Наўрад ці хтосьці можа з дакладнасцю сказаць, колькі менавіта азёр размешчана на тэрыторыі Полацкага раёна. Іх тут налічваюцца сотні, паведамляе Planetabelarus.by. Аднак некаторыя з гэтых вадаёмаў заслугоўваюць асобнага аповеду.
Да ліку такіх, безумоўна, належыць возера Глыбокае, якое лічыцца самым чыстым у Беларусі: летам празрыстасць яго вады можа дасягаць 9,5 м (гэты паказчык вымяраюць, апускаючы ў ваду спецыяльны белы дыск, які павінен быць бачны на пэўнай глыбіні).
Менавіта дзякуючы чысціні сваёй вады возера Глыбокае карыстаецца папулярнасцю сярод беларускіх дайвераў. Аднак у яе ёсць і адваротны бок: нізкае ўтрыманне арганічных прымешак прывяло да таго, што ў гэтым вадаёме мала рыбы.
Яшчэ адна цікавая асаблівасць возера Глыбокае — зараснікі вадзянога моху і палушніка азёрнага, які пранікае на глыбіню да 1,5 м. Для захавання гэтых рэдкіх відаў, а таксама самога вадаёма, у 1979 годзе быў створаны заказнік «Глыбокае—Чэрбамысла».
Возера Шчаты
Любы, хто хоць раз праязджаў па трасе Мінск-Полацк, напэўна, звяртаў увагу на дзіўны дарожны паказальнік з надпісам «Гомель». Гаворка ідзе, вядома ж, не пра абласны цэнтр, а пра аднайменны вадаём, які злучаны пратокай з возерам Шчаты.
Возера Гомель
Акрамя характэрнай назвы возера Гомель таксама вядомае тым, што ў свой час стала важным цэнтрам супраціву фашысцкай акупацыі. На яго беразе знаходзіўся штаб партызанскай брыгады імя К. Е. Варашылава, а таксама Ветрынскі абкам. Пра тыя часы нагадваюць адразу два ваенныя мемарыялы (іх таксама відаць з трасы).
Возера Янава
Рака Туржец, што працякае непадалёк, упадае ў возера Янава. Гэты вадаём на першы погляд нічым не адметны. Кідаецца ў вочы хіба што зрэзаная берагавая лінія агульнай працягласцю каля 25 км. Яна ўтварае мноства заліваў і мысаў, што робіць лясістыя берагі Янава вельмі маляўнічымі.
Аднак вядомасць яму прынесла зусім не прыгажосць. Паблізу размешчана ўнікальнае збудаванне, датаванае эпохай каменнага стагоддзя. Яно ўяўляе сабой валуны, якія размешчаны ў пэўным парадку. Ёсць сур’ёзныя падставы меркаваць, што дадзенае месца выкарыстоўвалася ў старажытнасці як абсерваторыя, менавіта з гэтым звязана і яго Неафіцыйная назва — Беларускі Стоўнхэндж.
У 26 км на паўночны захад ад Полацка, непадалёк ад в. новыя Замшаны, размешчана возера Воўчае вуха. Вадаём з нізкімі балоцістымі берагамі, чыя плошча складае ўсяго 0,07 км2, наўрад ці прыцягнуў бы ўвагу, калі б не яго назва. Навукоўцы тлумачаць яго ўзнікненне незвычайнай формай возера.
Аднак мясцовыя жыхары распавядаюць легенду пра паляўнічага, які займаўся адстрэлам ваўкоў, атрымліваючы за гэта ўзнагароду. У якасці пацверджання неабходна было прад’явіць адрэзанае правае вуха. Аднойчы стараста ўсумніўся ў яго сумленнасці, і тады раззлаваны паляўнічы выкінуў вуха ў возера, якое ў выніку змяніла сваю форму.
Яшчэ адна цікавая асаблівасць Полацкага раёна заключаецца ў тым, што тут ёсць адразу сем азёр, якія носяць назву Белае. Гэтую папулярнасць назвы складана растлумачыць. Паспрабуем разабрацца, чым гэтыя вадаёмы адрозніваюцца адзін ад аднаго.
Возера Вялікае Белае
Возера Вялікае Белае цалкам апраўдвае сваю назву: Плошча воднага люстэрка складае 1,45 км2, што прыкметна больш, чым у «канкурэнтаў». Гэты вадаём акружае цяжкадаступная мясцовасць, якая моцна забалочана і пакрыта густым лесам. Яго характэрнай асаблівасцю служыць высокая празрыстасць вады, якая можа дасягаць 4 м. Тут таксама сустракаецца рэдкая расліна, занесеная ў Чырвоную кнігу Беларусі, палушнік Азёрны, які ўтварае нешта накшталт падводных лугоў.
Размешчанае непадалёк возера Малое Белае служыць вытокам ракі Свіна. Маляўнічы знешні выгляд, характэрны для гэтага вадаёма, забяспечваюць высокія берагі, пакрытыя лесам. Вада ў ім яшчэ чысцей (летам яе празрыстасць складае 5 м і нават больш), што стварае выдатныя ўмовы для дайвінгу і падводнага палявання, балазе, у гэтым вадаёме водзяцца судак, шчупак, плотка і іншыя віды.
Возера Белае
Возера Белае, якое знаходзіцца ў 14 км на паўночны захад, паміж в. Азіна і в. Ціноўка, можа пахваліцца звілістай берагавой лініяй з мноствам заліваў і паўвостраваў. На дне б’юць крыніцы. З іх паступае халодная і чыстая вада, якая прыцягвае рэдкі від рыб — еўрапейскую рапушку (яна лічыцца рэліктам ледніковага перыяду). Непадалёк праходзіць міжнародная траса Р-114 Полацк-Апочка.
Возера Белае
Возера Белае, што блізу в. Данева, амаль з усіх бакоў акружана лесам, які славіцца багаццем дзікарослых ягад. У спалучэнні з высокімі берагамі гэта робіць яго папулярным месцам адпачынку. Тут таксама нярэдка можна ўбачыць рыбакоў.
Возера Белае
У 14 км на поўдзень ад Полацка размешчана возера Белае, чыя плошча складае ўсяго 0,13 км2. Гэты вадаём акружаны балоцістай поймай, якую літаральна пранізвае сетку меліярацыйных каналаў. Ён адносіцца да басейна ракі Дзіва.
Возера Белае
Возера Белае знаходзіцца за 4 км на поўнач ад Полацка. Праз яго працякае рака Дахнарка, якая злучае возера Белае з суседнімі вадаёмамі: возерам Чорнае і возерам Дахнарскае. Дзякуючы гэтаму з’яўляецца магчымасць арганізоўваць шматдзённыя водныя паходы. Для возера Белае, як і для многіх іншых вадаёмаў у Полацкім раёне, характэрная моцна парэзаная Берагавая лінія.
У возера Белае, якія вы знойдзеце блізу в. Вялікія Асеткі, непадалёк ад мяжы з Расонскім раёнам, упадае рака Іспол. Калі вы захочаце наведаць яго, то прыйдзецца прыкласці немалыя намаганні: незаселеная мясцовасць вакол гэтага вадаёма пакрытая лесам, які забалочаны як і яго нізкія берагі. У ваколіцах возера Белае не раз назіралі беркута — рэдкі від драпежных птушак, які ўключаны ў Чырвоную кнігу Беларусі.
Андрэй Барадзін, фота — Сяргей Плыткевіч, Planetabelarus.by
