Новы рэцэпт ад «Будзьма!» раскажа, як вам не парушаючы пост пачаставаць блізкіх, сяброў і сябе любімага смачнай стравай з гісторыяй — фаршыраваным печаным карпам на падушцы з бульбы.
Лускавінка карпа ў гаманцы — да прыбытку
На беларускіх землях карпаў пачалі разводзіць яшчэ ў ХІІІ стагоддзі, разводзілі яшчэ і карасёў, але карп лічыўся ўжо тады найсмачнейшай рыбай. Пазней, у часы Рэчы Паспалітай, нават вывелі адмысловы від карпа — каралеўскі — сёння мы ведаем гэты від як люстраны. Згодна з народнымі павер’ямі, калі пакласці ў свой гаманец лускавінку каралеўскага карпа, якога гатавалі перад Раством, то яна прынясе багацце. Нашыя продкі загадзя лавілі карпаў ці карасёў і трымалі жывымі да свята ў рацэ ці возеры ў адмысловых бучах ці папросту ў звычайнай бочцы на падворку.
Спачатку карпа проста варылі ці смажылі, і гэта лічылася смачна. Вядомы факт, што на тэрыторыі ВКЛ жылі яшчэ і яўрэі, і татары, якія мелі таксама сваю ўласную гастранамічную гісторыю і традыцыю гатавання ежы. Стагоддзямі на нашых землях шчыльна перапляталася гісторыя кухні некалькіх народаў. З цягам часу стала звычайнай справай качку, парсюка, ягня ці рыбу напаўняць начыненнем для больш яскравага смаку. Так было і з карпам, якога ўжывалі нашыя продкі яшчэ ў часы Міндоўга.
У ХІХ стагоддзі страва займела больш-менш сталую рэцэптуру і яе маглі прыгатаваць як сяляне, так і заможныя людзі.
Смачны карп на калядны стол
Грамоўкі
Карп — 1 кілаграм
Чырвоная цыбуля — 150 грамаў
Морква — 150 грамаў
Посны алей — 30 мілілітраў
Па 10 гарошын перцу і каляндры
Сталовая лыжка солі
2 сталовыя лыжкі смятаны
Бульба — 300 грамаў
3 лісты лаўрушкі
4 зубцы часнаку
Пучок зеляніны
Для стравы нам спатрэбіцца чырвоная цыбуля, але яе можна замяніць звычайнай. Цыбуліну трэба нарэзаць паўкольцамі, а пазней і іх напалову. Натаркаваць адну вялікую моркву. Дадаць крыху перцу і солі, абсмажыць падрыхтаваную гародніну на патэльні да паўгатоўнасці, часам перамешваючы.
Пакуль абсмажваецца нашае начыненне, падрыхтуем прыправы для карпа. Сумесь перцаў з каляндрай і лыжкай солі трэба змалоць, або дадаць ужо гатовыя прыправы. Бярэм некалькі бульбін і рэжам іх на тонкія пласцінкі. У посуд, дзе будзе гатавацца страва, наліваем крыху алею. А потым выкладваем бульбяныя пласціны, нібы лускавінкі карпа, дадамо на бульбу крыху солі для смаку.
Зоймемся рыбай. На ачышчаным ад лускавінак і вантробаў карпе з двух бакоў робім надрэзы, тады прыправа хутчэй пройдзе ў мяса рыбы. Потым пасыпаем рыбу падрыхтаванымі прынправамі і дадаем сталовую лыжку тлустай смятаны. Націраем рыбу, асабліва шчодра трэба нацерці зробленыя надрэзы. З дапамогай смятаны мяса карпа хутчэй прамарынуецца і дасць у выніку прыгожую корку.
Кладзем карпа на падушку з бульбы і даем прамарынавацца рыбе гадзіну. Потым дадаем унутр карпа некалькі лістоў лаўрушкі, трохі часнаку, пучок зеляніны, а на заканчэнне астыглую прасмажаную моркву з цыбуляю, яе трэба дадаць максімальна шмат — частка гарніру. Напоўненага карпа ставім на паўтары гадзіны ў печ ці духоўку, аптымальная тэмпература — 180 градусаў.
Перад падачай стравы нарубім зеляніну — яна дадасць водару гарачай страве і зробіць яе больш апетытнай. Для падачы асноўнай стравы нам спатрэбіцца выкласці на талерку бульбу, зноў такі, як лускавінкі карпа, а зверху кавалак рыбы з начыненнем. Пасыпце страву зелянінаю і падавайце на святочны стол.
Смачна есці!
АМ, budzma.org
