Пра некалькі дажджлівых дзён, праведзеных у лясніцтве «Пране» пад Ольштынам распавёў нам вядомы беларускі паэт і перакладчык Андрэй Хадановіч. Ён прыехаў сюды працаваць над перакладамі Канстанты Ільдэфонса Галчыньскага. У лясной вартоўні «Пране», дзе ўсе дыхае паэзіяй і дзе так добра працуецца перакладчыку, знаходзіцца незвычайны музей польскага паэта.
Каб трапіць у Лесьнічоўку Пране, адзіны на сёньня музэй Канстанты Ільдэфанса Галчыньскага, яго перакладчыку (мне, грэшнаму) хапіла двух лістоў. Польскаму калегу Адаму Паморскаму й дырэктару музэю (і паэту) Войцэху Касу. Далей усё адбывалася як бы само сабою. Вось за гэтае “само сабою” й хочацца шчыра падзякаваць Адаму й Войтку! Каб далей дзякаваць ужо толькі Галчыньскаму.
Што й казаць, месца славутае.
Месца, дзе геніяльны паэт у вельмі патрэбны час знайшоў сабе надзейны схоў – і праводзіў там цёплыя месяцы, чатыры апошнія гады свайго жыцьця. Месца, дзе яму фантастычна пісалася – некалькі “вяршыняў” польскай паэзіі вырасьлі менавіта тут. Так што й перакладчык спадзяваўся знайсьці зоны ўпэўненага прыёму натхненьня – і скончыць кнігу сваіх беларускіх вэрсіяў Галчыньскага.
Як правільна езьдзіць на Мазуры
Дарога зь Менску на Мазурскія азёры – той яшчэ квэст, таму найлепшы спосаб яе не заўважыць – гэта пачаць перакладаць ужо ў аўтобусах, канвэртуючы кілямэтры ў вершаваныя радкі. Скажам, ад Менску да Вільні роўна восем строфаў. (Або адзін ліст – “Ліст дзяўчатам з друкарні”. Спадзяюся, некалькі прыгажуняў з выдавецтва й кнігарні “ЛогвінаЎ” прымуць сёе-тое на свой рахунак – і паставяцца да будучай кнігі з асаблівай любоўю і пяшчотай.)
А вось ад Вільні да Ольштына – усяго пяць радкоў – строфы едуць (ці ідуць?) цяжэй. Мабыць, таму, што паэт прымервае на сябе будучую сьмерць (у сваім неймаверным вершы “Лірыка”). Зь “пятнаццатым вальсам Брамса” пачаліся індустрыяльныя раёны Ольштына. Палова на чацьвертую ночы. Патрэбны цягнічок – на сьвітаньні, да якога яшчэ трэба дажыць. Абсалютна пусты аўтавакзал, дзе ніводнага сядзячага месца проста не прадугледжана. Бо навошта, калі ўсё адно пойдзеш на бэнзазапраўку? Дзе знойдзеш каву, вайфай і астатнія строфы “Лірыкі”. Хочаце штось напісаць (перакласьці ці проста добра падумаць) пра сьмерць – правядзіце ноч на бэнзазапраўцы.
Ну, вельмі самотная помпа
Яшчэ за шэсьць кілямэтраў да музэю мяне сустракаюць шаноўны дырэктар і яго гасьцінная жонка Ягенка, а ўжо ў самім музэі – уласнай пэрсонай яна, Самотная Помпа. Думаю, тая самая, з вуліцы Хрызапомпа. Якая мроілася паэту й дапамагала не звар’яцець у нямецкім лягеры, паміж радкамі адной зь дзьвюх наяўных у яго кніжак – зь вершамі Льюіса Кэрала. Галчыньскі заўжды меў яе ў сваім заплечніку, лічыў Кэрала “найвялікшым паэтам” і абяцаў напісаць пра помпу баляду. Калі выжыве. Выжыў. І абяцаньне сваё стрымаў.
Цяпер помпа стаіць ля летняй кухні (маё жытло на гэтыя чытары дні). Пафарбаваная ва ўлюбёны колер паэта – у зялёны. І, вядома ж, ні халеры не пампуе. Відаць, якраз таму – адначасова з маім прыездам – у музэі начыста зьнікла вада. І не зьяўлялася, пакуль я не здагадаўся двойчы прачытаць перад помпай баляду. У арыгінале й па-беларуску. Вада зьявілася, разам з электрычнасьцю, калі я дайшоў да “шчанятаў і кацянятаў” (дарэчы, адсутных у арыгінале). Відаць, расчулілася. Помпы заўжды вельмі пазытыўна рэагуюць на кацянятаў. У гэтым яны падобныя да вас, дарагія карыстальнікі сацыяльных сетак.
Матэрыялізыцыя духаў
Музэй агаломшвае найперш сваёй здольнасьцю да матэрыялізацыі паэтычных ідэяў. Рэч нават не ў перанаселенасьці падворка зялёнымі гусямі, аб якія спатыкаесься ў цемры, пачуваючыся, як той хлопчык Нільс. Не, усё нашмат сур’ёзьней. Першы ж супрацоўнік, зь якім я знаёмлюся, ходзячы па пакоях, мае прозьвішча Банчыньскі. Зусім як прафэсар ангелалогіі з тэатру “Зялёная гусь”. “Прафэсар” просіць не зьвяртацца да яго па прозьвішчы, і я амаль з садысцкай радасьцю заву яго проста – “Пан Тадэвуш”. Праз паўдня “Пан Тадэвуш” не вытрымлівае й просіць перайсьці на “ты”.
Другое ўражаньне – карабель “К.І.Галчыньскі”. Улетку я намучыўся (калі так можна казаць пра радасьць перакладаньня) зь вершам “Блаславёныя крылы птахаў…”, асабліва зь яго апошняй, найцікавейшай, страфой пра “караблі Рэчыпаспалітай”. Страфой, за якую паэта пры жыцьці не пінаў толькі бязногі. Адным здавалася, што ў ёй зашмат сацыялістычнай сэрвільнасьці. Іншым, наадварот, – што аўтар надта ж іранізуе з гэтай новай рэальнасьці. Пінаць піналі, але карабель ягонага імені пасьля сьмерці паэта на ваду спусьцілі. Заслужыў… Я радасна перафатаграфоўваю фатаграфію з караблём, гляджу, што выйшла, а там – такое… На фотцы адбіўся экспанат, што стаіць насупраць. Копія статуі Ніобы, пра якую Галчыньскі напісаў геніяльную паэму – такую, што апраўдвае ўсю яго сацыялістычную пісаніну. Што, уласна кажучы, добра відаць на здымку: фатаграфуеш карабель, а відаць усё адно Ніобу.
Загнаны дажджом пад дах (Самотная Помпа неяк празьмерна расшчодрылася), не знаходжу нічога арыгінальнейшага, як перакладаць у лесьнічоўцы верш “У лесьнічоўцы”. Прынамсі, сагрэюся й высахну. А калі пашчасьціць, дык яшчэ й фантастычны верш ня высушу да канца. Пра вынікі меркаваць ня мне, але рэальнасьць зноў пайшла на шворцы ў фантазіі. Паставіўшы кропку, вызіраю на паветра. Пакуль я завіхаўся з нататнікам і нэтбукам, незаўважна надышла ноч, скончыўся дождж, зь неба пазьнікалі хмары, і пазьбіраліся зоры – такой “вялікай капэлаю”, якую я толькі што пераклаў. Хоць ты сам сьпявай ад радасьці разам зь імі.
Bad company
За пару кілямэтраў ад лесьнічоўкі – водная база “Пад дубам”, адкуль па ўсім Нідзкім возеры распаўзаюцца яхты з шыкоўнымі белымі (адзін піжон нават начапіў пунсовы!) ветразямі. Пытаюся ў гаспадыні дарогу. “Спачатку, – кажа яна, – едзеш роварам па асфальце, потым пачынаецца пяшчаная дарога, а там ужо й недалёка…” “Ага, – адказваю, – усё як у жыцьці: спачатку асфальт, а потым пясочак і – база “пад дубам”. Гаспадыня сьмяецца, але неяк стрывожана. Выглядае на тое, што мяне тут запомняць як эксцэнтрычнага тыпа.
Знаходжу “пад дубам” пункт пракату. Хлопец спачатку заахвочвае ўзяць яхту. Потым уважлівей да мяне прыглядаецца – і раіць маторную лодку. Глядзіць яшчэ больш пільна – і прапаноўвае катамаран. Я разумею, куды ён хіліць, згадваю верш свайго ўлюбёнца, “Kajak i kretyn”, – і прашу ў яго байдарку. Расьсякаю хвалі, даплываю да музэю й вяртаюся назад – абсалютна шчасьлівы, як герой твора.
На зваротнай дарозе затрымліваюся ля выспы з цэлай птушынай калёніяй. Гадзіну не адрываючыся сачу за вялікімі птахамі. Як яны падоўгу сядзяць на высокіх галінах. Потым узьлятаюць. Пікіруюць да вады. Вяртаюцца назад. І зноў падоўгу сядзяць. У рэстарацыі “Пад дубам” пытаюся, што за цудоўная птушка. “Kormoran, – кажуць мне. – Толькі ніякая яна не цудоўная. Яна нашу рыбу ловіць”. Замаўляю смажанага акуня. Пакуль ня зьеў кармаран. А дома гляджу ў інтэрнэце, хто ж ён такі. Ну, так: вялікі баклан. Умею я ўсё-ткі знаходзіць кампанію.
Цёплыя рэчы
Найпрыгажэйшыя на Нідзкім возеры заходы сонца ў месцы, што называецца Bindugabobrowa. Зьлёгку напружваю ровар – і трапляю якраз на апошнія хвілі відовішча. І так гэта ўсё прыгожа, што ледзь ня плачу, як той бабёр; сам не заўважаю, як апынаюся ў вадзе, і плыву, як гламурная дзяўчынка, увесь у ружовым. Калі розум вяртаецца, памяняць штосьці ўжо позна: ні рушніка, ні алькаголю, ні шанцаў вярнуцца да поўнай цемры. Зь цёплых рэчаў – толькі ровар. Плюс надзея пераключыць мозг на штосьці пазытыўнае. Скажам, на верш пра Каляды (тэмпэратура якраз дазваляе). Кручу пэдалі, спрабуючы перакладаць па памяці – то паскараючы, то запавольваючы ровар. Думаю, па перакладзе відаць, дзе я гнаў, а дзе тармазіў.
Шоў маст гоў он
Адной зь цікавостак Лесьнічоўкі Пране была вялізная сасна ў яе ваколіцах, ля якой Галчыньскі праводзіў шмат часу. Нават даў ёй імя – Бэрнард Шоў. За доўгажыхарства. Сасна перажыла паэта на трыццаць гадоў. А потым яе зрубілі. І паставілі помнік – мэмарыяльны камень. Паўжартам кажу гаспадарам, што варта было б пасадзіць на яе месцы іншую. І назваць іменем іншага пісьменьніка. Напрыклад, Ірвіна Шоў. Шоў маст гоў он.
Крочу да Бэрнарда, ня кожны ж дзень убачыш надмагільле сасны. І робіцца ўжо ня сьмешна, бо ўся дарога да яе, кілямэтра паўтара – у зрубленых і расьпілаваных соснах. Іду ў жалобным паху жывіцы й пілавіньня. Шоў сапраўды працягваецца.
На зваротнай дарозе суцяшаюся чарніцамі. Чарніцы – гэта гучна сказана. Ягады пару месяцаў як высахлі, але ўсё яшчэ вісяць – і дзіўным чынам смакуюць. Як, скажам, смакавалі б разынкі на вінаградніку. Параўноўваю іх зь перакладамі неперакладальнай паэзіі. Такой, як большасьць вершаў Галчыньскага. Шанцаў захаваць увесь смак амаль ніякіх. Але, калі атрымаліся, то есьці можна, і нават смакаваць па-свойму павінны. Хай не як сакавітыя ягады, але прынамсі як тыя “разынкі”…
Вяртаюся дадому. Пальцы, рот і язык – сінія ад ягадаў.
3-6 верасьня 2015, Лесьнічоўка Пране
Culture.pl – с позволения переводчика – публикует несколько стихотворений Галчиньского в переводах Андрея Хадановича.
Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі
У лесьнічоўцы
Тут, дзе ў нябёсах цэлы
хор расьпяяных зорак,
домік з чырвонай цэглы
абжывае пагорак –
наш схоў, Лесьнічоўка Пране,
у верасьнёвым убраньні.
Хмель на рогах аленіх
ледзь трымаецца, сыпкі;
шыбы ў лісьцях асеньніх,
восень ва ўсхліпах скрыпкі –
ледзьве кранеш скрыпку тую,
жаліцца й лямантуе.
За вокнамі лес і поле,
хвоям музыка сьніцца.
Ноч прыходзіць паволі,
і на стале – газьніца
шуміць, сьвятло гаваркое:
кажуць, Шапэн меў такое.
Ноч музычнай віхурай
доўжыцца да сьвітаньня,
месяц са срэбнай фрызурай
грае, як Бах на аргане,
елкі, дубы і хвоі –
фартэпіяна жывое,
што ў Лесьнічоўцы Пране
грае за ўсіх стараньней.
Вецер блукаў дубровай,
над возерам летуценіў…
А парой вечаровай
зноў газьніцаў і ценяў
філіграннае граньне
й месяц зь яго дарамі,
нібы ліхтар пры браме
у Лесьнічоўку Пране.
Едзе фурманка ночы,
як дзіцячы малюнак,
фурман заплюшчыў вочы,
конік згубіў кірунак,
цені бягуць па сьценах,
срэбны фіякр у тых ценях,
о, Лесьнічоўка Пране,
падарожжа да раньня.
Ноч засыпае падворак
срэбным сьвятлом, бы сьнегам;
шыбы ў зіхценьні зорак
робіць узорным небам –
і, як сяброўка блізкая,
зоркай зь люстэрка бліскае.
Верасень 1952
Хмель на рогах аленіх…
*
Хмель на рогах аленіх,
арабіна ў вазоне,
за вокнамі вінаград,
герані на падваконьні.
Бы карціна ў восеньскай раме,
зьзяе возера вечарамі,
ля вады палавее трысьцё.
Хутка й восень у Лету кане,
а таму ўсё раней на зьмярканьні
асьвятляем лямпай жыцьцё.
Толькі вечар яшчэ далёка,
за сталом працоўная сьпёка,
каб у вершах – сьвятло жывое.
Але ж людзі ня струны скрыпкі,
і радок мой скардзіцца, хрыпкі,
як пабітая ветрам хвоя.
*
Лесьнічоўка стаіць на ўзвышшы,
так што я – таксама на ўзвышшы.
Хмель на рогах – добры пасаг.
Зеляніна жаўцее ў лясах.
Месяц ходзіць па рукапісах,
крэсьліць словы – і новыя піша.
*
Я б раней не паверыў ніколі –
бы ў рамане, прачнуўся ў верасьні:
вінаград – над вокнамі ўверсе,
а бусьлянка – вышэй, на стадоле.
I штовечар сьмяюцца совы:
зацягнуўся раман мой часовы.
*
Тут падлога – старыя масьнічыны:
зробіш крок – і рып гарманічны.
Печка ўвосень – дарунак багоў.
Хмель зьвісае з аленіх рагоў…
Каб жа гэта зрабіць эмоцыяй,
трэба спробаў сотні і тысячы,
трэба шмат намаганьняў і моцы,
каб твой верш чалавека датычыўся,
каб зьвінеў у радках твой час.
Пра цябе. Пра мяне. Пра нас.
*
Тут, над возерам Нідзкім, высока –
лесьнічоўка з назваю Пране:
вінаград захінае ў сьпёку,
і герані паўсюль, герані!
Тут, над возерам Нідзкім, зранку
сьвеціць сонца – проста ў бусьлянку.
1952
Баляда пра самотную помпу
Тром Брэйгелям:
Старэйшаму, Пякельнаму й Аксамітнаму, і Адзінаму Казімежу Выку – арыстарху – гэтую “Баляду пра самотную помпу”
прыпісвае шалёны аўтар
На вуліцы Хрызапомпа
стаіць самотная помпа,
стаіць гадоў ужо сто;
кран яе – пыса дэльфіна,
з пысы цячы павінна…
і што?
Часам прыйдзе Славацкі,
ды ў паэтычным запале
на яе й не зірне;
часам кажан вар’яцкі,
а каб ваду пампавалі,
дык не.
Поўня, як помпа нябесная,
сёньня такая пампэзная,
золата зь неба бруёй;
шумяць жалобныя туі,
з помпы ніхто не пампуе,
аёй!
Часам пройдуць халдзеі
з Генуі ў Гарадзею,
з Вавэля ў Бабілён:
чарадзейства – крык моды.
А помпе? А помпе самоты
праклён.
Помпа чакае цярпліва
на прыход Вадаліва,
што ў дарозе яшчэ:
на ручку націсьне – і хлыне,
як золата зь неба плыняй
цячэ!
Ёсьць актуальныя справы,
край наш такі цікавы –
і гэтаму, і таму.
Ёсьць кацяняты, шчаняты…
А я дзень і ноч, як наняты,
толькі помпай заняты –
ЧАМУ?
1946
Блаславёныя крылы птахаў…
Блаславёныя крылы птахаў,
што купаюцца зранку ў сонцы,
нашы подзьвігі й нашы страхі,
нашы сны і нашы бяссоньніцы.
Блаславёныя серп і аловак,
блаславёныя штыль і бура,
маладзік – Шапэн у аблоках,
ноч – ягоная партытура.
Блаславёныя радасьць і скруха,
мёд і лекі ў часы хваробы,
блаславёны лётчык – і муха,
авіятар высокай пробы.
Блаславёныя дождж і сьпёка,
і каханьня сьветач адзіны,
кожны верш Аляксандра Блока
і твае, Тыцыян, карціны.
Блаславёныя скокі зайца
і падзеньне каштанаў вобзем,
і такі як я, што ўгрызаецца
у банальную рыфму “восень”.
Блаславёная соль на ране,
гузакі па мужчынскай бойцы,
ўсе балконы і ўсе герані,
па якіх сумуюць прапойцы.
Блаславёны сьвяты з малітваю
і салодкі грэшніку плод.
А найперш – караблі, караблі твае,
караблі твае, польскі флот!
1947
Ідыёты ў байдарках
Байка
Ідыёты пайшлі ў вандроўку.
Плыў па рэчцы човен за чоўнам.
Хто вяслуе даўно і лоўка,
ідыётам лічыўся поўным.
Сонца зьзяла, у небе ні хмаркі.
Авадні. Карчы. Павароты.
Людзі зь берагу: “Што за байдаркі?
Ці ня нашыя ідыёты?”
Наўздагон ім жонкі і дзеткі:
“Ой вярніся, прыдурак рэдкі!
Пашкадуй малога, малую!”
Кожны слухае – і вяслуе.
Вось мараль, ня вельмі маральная:
кожны можа купіць намёт
для вандроўкі інтэлектуальнае –
і філёзаф, і ідыёт.
1934
Мае вакацыі
Віктор Гюго мае рацыю:
стаміўся – зрабі вакацыю.
Ды зранку – пухір на носе.
(Ад павучыхі атрутнай.)
Я чуў, палёгку прыносіць
купаньне ў вадзе нябруднай.
Шкада, рак чакаў у возеры:
клюшні, як у бульдозэра.
Кульгаю. Рана цяжкая.
Ды трэба – сьняданак чакае.
Што сёньня? Яйкі ўкрутую?
Дванаццаць зьеў начыстую.
Як мне казаў доктар Жан:
“L’appétit vient en mangeant”.
Сьняданьне – вялікая сіла.
Ляжу. Бо жывот скруціла.
Абед. Яйкі смажаць на кухні.
Хацеў прапусьціць. Не стрымаўся.
Пухір на носе ўсё пухне.
Нос, як у Мікі Маўса.
Складаю нясьмешныя байкі
пра лебедзя, рака і… яйкі.
Сонца вяртае надзею.
Іду загараць – і пацею,
ні кроплі вады на лузе.
Адважна кладуся на пузе.
А тут – мурашыкамарымурашыкамары
кусаюць зьнізу й згары.
Рана, пухір – каб вы ўмёрлі!
Яйкі стаяць у горле.
Вечар. З дажджом, канешне.
Што на вячэру? Яешня.
Прэч! Аўтар “Нотр-Дама”
рацыю меў. Я таксама.
1953
Ліст дзяўчатам з друкарні
І
Прыгажуні ў друкарні,
толькі вам па сакрэце:
каб быў я мастак, то вас бы
пісаў на кожным партрэце –
рабіў бы вам, чарадзейкі,
такія доўгія вейкі,
а на губах столькі ружаў,
што нават сьляпога б узрушваў;
гвазьдзікі б вам у косы
я ўплятаў, чараўніцы,
і зіхацелі б нябёсы
вашымі завушніцамі.
ІІ
Каб я валодаў лірай,
такія дарыў бы вам сьпевы,
каб вашыя хлопцы шчыра
верылі: вы – каралевы;
каб словы гайдалі хвалямі,
каб сонцам гарэлі ноты,
каб вы іх любым сьпявалі
й ня ведалі адзіноты.
ІІІ
А дадзена будзе конам,
каб месяцам стаў я апоўначы –
сьвяціў бы ў вас над балконам,
іншых балконаў ня помнячы.
Для вас бы сьпяваў у хмары я
месяцовыя арыі,
далёкім зорам бяз назваў
імёны б вашы падказваў;
плянэты кружыў бы ў вальсе,
каб добрыя сны збываліся,
лагі ж – хай у Лету кане…
Дабранач, дзяўчаты з друкарні!
1947
Калядная пошта
Сёньня зноў цераз мора і лес
мчыцца пошта на крылах і без.
На Каляды – цудоўныя зьмены:
кожны раптам зрабіўся пісьменны.
Хто пяра не бярэ цэлы год,
сёньня піша паштовак пяцьсот (ці шэсьцьсот).
Лісты зь віншаваньнямі Франя і Маня
шлюць, бо калядная ў іх лістаманія.
Учора ў Кракаве, проста на Рынку,
лісты разарвалі паштовую скрынку.
Пішуць усе! Не пытайце, навошта…
О, зноў калядная пошта:
апошні масток праз апошнюю рэчку –
і пошта ўварвецца і ў ваша мястэчка.
Цераз сумёты мчыцца фургон
і дзьме ў свой паштовы клаксон:
“Лісты і пасылкі! Для мамаў! Для татаў!
Дзеткам – прэзэнты! ШЧАСЬЛІВЫХ СЬВЯТАЎ!”
У аддзяленьні чатыры акенцы,
у кожным акенцы па мілай паненцы.
“Мне, калі ласка, дзьве тэлеграмы
адправіць. І ліст заказны для мамы”.
“…а яшчэ купіў жонцы котачку,
канарэйка ўцякла праз фортачку,
рыбка вялікая здохла, малую
котачка зьела. Моцна цалую…”
А дзьве тэлеграмы – для пана Ансэльма:
“Калі ганарар?” і “Дзе грошы, шэльма?”
І, калі ласка, пакецік цыбулі.
Так, бандэрольлю. Бо гэта дзядулі.
Хоць драбяза, але дзед будзе рады,
што родны ўнук не забыў на Каляды.
У Лодзь – бандэроль. Тэлеграмы – у Гдыню.
Ліст заказны – у Варшаву, багіня!
Дзякуй, красуня! Вы – цуд між дзяўчатаў!
Да пабачэньня! ШЧАСЬЛІВЫХ ВАМ СЬВЯТАЎ!
Кожную хвілю, з ранку да вечара
пошта працуе, нястомная й вечная.
Хутка! Надзейна! Нізкія кошты!
Пошта, спадарства! Калядная пошта!
Елкі мільгаюць, слупы і драты.
Едзе фургон, а ў фургоне лісты.
Зайцы, уцякайце! З дарогі, ласі!
Фэлюсь, гані! Заказныя вязі!
Лісты для цывільных, лісты для арміі,
і для Ўроцлава, і для Варміі.
Зь вершыкам ліст у Шчэбжэшын, хрушчу.
(Я атрымаць такі самы хачу.)
Мчаць паштары. Іх заўважыць няцяжка.
Золатам трубаў зьзяе фуражка.
Для гораду й вёскі, палацаў і хатаў.
Пошта для ўсіх нас. ШЧАСЬЛІВЫХ НАМ СЬВЯТАЎ!
Пакуль у дамах граюць на піянінах,
смажаць карпаў, катлеты і дранікі,
за вокнамі кружыцца 30 мільярдаў сьняжынак,
халодныя кветкі на шыбах –
ратуйце, батанікі!
Ой, цяжка ў завею брысьці паштару.
Зь лістом. З інваліднаю пэнсіяй.
Па ўсіх паверхах. Уніз і ўгару.
Вавёркай. Наперад і зь песьняй.
Заўсёды ўсё тое ж, хоць розьніцца фон:
хоць пеўні пяюць, хоць запаляць нэон,
зь лістом ці з пасылкай, стары ці дзіцё –
чакацьме яго ўсё жыцьцё.
Бо поштай можна адправіць, што хочаш:
сэрца, ці боты, ці вершы ў слупочак:
“Я кахаў цябе ўлетку і ўвосень,
я кахаў узімку й вясной,
можа, дзевяць год, можа, восем
я з табою, а ты са мной.
Не ўяўляю сябе самога
безь цябе, як ноч без агню.
Ты параза мая й перамога,
сон і ява, якую – сьню”.
Калі маё сэрцайка ўшчэнт разарве,
згадайце, як я, без цара ў галаве,
на месяц ляцеў пад катрынку.
КІНЬЦЕ ПЯРО МАЁ Ў ВІСЛУ, СЯБРЫ,
ЦЕЛА – НА ЎСЕ ЧАТЫРЫ ВЯТРЫ,
А СЭРЦА Ў ПАШТОВУЮ СКРЫНКУ.
1948
Лірыка
Сьмерць? Калі ласка, здамся.
Але сьпярша ўсё аддам за
шпацыр па любым горадзе:
крочыць па ім, сьмех дый годзе,
зь “Пятнаццатым вальсам” Брамса,
пад вокнамі з цынэрарыяй
на хвілінку спыняцца,
пад цынэрарыяй-арыяй,
кветкай-галюцынацыяй,
якая (галюцы-нацыя)
схаваную цемру поўдня
галасамі напоўніць:
пляц і на пляцы – я.
Так, нібы ўсё магчыма –
жыць, як усякі іншы,
ляцець у сьвет за вачыма
белай пушынкай вішні.
А сьвет, як раней, зялёны,
і жонка пірог пячэ,
і ў гнёзды носяць вароны
галінкі, носяць яшчэ.
1948
Пераклаў з польскай Андрэй Хадановіч
