Шляхетны і фанабэрысты беларускі Цмок маркоціцца без вашай увагі! Таму кампанія “Будзьма беларусамі!” падрыхтавала для яго і для вас, шаноўныя аматары і цмоказнаўцы, новую віктарыну і адметныя эксклюзіўныя прызы! Пацешым жа любімага героя сваімі ведамі пра ягоныя годныя ўчынкі, улюбёныя заняткі і неверагодную моц!

Умовы:

1. Адказы прымаюцца ТОЛЬКІ на паштовую скрыню razam@budzma.org  (не ў каментарах!) з пазнакай у тэме ліста “Цмок-Віктарына”.

2. Адказы прымаюцца цягам 7 дзён ад моманту публікацыі

3. Першыя 5  чалавек, якія дасылаюць правільныя адказы,  атрымаюць галоўныя прызы, астатнія 10  – заахвочвальныя. (Падарункі можна будзе атрымаць поштай, альбо на офісе кампаніі).

Мастак – Ніна Сокалава-Кубай. Дызайн – Анатоль Лазар

Пытанне 1

Жыхары Валэйкішак, што на Астравеччыне, расказваюць: калісьці каля іх вёскі жыў цмок, што бавіўся з вялікім каменем і не даваў людзям прайсці па дарозе. І тады адзін разумны чалавек узяў барана, злупіў з яго скуру, заліў яе смалою і серкай і паставіў каля каменя. Цмок пабачыў барана, зубамі яго — цуп! Гарачая смала заліла яму глотку, цмок зароў і падох. Звалі цмока Вяль.

Дык вось, калі верыць жыхарам Валэйкішак, рык беларускага Вяля пачуў яго польскі калега – цмок Крок. І таксама падох – са страху.

А як называецца гара, пад якой жыў гэты цмок і каля якой яго, дарэчы, яго можна пабачыць дагэтуль?

Пытанне 2

У беларускіх легендах сустракаліся і цмокі-рамеснікі, а менавіта – краўцы ды шаўцы. Існавала правіла,як замаўляць цмоку-краўцу адзежу. Трэба было сказаць: “Цмок, пашый абы-як, абы насіць” – і тады цмок шыў цудоўную, шыкоўную вопратку. Толькі вось нельга было прасіць вельмі прыгожую, шыкоўную вопратку з мэтай хадзіць у ёй туды – іначай цмок абавязкова пашые вопратку крывую, касабокую – з рукавамі на спіне.

Дык куды гэта – туды?

Пытанне 3

З назвы гэтай цэнтральнай Мінскай вуліцы, якая захавалася, нягледзячы на перайменаванні, можна лёгка здагадацца, што там калісьці была гара пасярод балота. Гара называлася Змеевай, бо тут жыў цмок, якому жыхары Менска прыносілі ў ахвяру прыгожых дзяўчат. Вады там, праўда, дзякуючы калектарам, даўно ўжо няма…

Але, можа, вы здагадаецеся, як называецца вуліца?

Пытанне 4

Дык вось, у Менску на Змеевай гары жыў цмок і еў прыгожых дзяўчат. Адзін герой вырашыў спыніць гэта і выйшаў на бой з пачварай. Рыцару ўдалося заблытаць цмока, паказаўшы таму ягонае адлюстраванне…

 Здагадайцеся, дзе цмок пабачыў сваё адлюстраванне, і назавіце героя грэцкай міфалогііі, які расправіўся з адной пачварай, ужыўшы падобны прыём.

Пытанне 5

Беларускі цмок быў істотай шляхетнай і нават фанабэрыстай. І меў свой строгі маральны кодэкс. Напрыклад, яго ахвярамі рабіліся найперш распуснікі. Так, ён ніколі не чапаў людзей бедных і непітушчых. Але быў і іншы надзейны спосаб назаўсёды пазбегнуць пільнай увагі цмока.

Што трэба было зрабіць хлопцу або дзяўчыне, каб іх не чапаў цмок?

Пытанне 6

Калі верыць паданням, амбівалентны і супярэчлівы беларускі цмок найверагодней жыве ў азёрах, якія называюцца ТАК. Азёраў, якія называюцца ТАК, у Беларусі ажно 26! Але каб быць упэўненым, што цмок жыве ў возеры, якое ТАК называецца, трэба пашукаць побач возера, якое называецца ГЭТАК. Напрыклад, вы гарантавана сустрэнеце цмока ў адным з азёраў Берасцейшчыны, каля Спорава.

Якія прыметнікі мы замянілі словамі “так” і “гэтак”?

Пытанне 7

Адным з улюбёных заняткаў беларускага цмока было пілаваць камяні. Пабачыўшы дзе расколаты або надколаты валун, будзьце пэўныя – гэта цмачыная праца.

Згадайце звычайныя выявы цмока і здагадайцеся, чым цмок пілаваў каменне.

Пытанне 8

Як сведчаць даследчыкі міфалогіі, палескія цмокі – траваедныя. Яны ядуць траву, каб перапрацоўваць яе… у агонь! А вось паводле паўсур’ёзнага дапушчэння Антона Астаповіча, агняпальнасць беларускага цмока – гэта сігнал для беларускіх геадэзістаў, бо сведчыць пра наяўнасць у нашых нетрах…

Чаго?

Пытанне 9

Беларусі цмок мог жыць на зямлі, у вадзе і ў паветры. Але дзве з гэтых стыхій пераважалі. Так, калі верыць паданням, цмок кажнюсенькі дзень наведваў адну гаспадарчую пабудову, якую і дагэтуль можна багата пабачыць у вёсках.

Дык куды любіў хадзіць цмок?

Пытанне 10

Беларусы верылі, што цмок – валадар водаў. Адной з яго задачаў было ўсталёўваць баланс паміж водамі зямнымі і нябеснымі.

А якую прыродную з’яву нашы продкі называлі “цмокам”?

Час пайшоў!