• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
20.09.2022 | Літаратура Асоба

«Калі пераможа вялікая Украіна — і Беларусь хутка будзе свабоднай». Дзмітрый Строцаў прадставіў Беларусь на свяце сусветнай літаратуры ў сталіцы Грузіі

У Тбілісі з 9 па 14 верасня праходзіў VII Міжнародны літаратурны фестываль, які меў прыгожую назву «Дома». У ім бралі ўдзел дзясяткі грузінскіх пісьменнікаў, а сярод чатырнаццаці замежных гасцей Беларусь прадстаўляў Дзмітрый Строцаў.


01.jpg

Ва ўступнай прамове Наталлі Ламуры, дырэктаркі фестывалю і кіраўніка Дома пісьменнікаў Грузіі, былі такія словы: «Тыя, хто сочаць за нашым фестывалем, ведаюць, што ў гэтым годзе ён праводзіцца не ў традыцыйны вясенні час. Прычына адтэрміноўкі, верагодна, усім зразумелая. Гэта вайна, якую вядзе Расія супраць Украіны... Я хацела б пачаць сваё прывітальнае слова з падтрымкі Украіны і ўкраінскага народа. Хачу пажадать ім мужнасці, вытрымкі і перамогі. 

Тэма фестывалю „Дома“ таксама ў некаторай ступені адлюстроўвае вайну. Дом сімвалізуе неадрыўную частку чалавека і асобы. Дом — тое месца, дзе мы адчуваем сябе спакойна і больш-менш бяспечна, гэта месца, дзе суіснуюць міфы, рэальнасць і нашы жаданні. У чалавечым уяўленні паняцце дома можа быць пашырана да ўсяго свету альбо сціснута да найменшых прастораў. Тэмы, якія мы імкнемся абмеркаваць на фестывалі, існуюць вакол гэтага сімвалу. Мы спрабуем асэнсаваць і абмеркаваць прыроду дома ў сённяшніх рэаліях, ці назаўсёды дом застаецца тым месцам, дзе прайшло наша дзяцінства, ці ён вандруе як паняцце, не звязанае з нашай нацыянальнай і грамадзянскай ідэнтычнасцю... 

Спадзяёмся, што ў наступным годзе мы арганізуем фестываль у больш мірным і поўным надзей свеце». 

Дарэчы, Дом пісьменнікаў Грузіі — гэта неверагоднае месца, якое мае сваю асаблівую, нават унікальную атмасферу. У сённяшнім выглядзе Дом пісьменнікаў існуе з 2008 года. Але пабудаваны ён быў яшчэ на пачатку ХХ стагоддзя вядомым грузінскім бізнесменам і мецэнатам Давідам Сарджанішвілі. Калісьці ён зрабіў такі падарунак для сваёй каханай жонкі, якая была вялікім аматарам мастацтва і літаратуры. І дом стаў месцам свецкіх сустрэч, творчых акцый, іншымі словамі, сапраўдным мастацкім салонам у найлепшым сэнсе. У савецкія часы тут адбываліся адпаведныя той эпосе падзеі, часам страшныя і трагічныя. З 1921 па 2007 гг. у будынку знаходзіўся Саюз пісьменнікаў Грузіі. Зараз дзейнасць Дома пісьменнікаў Грузіі, звязаная з папулярызацыяй і падтрымкай нацыянальнай літаратуры, вельмі актыўная. Да таго ж вялікае месца адводзіцца міжнародным праектам, перакладчыцкай дзейнасці, супрацоўніцтву з дзяржаўнымі, прыватнымі, няўрадавымі арганізацыямі, агенцтвамі, саюзамі і асацыяцыямі ўсяго свету. 

03.jpg
Утульны ўнутраны сад Дома пісьменнікаў Грузіі, з казачнай гістарычнай і творчай атмасферай, дзе растуць экзатычныя высачэзныя дрэвы, пасаджаныя яшчэ пры жыцці Давіда Сарджанішвілі 

04.jpg

У гэтым годзе фестываль наведалі вядомыя і вельмі цікавыя ўдзельнікі з адзінаццаці краін: Тара МакДаўэл (Аўстралія), Андрэас Флуракіс (Грэцыя), Джон О’Донэл (Ірландыя), Сяргей Цімафееў (Латвія), Грэта Амбразайтэ і Дамінікас Наркунас з Літвы, Юстына Баргельска і Кшыштаф Чыжэўскі з Польшчы, Марцін Салатрук са Славакіі, Арыяна Фон Графенрыд (Швейцарыя), Бернхард Шлінк (Германія), Андрій Любка з Украіны. 

Лічыцца, што Дзмітрый Строцаў — беларус, які піша на расійскай мове. Але на Тбіліскім фестывалі Дзмітрый чытаў свае вершы і на беларускай, і на ўкраінскай, і на ангельскай мовах. Да таго ж мадэратар сустрэчы Шата Іаташвілі чытаў вершы Строцава па-грузінску. 

Дзмітрый нарадзіўся ў Мінску, па адукацыі архітэктар. Аўтар 17 кніг паэзіі. Кіраўнік літаратурна-выдавецкага праекта «New Wineskins», выдавец альманаха і паэтычнай серыі «Мінская школа». Сябра Беларускага ПЭН-цэнтра і Саюза беларускіх пісьменнікаў. Лаўрэат прэстыжных міжнародных прэмій. Творы перакладзены больш чым на дзесяць моваў свету. 

18.jpg
Дзмітрый Строцаў і перакладчыца Нэнэ Георгадзэ 

Дарэчы, трэба адзначыць, што Дзмітрый усё жыццё захапляецца мастацтвам жывапісу ў розных праявах. І ў гэтым годзе ў Грузію ён прыехаў раней за іншых удзельнікаў літаратурнага фэсту і паспеў прыняць удзел у міжнародным фестывалі анімацыйнага кіно, які праводзіцца ў вёсцы Нікозі, недалёка ад горада Цхінвалі. Гэта быў дзясяты па ліку фестываль, і ў гэтым годзе у ім удзельнічалі майстры-аніматары з Бразіліі, Індыі, Ірана, Японіі ды яшчэ шэрагу краін. Падчас урачыстых мерапрыемстваў Дзмітрый прачытаў свае вершы на розных мовах, а па заканчэнні імпрэзы напісаў наступныя радкі: 

адразу 
лічылі гадзіны

колькі стрывае 
мілы мой Кіеў 

калі ўжо цемра 
свет праглыне 

.у першыя тыдні 
не адпускала пытанне 

як трымаецца 
гераічная 
параненая 
гэта краіна 

і хто будзе 
наступным 

.не аднойчы 
думаў пра гэта

калі пераможа 

вялікая Україна 

і Беларусь хутка 
будзе свабоднай. 

19.jpg
Дзмітрый Строцаў. Малюнак з альбома індыйскага рэжысёра Suresh Eriat  

У апошні фестывальны дзень, перад пачаткам паэтычнага марафона, які ладзілі грузінскія паэты адначасова ў шасці залях Дома літаратараў, Шата Іаташвілі — галоўны арганізатар і кансультант фестывалю — з прыемнасцю пагадзіўся адказаць на некалькі пытанняў і распавесці пра свае ўражанні: 

— Шата, праведзена каласальная папярэдняя праца па арганізацыі фестывалю. Нават цяжка ўявіць, колькі сіл патрачана, каб падтрымаць высокі ўзровень мерапрыемства. Па досведзе кантактаў з іншымі арганізатарамі магу сказаць, што бліжэй да канца фестывальнага тыдня звычайна выглядаюць яны як выціснуты лімон. Але ж Вы, у адрозненне ад многіх іншых, добра выглядаеце і адчуваеце сябе абсалютна спакойна. Як гэта можна патлумачыць? 

— Спакой нельга парушаць. Калі парушыць, то нічога не атрымаецца, — адказвае суразмоўнік з загадкавай усмешкай на вуснах, і з той неперадавальнай абаяльнасцю, якую добра ведаюць людзі, якім давялося хоць раз у жыцці пагаварыць з Шата Іаташвілі. 

— Якія планы пасля фестывалю? Ці ёсць намер адпачыць? 

— Літаральна праз дзень я лячу ў Латвію, у невялікі гарадок Вентспілс на ўзбярэжжы Балтыйскага мора. Там мяне чакае рэзідэнцыя пісьменнікаў. У 2019 годзе я ўжо быў там, калі пісаў свой раман «Пачатковец». Зараз еду другі раз. Будзем глядзець, як там усё атрымаецца. 

— Іншымі словамі, ствараюцца ўсе ўмовы, каб з-пад Вашага пяра выйшаў новы твор. 

— Такія рэзідэнцыі ёсць па ўсім свеце. Існуе практыка своеасаблівага творчага абмену, калі для пісьменніка ствараюцца ўсе ўмовы для працы. У нашым Доме пісьменнікаў таксама ёсць асобныя памяшканні для прыезду гасцей. На працягу года пісьменнікі прыязджаюць і працуюць тут. 

— Якія асаблівасці ёсць у цяперашняга фестывалю? Чым ён адрозніваецца ад іншых? 

— Кожны фестываль асаблівы. Але калі параўноўваць, то ранейшыя фестывалі былі больш маштабныя. У некаторыя гады прыязджала да 24 удзельнікаў. Наша Міністэрства культуры заўсёды падтрымлівала фестываль фінансава, аднак зараз змянілася кіраўніцтва і вельмі многія праекты засталіся без падтрымкі. Пісьменнікі ж заўсёды застаюцца вольнымі людзьмі, а тыя, хто прызвычаіўся служыць розным рэжымам, не цэняць, не разумеюць і не любяць свабоды.

20.jpg
Шата Іаташвілі (у цэнтры) з калегамі па працы падчас фестывалю, ва ўнутраным дворыку Дома літаратараў

Чытайце яшчэ:

«Калі ўсе добрыя людзі вернуцца на Радзіму, я абавязкова прыеду да вас у Беларусь». Інтэрв’ю з грузінскім паэтам Шата Іаташвілі

Ю. Н., budzma.org


Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

«Як мама і педагог я вельмі прашу слухаць і чуць дзяцей!» Тры гісторыі пра булінг і гвалт

Чаму дзеці дагэтуль так рэдка прызнаюцца сваякам ці настаўнікам, што сталі ахвярамі булінгу ў школе, ці гвалту —...

valiancina_shauchenka
Культура Літаратура

Аўтапартрэт у шаўковай кашулі. Словы пра самога сябе, як ты разумееш

Казаць пра людзей гадкую праўду — страшна; вярзці пра іх ліслівую хлусню — гідка; лепш бы мне памаўчаць, лепш бы......

valiancina_shauchenka
Культура

У Юрмале адкрылася выстава «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020»

На Арт-станцыі «Дубулты» ў Юрмале 24 сакавiка адбылося адкрыццё выставы «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020», прысвечанай...

valiancina_shauchenka
Замежжа

У Каралеўскім замку ў Варшаве працуе выстава «Каханне і абавязак. Студзеньскае паўстанне 1863 года»

Выстава дапаможа зразумець як гістарычнае значэнне паўстання, так і яго асабістае чалавечае вымярэнне. Наведвальнікі...

Апошнія навіны

    Грамадства
    «Як мама і педагог я вельмі прашу слухаць і чуць дзяцей!» Тры гісторыі пра булінг і гвалт
    Культура Літаратура
    Аўтапартрэт у шаўковай кашулі. Словы пра самога сябе, як ты разумееш
    Культура
    У Юрмале адкрылася выстава «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020»
    Замежжа
    У Каралеўскім замку ў Варшаве працуе выстава «Каханне і абавязак. Студзеньскае паўстанне 1863 года»
    Грамадства
    «Пагоня» не з’яўляецца «экстрэмісцкім» сімвалам
    Тэатр
    Спектакль «Пачупкi» РТБД атрымаў галоўную ўзнагароду тэатральнага форуму «М@RT.Кантакт» у Магілёве
    Музыка
    Годныя песні: топ-5 Сержука Доўгушава
    Мастацтва
    «Я страціў зрок на адно вока і, калі гляджу на прадмет левым вокам, бачу татальную абстракцыю». У Мінску распачалася выстава Захара Кудзіна
    Гісторыя
    Якую каву любіў Вітаўт, або Пра карысць устойлівай міфалогіі
    Мастацтва
    «Малюю наша жыцце». У Рызе адкрылася выстава мастачкі Вольгі Якубоўскай
    Гісторыя
    Першы крок – падпісаць фатаграфіі ў сямейным альбоме: як пазнаваць гісторыю
    Літаратура
    «Песня пра зубра» — патрыятычная паэма для Папы Рымскага. Новае відэа на канале Андрэя Хадановіча
    Літаратура
    Топ-3 смешных выпадкаў з Якубам Коласам
    Літаратура
    У Беларусі хутка з'явіцца кніга ўспамінаў рэпрэсаваных гродзенцаў
    Тэатр
    Па старонках памяці. Гісторыя і традыцыі тэатральнага мастацтва Беларусі

Афіша

  • 29.03

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Ганна Янкута і Ігар Крэбс у Вільні

  • 29.03 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 29.03 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 29.03 — 31.03Выстава, прысвечаная мастаку кіно Яўгену Ганкіну, у Мінску
  • 29.03 — 31.03«У краіне мар». Выстава, прысвечаная Канстанцыі Буйло, у Мінску
  • 29.03 — 30.04Выстава «Ян Вермеер» у Мінску
  • 29.03 — 02.04Выстава Усевалада Швайбы і Тамары Дзяменцьевай «Узы меж нами» ў Гродне
  • 29.03 — 30.04 «Партрэт часу»: калекцыя жывапісу Белгазпрамбанка ў Магілёве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • Як, дзе і калі беларусы свету будуць адзначаць Дзень Волі
    • Адкуль мы ўзяліся: 7 кніг пра нашу гісторыю
    • Міты Другой Сусьветнай вайны. Да дня спаленьня Хатыні
    • Што вядома пра серыял пра Уладзіміра Мулявіна «За паўгадзіны да вясны», трэйлер якога з’явіўся ў сеціве?
    • Унучка пакаранага паўстанца, якая стала адной з самых вядомых у свеце жанчын-хірургаў
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип