Надзея Ясмінска напісала сваю першую беларускамоўную кнігу казак “Сем ружаў”, якую кнігарні “логвінаЎ” і “Галіяфы” назвалі адным з найбольш паспяховых выданняў. Аўтарка працуе ў розных жанрах: дзіцячыя творы, фэнтэзі для дарослых, п’еса, блог, электронная кніга-штодзённік-зефірнік і яшчэ шмат чаго іншага. “Сем ружаў” на паперы Надзея чакала некалькі гадоў.
“Я адразу думала, што на беларускай варта пісаць альбо казкі, альбо фэнтэзі, бо мне падабаецца беларуская мова візуальна. Галосныя “а” і “э” выглядаюць чароўна і прыгажэй за “о” і “е”. Акрамя таго, у ёй багата архаізмаў. Часткова таму мне і захацелася напісаць кнігу казак па-беларуску.
У сучасных дзіцячых гісторыях прынцэса замест прынца можа закахацца ў цмока, а то і ў іншую прынцэсу, там ёсць нават інтымныя падрабязнасці. Я ж хацела напісаць штосьці добрае, утульнае, але месцамі і крыху страшнае, з налётам даўніны і пажоўклых старонак, з гукам бабулінага голасу. Шчыра кажучы, пішу кнігі для сябе, для таго дзіцяці, якім калісьці была. Некаторыя чытачы наракаюць, што ўжо чыталі пра змрочныя замкі, скарбы і ведзьмаў, але мне гэта падаецца натуральным, бо ў казках ёсць свае каноны, па якіх я і пісала.
Але я сутыкнулася з пэўнай праблемай: я хацела, каб чытачы атрымалі асалоду ад мовы казак, а мая беларуская мне не зусім падабаецца. Тады на дапамогу прыйшла паэтка і носьбіт мовы Вольга Чайкоўская. Раней мне падавалася, што людзі мастацтва жывуць нейкім агульным творчым адчуваннем свету, думаюць больш-менш падобна. А калі Вольга, паэтка, прачытала мае казкі, то сказала: “Што ж павінна адбывацца ў галаве, каб чалавек прыдумаў такое”. Я нават разгубілася ад здзіўлення.
Мы працавалі разам, я прыносіла свой варыянт, яна яго правярала, і мы падбіралі адпаведныя словы, каб надаць твору своеасаблівы смак. Я неяк задумалася над тым, каб адаптаваць “Сем ружаў” для расійскамоўнага чытача, але ў перакладзе сказы не гучаць, няма мелодыі, трэба зноў нешта прыдумляць.
Ад ідэі да выдадзенай кнігі прайшло два з паловай гады са сваімі складанасцямі і вірамі. Пасля доўгай эпапеі я думала, што не захачу больш за такое брацца. Гэта як паходы ў горы, пасля якіх заракаешся ад такіх вандровак, а праз некаторы час думаеш: “Ну калі ўжо зноў!” І хоць маё адчуванне казкі за гэты час крыху змянілася, калі я ўзяла папяровы твор у рукі, то паверыла ёй. Калі муж забіраў наклад з друкарні, то напісаў, што вязе мне 350 ружаў. Столькі кветак у мяне ніколі не было.
У кнізе расказваецца пра сем дзяўчынак. У кожнай свая перадгісторыя. Вобраз Чорнай Ружы ідзе з дзяцінства, калі я ўпершыню трапіла на балет “Лебядзінае возера”. Мяне больш за астатніх усхваляваў вобраз чорнага лебедзя, а не белага, як мелася б быць.
Цяпер я б хацела напісаць яшчэ адну кнігу на беларускай мове. Для мяне “Сем ружаў” сталі ўнікальным досведам у розных кірунках, і, вядома, хацелася б, каб кніга падабалася. Таму тое, што крамы адзначылі яе поспех, вельмі прыемна. Цяпер у мяне ёсць серыя маленькіх казак для дзетак, і я ў пошуку выдавецтва і ілюстратара, бо дзіцячыя кнігі больш завязаныя на малюнках, чым на тэксце”.
Марыя Грыц
