхала Вітушкі ў гісторыю Беларусі і ў антысавецкі рух нельга недаацэньваць.
Багдан Сакалоў
