• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
08.10.2012 | У краіне Замежжа Адукацыя

Што прывязуць дадому замежныя студэнты-беларусы?

Студэнты, героі нашага матэрыяла, вучацца ў пяці заходніх краінах. Яны расказваюць, у якія гісторыі маглі трапіць адно за мяжой, што з цяжкасцю разумеюць ў грамадствах, дзе цяпер жывуць, і якія прымочкі прывезлі б дадому з-за мяжы.

Самаабслугоўванне: бутэр без шалёнай чаргі

Воля з Лёшам вучацца на будаўнічым факультэце ў Празе (České Vysoké Učení Technické). Дзяўчына вывучае эканоміку і мэнэджмэнт у будоўлі, хлопец — будучы інжынер-канструктар.

— Я была вельмі здзіўленая, што ў інтэрнаце нас з Лёшам пасялілі разам. Калі месцаў мала, могуць змясціць у адным пакоі нават незнаёмых хлопца і дзяўчыну! Душы і прыбіральні ў інтэрнаце не падзяляюцца на мужчынскія і жаночыя — кожны ідзе куды яму бліжэй. Адным словам, моладзь тут без комплексаў, — пасміхаецца Вольга.

Дзяўчына адзначае дакладнасць, з якой ходзяць аўтобусы, трамваі — ні на хвіліну не адхіляюцца ад раскладу. Аднак і самыя заліхвацкія кіроўцы ў Празе — кіроўцы грамадскага транспарту!

— Для іх ёсць асобныя палосы, а яны ўсё адно ўсіх абганяюць, не забываючыся пасігналіць дзёрзкім легкавікам, што наважваюцца цягацца з імі па хуткасці! За два гады я тройчы трапіла ў аўтобусную аварыю, прычым двойчы ехала з вялізнай валізкай, з якой і лётала па салоне, — прыгадвае Воля.

Паводле назіранняў дзяўчыны, чэхі падобныя да беларусаў, неканфліктныя, самі не навязваюцца, але калі папросіш дапамогі, не адмовяць. Выкладчыкі-чэхі маюць звычку адказваць на пытанні праз мэйл, а да саміх студэнтаў звяртаюцца “Паважаныя мае калегі”.

Вось і на Радзіму Воля прывезла б ветлівасці:

— Тут прынята вітацца і развітвацца з усімі. А калі мы ў Беларусі вітаемся ў крамах, гэтаму здзіўляюцца і рэдка адказваюць. Брат нават заўважыў, што гэта выглядае як здзек з прадаўцоў.

Яшчэ адна зручная рэч, якую беларусцы хацелася б захапіць дадому, — сістэма самаабслугоўвання ва ўніверсітэце: на кожным паверсе ёсць аўтаматы, у якіх без шалёнай чаргі можна набыць кавы, гарбаты, батончык ці бутэрброд.

 

Фастфуд і начныя аўтобусы

Дзіма працягнуў навучанне ў магістратуры ў Варшаве (Uczelnia Lazarskiego) пасля БНТУ.

 

Пажыўшы трохі ў польскай сталіцы, хлопец заўважае: стэрэатыпы, што народ тут дрэнны ці хітры, не пацвярджаюцца, а аднагрупнікі-палякі могуць даць спісаць, разам рыхтаваць матэрыялы, а перад экзаменамі нават выкладваюць шпоры ў інтэрнэце.

Іншая рэч, што польскія студэнты нікуды не спяшаюцца, вучыцца могуць гадамі і з перапынкамі.

Дзіма дзеліцца ўражаннямі ад Польшчы: цягнікі могуць спазняцца ці разбівацца, сістэма аховы здароўя складаная, а кантралёры грамадскага транспарту — гэта не беларускія бабулькі-дзядулькі, а “пацаны-мужыкі”, якія чапляюцца нават да замежнікаў, а яшчэ гопнікі-варшавякі буйнейшыя за беларускіх.

— Ёсць у Варшаве пара вельмі стромных раёнаў. У Беларусі такое хіба у 90-я было. Магчыма, адбіваецца культ футбольных фанатаў і хуліганаў сярод пацаноў, бо польскія хуліганы лічацца аднымі з самых агрэсіўных у Еўропе, — кажа Дзіма.

Што беларус узяў бы з сабой на Радзіму? Па-першае, такую карысную рэч, як інфармацыйныя экраны ў метро і аўтобусах, на якіх ідуць па чарзе 6-7 слайдаў з тэкставымі навінамі, што абнаўляюцца цягам дня. Па-другое, начныя аўтобусы:

— Вось ідуць студэнты ў клуб у Мінску, а пасля альбо таксоўку выклікаюць, альбо чакаюць, пакуль метро пачне хадзіць, тралейбусы… А тут можна з любога месца горада праз цэнтр даехаць уначы ў свой раён па кошце звычайнага аднаразовага квітка — вельмі зручна.

Дзіма звяртае ўвагу і на сістэму фастфуду:

— Можна не любіць тыя ж кебабы, але гэта распаўсюджаная па ўсім горадзе ежа. Прычым кебабы бываюць самых розных відаў. У Мінску ж 5 кіёскаў “Хутка-смачна” на горад пры параўнальных памерах дзвюх сталіц.

 

Індывідуальны расклад ва ўніверы

Ірына жыве ў Вене шосты год, адукацыю атрымлівае на двух факультэтах — псіхалогіі і паліталогіі (Universität Wien).

Дзяўчына згадвае: спачатку яе “забівала”, што офісы дзяржаўных, сацыяльных, студэнцкіх арганізацый працуюць толькі да 12-й, а банкі — да 15-й гадзіны. Лад жыцця, з яе назіранняў, адрозніваецца ад беларускага, а мясцовыя жыхары, хоць і прыязна ўсміхаюцца, але кожны сам сабе на розуме…

— Папрацаваў сваё — і бягом на пасядзелкі, людзі вядуць актыўнае сацыяльнае жыццё. У Беларусі больш вузкае кола, і пытанні абмяркоўваюцца надзённыя, гаспадарчыя.

Ірына кажа, што хоць сама ў такую гісторыю не трапляла, але ведае, што калі ў краме нешта з’ясі не даходзячы да касы, паліцыю не выклічуць. Такі крадзеж завецца Mundraub (Mund — рот, Raub — крадзеж, “крадзеж дзеля жывата”), і з прынцыпаў гуманізму ў паліцыю не звяртаюцца. Дзяўчына заўважае, што ў Вене непрыемна ўражвае вялікая колькасць бамжоў на вуліцах.

— І гэта ўлічваючы, што сацыяльна моцная Аўстрыя ўсім прапануе прытулкі. А людзі абіраюць вуліцу…

Калі параўноўваць арганізацыю заняткаў у нас і ў Вене, то плюс тамтэйшага ўніверсітэта — у магчымасці самастойна скласці сабе расклад. У межах амаль кожнага семінара можна даследаваць менавіта цікавыя табе пытанні — прафесары гэта вітаюць і падтрымліваюць.

— Будучым студэнтам раю да апошняга даказваць сваю рацыю адносна бюракратычных і датычных навучання пытанняў. Галоўнае пры гэтым быць ветлівым і настойліва аргументаваць. А пісаныя правілы — даволі адносная рэч, — кажа Ірына.

 

Студак на ўсе выпадкі жыцця

Максім на год вырваўся ў ЗША (Winona State University), выйграўшы грант праграмы абмену Global UGRAD. Апынуўся ва ўтульным гарадочку з насельніцтвам 30 тысяч чалавек.

 

— Мяне здзівіла стаўленне да працэсу навучання з боку студэнтаў. Ніхто не імкнецца схалявіць, усе прыйшлі вучыцца, пра спісванні і шпоры нават не думаюць. “Усе”, канечне, моцнае слова, але кантраст паміж такім стаўленнем і стаўленнем у РБ, дзе нікому на 4-м і 5-м курсах універ ужо не патрэбны, сапраўды яскравы, — адзначае Макс.

Беларусам хлопец дадаў бы амерыканскай камунікабельнасці, гнуткасці, “праактыўнасці” (калі не сядзіш і чакаеш чагосьці з неба, а сам ідзеш, бярэш сваё жыццё за грудкі і кіруеш ім).

Што б узяў з сабой?

— Трэба перавезці сістэму вышэйшай адукацыі, а беларускую дэмантаваць! — лічыць суразмоўца. Да прыкладу, на большай колькасці прадметаў у ЗША адсутнічае падзел на лекцыі і семінары — замест сядзення/сну на лекцыях мусіш сам усё прачытаць, а зносіны з прафесарам на занятках — для таго, каб вырашаць незразумелыя пытанні. Праводзіш ва ўніверсітэце менш часу, больш сядзіш у бібліятэцы. Такім чынам выхоўваецца культура самаадукацыі.

Максім дадае, што ў Беларусі трэба было б зрабіць, каб студэнцкі білет, білет чытача, праязны, пропуск у інтэрнат — усё было адной карткай, а яшчэ каб можна было закідваць туды грошы і плаціць за каву ў аўтаматах !..

— Калі казаць пра тэхнічныя прымочкі, то спадабалася, што па ўсім універы ўсталявана процьма прынтэраў. Трэба штосьці надрукаваць — звязаўся з апаратам па wi-fi проста са свайго ноўта — бах, і ўжо вылазяць лісты, — кажа студэнт.

 

Спорт ва ўніверсітэце

Аляксандра з верасня вучыцца ў Францыі (Université de Caen Basse-Normandie). Французскую культуру ведае добра, бо з дзяцінства штогод наведвала гэтую краіну.

 

А вось студэнты ўразілі:

— У тутэйшай моладзі ёсць звычка з вечара чацвярга і да панядзелка хадзіць па барах. Нават барамі не абмяжоўваюцца — ідуць у начныя клубы. Дыскатэкі, вялікая колькасць алкаголю палову тыдня — гэта здзіўляе, — кажа Аляксандра.

У беларускую культуру яна ўнесла б ветлівасці — “не амерыканскія ўсмешкі мінакоў, а павагу да чалавека, індывідуальную порцыю ўвагі”.  Але ў сучасных французаў беларуска заўважыла і хібу:

— Яны вельмі свабодныя, але і пра многія інтымныя рэчы размаўляюць занадта адкрыта. Часам гэта мяжуе з вульгарнасцю. У Беларусі не прынята размаўляць пра асабістае, дзяліцца дэталямі свайго жыцця з малазнаёмымі людзьмі. У іх жа проста няма межаў… Таму ім дадала б беларускай стрыманасці, пачуцця такту ў некаторых выпадках.

Дзяўчына лічыць, што ў французаў варта было б пераняць арганізацыю заняткаў спортам ва ўніверсітэце — плаціш трыццаць еўра і маеш права цэлы год займацца двума відамі на выбар. А выбар насамрэч вялікі: ад камандных відаў спорту, басейна і трэнажорнай залы да гольфу і фехтавання.

 

Аліна Таранік, фота – аўтара і з асабістых архіваў суразмоўцаў

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
«Музыка»

Гурт «Закон гука» прэзентуе новы альбом «Elemienty»

Пра канцэпт альбома «Elemienty», выбар назвы і каму проста неабходна паслухаць гэты рэліз распавядае гурт «Закон гука», піша...

valiancina_shauchenka
Культура Грамадства Тэатр

Створаны сайт памяці Аляксея Стрэльнікава

Тэатральны крытык, рэжысёр, культурны дзеяч трагічна загінуў 18 снежня мінулага году ў Беларусі. 5 лютага Аляксею...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Медыяменеджару Канстанціну Залатых прад’явілі абвінавачванне, ён у чаканні суда

31 студзеня, пасля больш чым васьмі месяцаў знаходжання за кратамі, нарэшце выслухаў сутнасць абвінавачванняў на свой...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Арыштаваны старэйшына баптысцкай царквы «Новая Зямля» Андрэй Мамойка

Пра гэта паведамляе «Хрысціянская візія». Затрымалі таксама яго жонку Веру Мамойка. Прычынай для арышту, верагодна,...

Апошнія навіны

    «Музыка»
    Гурт «Закон гука» прэзентуе новы альбом «Elemienty»
    Культура Грамадства Тэатр
    Створаны сайт памяці Аляксея Стрэльнікава
    Грамадства
    Медыяменеджару Канстанціну Залатых прад’явілі абвінавачванне, ён у чаканні суда
    Грамадства
    Арыштаваны старэйшына баптысцкай царквы «Новая Зямля» Андрэй Мамойка
    «Музыка»
    Выйшаў міні-альбом гурта «Nürnberg» «Ahida»
    Кіно
    Створаная Беларуская незалежная кінаакадэмія. Яе абвесцяць на Берлінскім міжнародным кінафестывалі
    Грамадства Мастацтва
    «Штучны інтэлект: мастак ці машына?» Выстава, дзе ўсе прадстаўленыя работы створаны штучным інтэлектам
    Грамадства
    Смог у Тбілісі і пах гару ў Вільні: высвятляем з экспертам, якім паветрам дыхаюць беларусы замежжа
    Грамадства
    Святар Слуцкай епархіі перамог у міжнародных музычных конкурсах
    Грамадства
    «Умею даіць карову, пячы пірагі, ткаць». Малады чалавек знайшоў сябе ў глыбінцы і робіць яе прывабнай для турыстаў
    Грамадства «Музыка»
    «Huki Bi-sajda» (фрагмент). Музыка-эксперыментатар Ягор Забелаў выклаў у сеціва ўрывак з новага сольнага альбому
    Літаратура
    «Калі мы звяры, нас можна надрэсіраваць жыць па-чалавечы». Наста Кудасава — пра эміграцыю, новыя кнігі і любоў
    Грамадства Літаратура
    Пераклад кнігі Максіма Знака «Зэкамерон» атрымаў прэмію англійскага PEN-цэнтра
    Літаратура
    Літаратурная відэагутарка «Кантэкст» з пісьменніцай і літаратуразнаўцай Алай Петрушкевіч
    Грамадства
    Абвешчаны конкурс у падтрымку беларускай культуры. Творцы могуць атрымаць да 60 000 еўра на праект

Афіша

  • 10.02 — 12.02

    Паэтычны фестываль «Вершы на асфальце» імя Міхася Стральцова ў Вільні

  • 02.02 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 02.02 — 05.02Выстава Наталлі Разуменка ў Мінску
  • 02.02 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 02.02 — 26.02Выстава айца Сяргея Сурыновіча «Птушыны вянок» ў Віцебску
  • 02.02 — 27.02Зімовая выстава ў Мінску
  • 02.02 — 26.02«Самародак з Рагачова». Выстава Анатоля Каплана ў Гомелі
  • 02.02 — 28.02Выстава выцінанкі «Зімовыя цуды» ў Маладзечне

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • Гурт NaviBand выпусціў новы сінгл з украінскай спявачкай Tayanna. Паслухайце, як нашы мовы гучаць разам
    • «Цяпер у мяне ёсць месца, дзе я магу быць шчырай і не думаць пра тое, каб выжыць»: актрыса Святлана Зелянкоўская адкрыла ў Варшаве тэатр-студыю
    • «Застаецца толькі спадзявацца, што мы ўсе яшчэ зайграем разам». Музыка Аляксандр Казакевіч пра вымушаны пераезд і пра тое, як граць адначасова ў чатырох гуртах
    • Каго хаваў пад маскамі сваіх герояў Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч?
    • Лявон Вольскі: Прадаць гітару ды ўладкавацца грузчыкам у гіпермаркет – калі дазволяць
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип