Днямі мінскі краязнаўца і журналіст Аляксандр Лычаўка размясціў на старонках у сацсетках запіску хлопчыка, якая выдатна паказвае, як усё бывае складана ў беларускай гісторыі, піша citydog.io.
Крыніца: edelvin.com.ua
Апошнія гады дзяржаўныя ідэолагі паўтараюць просты пасыл: мы хоць і незалежная краіна, але ўсё ж плоць ад плоці рускія і частка «рускага свету»: «Мы самі рускія. Беларус — гэта рускі са знакам якасці». Насамрэч гісторыя нашай краіны падкідвае куды больш складаныя галаваломкі.
Гэта маленькая гісторыя адной з сотняў тысяч сем’яў, якія паспелі пажыць у Польшчы, Беларусі і Літве.
Аляксандр Лычаўка піша, што ягоны прадзед жыў у вёсцы сярод лесу, якая ўсяго за два гады перад Вялікай Айчыннай вайной, гэта значыць з 1939 да 1941 год, паспела пабываць у складзе Польшчы, Беларусі і Літвы. «Прабабуля была з вёскі на іншым краі таго ж лесу — яе вёска паспела пабываць усяго толькі ў Польшчы і БССР, без Літвы».
Аляксандр піша, што ягоная бабуля з братам жыла то ў адной, то ў другой вёсцы: «Спачатку яна хадзіла ў польскую школу, а потым у тую ж самую школу, якая стала рускай, хаця ўжо ў ЛітССР. І магла размаўляць на ўсіх распаўсюджаных у тым наваколлі мовах: рускай, беларускай, польскай, трошкі на літоўскай».
У сямейным альбоме захаваўся ўнікальны рукапісны дакумент, які ілюструе ўсю гэту лінгваразнастайнасць.
Маленькі Януш (бабулін брат) на зваротным баку нейкай фатаграфіі пёравай ручкай пакінуў такую запіску: «Мамуся! Я пашэдлэм у еднэ мейсцэ пшэз 3 гадзіны я бэндэ ў хаце. Януш».
На літаратурнай польскай гэтая запіска павінна была быць напісана так: «Mamusiu! Poszedłem w jedno miejsce. Za 3 godziny bede w domu. Janusz». Але Януш, як відаць, быў дзіцём сваёй эпохі, калі польская, беларуская і руская змяшаліся ў адну.
Па-першае, зварот «мамуся» часцей сустракаецца ў польскай і беларускай мовах, вельмі рэдка ў рускай. Па-другое, у польскай мове форма «я пашэдлэм» не практыкуецца, палякі проста кажуць рoszedłem, без «я», у адрозненні ад беларускай і рускай.
А па-трэцяе, маленькаму Янушу, відаць, было прасцей пісаць кірыліцай, чым лацінкай.
У выніку атрымаўся сапраўдны дакумент эпохі. Януш нарадзіўся ў 1936 годзе, так што, мяркуючы па ўсім, цыдулка была напісана падчас вайны ці адразу пасля. На фота ніжэй яму 9 год.
