Крытык Ціхан Чарнякевіч напісаў для нас калонку аб тым, што адбываецца ў краіне.
Некалькі дзён цішыні перад тым, як зноў пачнецца. Можа быць, гэта аб’ектыўна так, а мажліва гэта проста твае праекцыі, далягляды чаканняў. Як ні цынічна казаць, але будзе штосьці ці не будзе ў лютым – мне ўсё роўна.
Я ведаю, што нейкі чалавек са скуры даставацьме сам сябе і сваё атачэнне, каб пра яго далей гаварылі.
Магчыма, нейкі чалавек нават выпусціць на сцэну Усебеларускага народнага сходу Наталлю і Наталлю скакаць у ружовых стрынгах. Вынесе на руках і скіне ў аркестровую яму старшыню Міжнароднай федэрацыі хакея з шайбай. Прылюдна і смачна, доўга і цягавіта пацалуе ў губы Генадзя Зюганава.
Магчыма. Але мне ўсё роўна.
Мы цяпер знаходзімся ў эпосе, калі цалаванне замежных лідэраў, з высокай доляй верагоднасці, будзе транслявацца рэгулярна. Адрознівае эпоху толькі тое, што нашы бацькі памятаюць менавіта засосы, а як дабівалі падчас галадоўкі ў гэты ж самы час украінскага геніяльнага паэта Васіля Стуса – не памятаюць.
Наверсе ўсе хочуць зрабіць выгляд, што нічога не адбылося. На вялікі для верху жаль, звесткі пра нашых галадароў даходзяць не ў выглядзе малявы для дзесяцёх абраных, а да сотняў тысяч людзей, якія даўно не глядзяць “галубыя аганькі”.
Эмоцыі ў мяне зніклі яшчэ летам. Прыкладна ў той дзень, калі ў Менск вярнуўся інтэрнэт. На замену эмоцыям прыйшла халодная яснасць, што правілы скончыліся. Іх парвалі і выкінулі ў сметніцу. Мала таго, у сметніцу выкінулі і людзей. Яны чамусьці не ўлазяць, таму іх даводзіцца туды ўбіваць пры дапамозе прамысловай кувалды.
Мы з’яўляемся сведкамі таго, як у гішпанскі бот не проста спрабуюць, а задорна і публічна ўціскаюць мільёны людзей. Фактычна ўсю моладзь, “новых людзей”, усе гэтыя новыя раёны, якія так актыўна рэкламавалі і забудоўвалі, і якія цяпер патрулююцца, нібы варшаўскае гета.
Фактычна вядзецца грандыёзны, але далёка не новы для гісторыі эксперымент над асобна ўзятым народам. Які, канечне, розны. Які, канечне, дзіўна, што ў прынцыпе захаваў сябе.
Якому не далі нармальнай адукацыі. Які не ведае моваў і ні разу не быў у Еўрасаюзе. Які не чытаў Купалы і Разанава. Які проста жыве выжываннем, і радуецца таннай гарэлцы і шашлыкам пад Кіркорава. Ці Кіркораву пад шашлыкі.
І гэты народ таксама даўно тут, побач. Розніца ў тым, што і яму пачалі далятаць слабыя промні несправядлівасці.
Яшчэ да ўсіх жніўняў я памятаю сваё здзіўленне ад пачутых маршрутачных размоў пра “ды колькі ён будзе яшчэ сядзець, чорт гэты” і “дайце ж дзецям пажыць, колькі можна”.
Чамусьці заўжды будучыня – гэта клопат пра дзяцей. Людзі не гавораць пра выбары, мажарытарны прынцып у фармаванні парламенту альбо пра рынак каштоўных папер і біржу зямельных надзелаў. Яны гавораць пра будучыню.
“Вось бачыш, ты вырасцеш, і будзе ўжо другое правіцяльства, другое ўсё, усё будзе па-другому”, днямі пачуў у аўтобусе ад жанчыны, якая доўга глядзела на асветлены ліхтарамі Палац Незалежнасці, а потым з жалем стала гаварыць са сваім унукам.
Беларусы чакаюць будучыню, яны разумеюць падставовыя рэчы, што сёння – будучыні няма.
І таму, што скажа Вася Пупкін у газеце ці ў аналіцічэскай перадачы – не важна.
Што там дзе ўзмацніць за якое дзеянне чалавек з пагонамі – не важна.
Як доўга будзе цалаваць Зюганава нейкі чалавек і колькі гадзінаў будзе прамаўляць – не важна.
Нават як мяне раптам арыштуюць і пасадзяць у слуцкі лагер – не важна.
Не важна ўсё, што робіцца, пакуль адсутнічаюць падставовыя рэчы.
Я не буду слухаць і разглядаць гэтыя карцінкі з матрыцай прапанаванага свету, дзе сядзець на зэдлі з адной ножкай камфортна, а селядзец абавязкова трэба запіваць малаком. Дзе двойчы два роўна пяці, а ў сутарэннях турмы ніколі “няма цемнаты”.
Свет ясны як шкло. Мне ўсё роўна.
Ціхан Чарнякевіч, budzma.org
