• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
17.03.2023 | Гісторыя

Гродзенскі Патрык, які выйграў ідэялагічную вайну. Хто гэта і што пра яго вядома?

Дзень святога Патрыка — патрона Ірландыі — святкуюць 17 сакавіка. Але ў Гродне XIV стагоддзя быў свой Патрык. Гродзенскі князь з гэтым імём — асоба, пра якую вядома няшмат. Гісторык Андрэй Чарнякевіч увогуле казаў, што яго постаць — «суцэльная міфалогія». Што вядома пра гродзенска князя Патрыка, даведаўся Hrodna 11:27.


416.jpgХросны ход. Ілюстрацыйнае фота

Блытаніна з паходжаннем Патрыка

Хутчэй за ўсё князь Патрык — сын князя Нарымонта і пляменнік князя Кейстута. Ёсць і іншыя версіі паходжання гродзенскага князя. Напрыклад, што ён сын князя Гедыміна альбо яго ўнук і, адпаведна, сын Кейстута. Але гісторыкі лічаць гэтыя версіі няправільнымі, бо яны не супадаюць храналагічна.

Князь Патрык зафіксаваў мяжу Гродзенскага княства

У 1358 годзе князь Патрык падпісаў дамову з мазавецкімі князямі аб заходніх межах Гродзенскага княства. Тым самым ён зафіксаваў мяжу княства.

Патрык і «апошні ўдар» крыжакоў

У 1363 годзе крыжакі вырашылі нанесці апошні ўдар па «паганскім» ВКЛ. Яны падрыхтавалі паход з удзелам рыцараў з Англіі і Германіі.

417.jpg
Крыжакі. Ілюстрацыйнае фота.

Войскі падзяліліся на дзве часткі. Адна пайшла ў бок Коўна, а другая — у бок Гродна. Яе ўзначаліў нямецкі арыстакрат Ульрых фон Хатнаў, а ўдзельнічалі ў ім пераважна англічане і шатландцы. Ужо ў час пахода паміж немцамі і англічанамі адбылася сварка. Яны не маглі дамовіцца, хто будзе несці харугву святога Ежы.

Бараніць Гродна не было магчымасці, бо князь Кейстут у гэты момант бараніў Коўна. І тады адбылося тое, чаго «не было ні да, ні пасля», як кажа гісторык Андрэй Чарнякевіч. Калі крыжакі ішлі на штурм горада, гараджане адкрылі браму і насустрач крыжакам выйшаў хросны ход. Паводле гісторыка Тадэвуша Нарбута, гродзенцы выйшлі з хлебам і соллю. Сярод іх былі святары з крыжамі і ўсялякімі хрысціянскімі святынямі.

«Пацаны, мы не ведалі»

«Насустрач крыжакам ідзе хросны ход. Нешта неверагоднае. Вы ідзеце змагацца з іншым сусветам, з паганцамі. Вы падбілі рыцараў з Англіі, з Францыі. Вы кляліся, што гэта паганцы. [...]. Крыжы. Кажуць, што яшчэ хлеб з соллю неслі. Ну і крыжакам нічога не застаецца, як рабіць выгляд: «Пацаны, мы не ведалі. Прабачце». З паганцамі ўсё зразумела, а калі сваіх хрысціян на той свет? Ну ўсё, усе карты паблытаны. І гэта ўсё замуціў Патрык, — расказваў у 2017 годзе Андрэй Чарнякевіч. — Патрык зрабіў неверагодную рэч. Ён выйграў ідэалагічную вайну».

Падманутыя крыжакамі рыцары адышлі ад горада. Але ёсць і іншая версія, што крыжакі бесчалавечна спустошылі наваколле горада, уводзячы шмат людзей у няволю.

Не ўсе адзначылі такі ўчынак князя

Такі ўчынак Патрыка не ацаніў князь Кейстут. Ён выслаў яго з горада. Паводле крыніц, ён паехаў на Палессе і стаў Пінскім князем.

«Яго саслалі з Гародні. Бо калі ў гарадзенскай крэпасці сядзіць чалавек [Давыд Гарадзенскі — Hrodna 11:27], які бязглузда рухае з войскамі на балоты і далей, гэта зразумела, гэта ок. А калі там сядзіць чалавек, які можа дамаўляцца з ворагамі, гэта вельмі цяжка пралічыць», — казаў Чарнякевіч.

Ці Патрык пачынальнік рода Хаванскіх?

Ёсць версія, што пасля княжання ў Пінску, у 1383 годзе Патрык апынуўся ў Вялікім Ноўгарадзе. Але яго пасунулі і адтуль. Верагодна, што менавіта гэты Патрык у 1408 годзе з’явіўся ў гістарычных дакументах пры двары маскоўскага князя Васілія І. Таму некаторыя гісторыкі лічаць, што менавіта ад яго пачынаецца маскоўскі род князёў Хаванскіх.

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

У Варшаве распачынаецца цыкл дзіцячых праграм «Чароўны край»

У Варшаве распачынаецца цыкл дзіцячых праграм "Чароўны край«з вядомымі беларускімі музыкамі Сержуком Доўгушавым і Андрэем...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Беларусы распачалі флэшмоб памяці Ларысы Геніюш пасля знікнення яе помніка ў Зэльве

Навіна пра таямнічы дэмантаж помніка Ларысе Геніюш на тэрыторыі царквы Святой Жываначальнай Тройцы ў Зэльве абурыла...

valiancina_shauchenka
Літаратура Асоба

Кастусь Цвірка: «Буду жыць, пакуль не выдам усе 200 тамоў «Беларускага кнігазбору!»

Калі ў 1996 годзе ў свет выйшаў першы том амбіцыйнай кніжнай серыі «Беларускі кнігазбор», мала хто верыў, што яна выжыве...

valiancina_shauchenka
Афіша

Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў 1-2 красавіка

На гэтых выходных беларусы ў розных краінах свету будуць гукаць вясну. Таксама будуць беларускія канцэрты, цікавыя...

Апошнія навіны

    Грамадства
    У Варшаве распачынаецца цыкл дзіцячых праграм «Чароўны край»
    Грамадства
    Беларусы распачалі флэшмоб памяці Ларысы Геніюш пасля знікнення яе помніка ў Зэльве
    Літаратура Асоба
    Кастусь Цвірка: «Буду жыць, пакуль не выдам усе 200 тамоў «Беларускага кнігазбору!»
    Афіша
    Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў 1-2 красавіка
    Грамадства
    1 красавіка ў Рызе распачынаецца «Мова Нанова»
    Грамадства
    «Адчайныя часы патрабуюць адчайных крокаў». Як беларуска Наталля Сайед стала спявачкай у Гішпаніі
    Тэатр
    У Юрмале пройдзе прагляд вiдэазапiсу спектакля «Свабодных Купалаўцаў» «Сфагнум»
    Кніжны сакавік: навінак мала але шмат анонсаў
    Грамадства
    Чаму нас не вучылі ў школе: 5 прынцыпаў эфектыўнага запамінання
    Грамадства
    Частку затрыманых полацкіх музейшчыкаў вызвалілі, канфіскаваўшы тэхніку і прызначыўшы суды
    Асоба
    Як «Слоўнік крывіцкай мовы» стаў «Слоўнікам беларускай гаворкі»
    Грамадства
    У Зэльве знік помнік Ларысе Геніюш
    «Музыка»
    «За Сашу Саладуху большай звязды няма». Бард Віктар Шалкевіч пра самагонку ў вёсцы, 4000 пласцінак і пярсцёнак ад Бенэдыкта XVI
    Культура Мастацтва
    Ніна Бохан: самабытная мастачка, якая малявала дываны і грошы
    Грамадства Музыка
    Балючая рэфлексія пра сон і абуджэнне краіны. Гурт «ДОМ Сувязі» выпусціў кліп на песню «Спи»

Афіша

  • 31.03 — 16.04

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Выстава мастачкі Цемры «LAZARET» адкрываецца ў Варшаве

  • 31.03 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 31.03Выстава, прысвечаная мастаку кіно Яўгену Ганкіну, у Мінску
  • 31.03«У краіне мар». Выстава, прысвечаная Канстанцыі Буйло, у Мінску
  • 31.03 — 30.04Выстава «Ян Вермеер» у Мінску
  • 31.03 — 02.04Выстава Усевалада Швайбы і Тамары Дзяменцьевай «Узы меж нами» ў Гродне
  • 31.03 — 30.04 «Партрэт часу»: калекцыя жывапісу Белгазпрамбанка ў Магілёве
  • 31.03Выстава Дзіны Лявонавай «Вясна» ў Варшаве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Пагоня» не з’яўляецца «экстрэмісцкім» сімвалам
    • Топ-3 смешных выпадкаў з Якубам Коласам
    • «Беларусьфільм» здыме экранізацыю рамана Караткевіча. Сталі вядомыя падрабязнасці
    • Гурт VOLSKI выступіў з вялікім канцэртам да Дня Волі. Фотарэпартаж
    • У Вязынцы вясну гукалі. І нагукалі! Шмат фота
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип