Вулічная рэкламная акцыя рэдакцыі газеты «Навінкі»

Дзень першы. Пятніца. Здача нумару

Дзень другі. Субота. Планёрка

Планавалі чарговы нумар на наступны дзень, у суботу. Паводле рытуалу, спачатку неабходна было раскласці на стале свежы выпуск — і тут жа гэта адзначыць. Ужыванне разнастайных напояў не перашкаджала бурліваму абмеркаванню зместу наступнага нумару. Журналісты нейкім чынам паспявалі прыдумаць цэнтральную тэму наступнага нумару і сюжэт фотакоміксу на апошнюю старонку — візітную картку «Навінак». Атмасфера спрыяла вывяржэнню фантазіі. Прыдумляліся самыя неверагодныя сюжэты. Як, напрыклад, пра тое, што на Новы год пасля лазні Лукашэнка замест Ельцына ўляцеў у Белы дом, дзе ўдала пазаляцаўся да Мадлен Олбрайт, альбо пра тое, што ўрад БНР збег у Бразілію, дзе займаецца беларусізацыяй абарыгенаў.

Рэдактар Паўлюк Канавальчык збірае грошы на чарговы штраф, які выпісалі газеце

У планёрках меў права ўдзельнічаць любы чалавек, які прыходзіў у рэдакцыю, а такой публікі было багата. Магчыма, памыляюся, аднак суботнія вечарыны былі самыя ўгарныя. Адзін з такіх творчых працэсаў скончыўся трагічна: неяк грамада заўважыла, што ў двары ідзе міліцыянт, ды пачала спяваць: «Наша служба и опасна и трудна». Міліцыянт пачуў тэму і накрыў «маліну». Хутка рэдакцыі давялося шукаць новае памяшканне. Усяго за пяць гадоў існавання газета змяніла дзевяць адрасоў.

Дзень трэці. Нядзеля. Культпаход

Вельмі часта ўік-энд «навінкаўцы» прысвячалі розным культурным імпрэзам, якія, бывала, самі ж і арганізоўвалі. Увогуле, культурнае жыццё Мінску на мяжы стагоддзяў было не такім багатым, як сёння. Фактычна, пасля 1996-га адбылася ціхая зачыстка рок-клубаў, якія былі цэнтрамі моладзевага пратэстнага руху. У выніку ў сталіцы засталася працаваць адзіная кропка — клуб «Альтэрнатыва» на Сурганава.

Невялікая культурная праграма кампенсавалася ўгарам імпрэзаў. Найбольш брутальным быў фестываль «Раздавім фашысцкую гадзіну!», які рэдакцыя праводзіла з 1996 года і які ператварыўся ў арэну боек паміж скінхэдамі і антыфашыстамі (тыя абралі рэдакцыю ў якасці свайго штабу).

Заўсёднікі клубу «Свиное рыло»

Яскравай старонкай гісторыі газеты была спроба арганізаваць па нядзелях клуб «Свиное рыло» (ён павінен быў працаваць на базе кафэ «Валерыя»). У сваіх марах мы збіраліся стварыць нейкі элітарны клуб футурыстаў-імажыністаў, аднак, як і трэба было чакаць, атрымаўся партовы прытон. Калі піяністы — сябры рэдакцыі — былі захопленыя творчым працэсам, здаралася, яны гралі на піяніна нагамі, а наведвальнікі намагаліся падпаліць сталы. Натуральна, доўга гэтая весялуха не працягнулася.

Дзень чацвёрты і дзень пяты

Хаця па графіку напачатку тыдня рэдакцыя павінна была выходзіць на працоўную вахту, ніхто ў гэтыя дні асабліва не працаваў. Але не таму, што не хацелі, а таму што не мелі магчымасці.

Справа ў тым, што праз нейкі час газета стала сапраўдным атракцыёнам, вядомым далёка па-за межамі Беларусі. Як прыклад — шпіёнскі раман «Выратаваць прэзідэнта», які пабачыў свет у Піцеры на пачатку нулявых. Падзеі ў рамане, які напісаны ў жанры тупога шпіёнскага дэтэктыву, адбываюцца ў Беларусі, дзе апазіцыя плануе атруціць Бацьку. На дапамогу яму прыходзіць нейкі расійскі Джэймс Бонд. Аўтар яўна апісваў Беларусь паводле пэўных штампаў. Адзін са штампаў — існаванне ў краіне контркультурнай газеты «Навінкі», якая арганізуе незвычайныя перформансы.

Пра «Навінкі» таксама шмат пісалі ў Польшчы і Чэхіі. Міф пра «Навінкі» зацікавіў суполку маладых маскоўскіх кінематаграфістаў, якія ў 2000 годзе прапанавалі нам супрацоўніцтва. У выніку той кааперацыі нарадзіўся фільм «Случай з пацаном»

Пабачыць экзатычны праект жадалі шматлікія правінцыялы, непрызнаныя геніі, і нават замежныя дэлегацыі. Натуральна, госці прыходзілі не з пустымі рукамі. Найбольш экзатычнымі наведвальнікамі, напэўна, была суполка актывістаў ЛГБТ пад кіраўніцтвам Эдуарда Тарлецкага.

Сяброўству папярэднічаў незвычайны эпізод улетку 2001-га, калі Павал Севярынец склікаў Кангрэс беларускай моладзі. Пры гэтым ён папярэдзіў, што ўдзел такіх «вычварэнцаў», як Тарлецкі, непажаданы. Навінкаўцы ў адказ прабраліся на мерапрыемства Севярынца, дзе, апранутыя ў жаночыя сукенкі, абвясцілі пра правядзенне «Кангрэсу разбэшчанай беларускай моладзі». Тарлецкі быў уражаны нашым нахабствам.

Сексуальныя меншавікі з’яўляліся ў рэдакцыі ў бліскучых жаночых вопратках і султанах з пер’яў, цягнучы з сабою скрыню піва. Паступова мы прызвычаіліся да таго, што ўвечары прыедуць «дзеўкі» Тарлецкага з халяўным алкаголем. Коўзаючыся па рэдакцыі, млява чакалі, калі пад пад’ездам спыніцца таксі і ў пакой уваліцца шумны балаган «вычварэнцаў».

Дзень шосты. Серада. Пачатак працы

Вяртацца ў працоўны працэс пасля фестываляў было вельмі цяжка, аднак іншага выйсця не было. Памятны выпадак, калі ў такія дні рэдакцыю наведаў Мітрыч — чырвоны скінхэд і аматар здаровага ладу жыцця. У рэдакцыі яго чакала наступная сцэна: навінкаўцы сядзелі і глядзелі на трохлітровы слоік з медычным спіртам. Спірт прынеслі ў рэдакцыю з мэтай матываваць журналістаў на працу, аднак пасля гэтага творчы працэс канчаткова затармазіўся. Мітрыч, які ненавідзеў алкаголь, узяў слоік і рашуча выліў спірт у ракавіну, разумеючы, што зараз яго чакае жорсткая расправа. Аднак навінкаўцы, наадварот, сустрэлі гэты ўчынак апладысментамі.

Прэс-канферэнцыя, прысвечаная кампаніі «Legalize Navinki» за рэгістрацыю газеты

Праца ў сераду ішла надзвычай марудна. Вельмі дапамагалі ў такія дні людзі, якія заставаліся ночыць і нават жыць у рэдакцыі — часам яны прыдумлялі вельмі файныя тэмы. Праўда, ад гэтай публікі можна было чакаць усяго што заўгодна. Неяк такія «пастаяльцы» прыцягнулі ў рэдакцыю пластыкавую фігуру клоуна Рональда Макдональда, якую «пазычылі» каля рэстарана «МакДональдс», што быў непадалёк. Двухметровы Рональд доўгі час валяўся ў рэдакцыі «Навінак», замінаючы праходу. Праз нейкі час яго выкінулі на сметнік. Гэты выпадак хутка аброс сапраўднымі легендамі. Распавядалі, што ў Мінску анархісты, скраўшы клоуна Рональда, адразалі яму пальцы і дасылалі ананімна ў дырэкцыю кампаніі, патрабуючы забяспечыць вольны доступ да прыбіральняў для панкаў і іншых прадстаўнікоў андэграўнду.

“Палонены” Рональд Макдональд у памяшканні рэдакцыі. 

Дзень сёмы. Чацвер. Запарка

У чацвер да супрацоўнікаў нарэшце даходзіла фантастычная думка: прыйшоў час рабіць нумар! Рэдакцыя ператваралася ў сапраўдны бедлам. Атмасферу ў рэдакцыі ў ноч здачы нумару ілюструе выпадак з брэсцкім мастаком Анатолем Адорскім, якога спецыяльна выклікалі ў Мінск для стварэння карыкатураў. Анатоль сядзеў на кухні, куды час ад часу забягаў нехта з енкам: «Дзе мастак?». «Я мастак», — адказваў госць. «Вы мастак? Цудоўна. Хутка будзе замова», — казаў журналіст і знікаў. Такая сцэна паўтарылася некалькі разоў. У выніку пра Анатоля забыліся — і ён дарма прасядзеў усю ноч у рэдакцыі.

Прыкладна ў тры-чатыры гадзіны ранку стомленыя працай і градусам навінкаўцы пачыналі паступова засынаць наўпрост за кампутарамі. Заставаліся самыя стойкія, якія ўмудраліся вычытаць газету і раздрукаваць макет. Аднак хутка і яны сыходзілі ў сон, каб праз некалькі гадзін прачнуцца і пачаць рыхтаваць наступны выпуск.

P.S. Нягледзячы на апісаную вышэй вар’яцкую мадэль арганізацыі працы, «Навінкі» ўмудрыліся рэгулярна выходзіць да 2003 года, калі і былі зачыненыя, у тым ліку, за знявагу кіраўніка дзяржавы.