Наперадзе выбары, а значыць, і магчымае адключэнне інтэрнэту, з якім беларусы ў поўнай меры сутыкнуліся ў 2020-м. CityDog.io распавядае аб канкрэтных прыкладаннях, якія варта загадзя ўсталяваць на свае прылады.

Для пачатку: якія варыянты блакіровак наогул ёсць?

У Беларусі было заўважана пяць асноўных сцэнароў блакіроўкі інтэрнэту:

Умяшанне ў інфраструктуру двух дзяржаўных правайдэраў: «Белтэлекам» і НЦАТ.
Адключэнне як знешняга, так і ўнутранага інтэрнэту.
Фільтраванне трафіку.
Масавае блакаванне вэб-сайтаў і сэрвісаў.
Мабільныя шатдаўны (адключэнне мабільнага інтэрнэту, які ідзе па бесправадных каналах і пастаўляецца мабільнымі правайдэрамі).

Калі інтэрнэт будзе адключаны поўнасцю ва ўсёй краіне, то нічога не застанецца, акрамя як сядзець і чакаць, калі ён зноў запрацуе. Але калі блакаванне закране толькі частку сайтаў і сэрвісаў, то ёсць некалькі варыянтаў.

VPN (лепш адразу некалькі)

Psiphon — магутны інструмент для абыходу інтэрнэт-цэнзуры

Інструменты абыходу інтэрнэт-блакіровак звычайна працуюць альбо шляхам перанакіравання вэб-трафіку, каб ён не трапляў на фільтруючыя сістэмы, альбо шляхам маскіроўкі трафіку пад той, што не падлягае фільтраванню.

Psiphon — бясплатнае прыкладанне, якое робіць і тое, і іншае. Менавіта гэтая здольнасць дынамічна адаптавацца да зменлівых мер блакіровак робіць Psiphon магутнай прыладай.

Гэты VPN шырока выкарыстоўваецца ў рэгіёнах, дзе доступ да інфармацыі абмежаваны ўрадамі ці арганізацыямі. Яго асноўная мэта — забяспечыць свабоду інфармацыі, але не канфідэнцыйнасць ці ананімнасць.

NordVPN — зручна і канфідэнцыйна, але можа спатрэбіцца ручная наладка

NordVPN шыфруе трафік карыстальніка і накіроўвае яго праз сваю сетку з больш за 7100 сервераў у 118 краінах, што значна падвышае верагоднасць знайсці для сябе які працуе сервер нават ва ўмовах абмежаванняў.

Таксама ён мае спецыяльныя серверы, якія могуць хаваць факт таго, што карыстач падлучаецца да VPN. І дадатковыя функцыі — такія, як Onion Over VPN, якія аб’ядноўваюць Tor і VPN, прапускаючы ваш трафік праз некалькі зашыфраваных сервераў і таксама хаваючы тое, што вы выкарыстоўваеце тэхналогіі браўзэра Tor (пра яго — ніжэй).

Дадаткова важна, што NordVPN не фіксуе дзеянні карыстальнікаў. «Калі хтосьці спытае нас пра вас, нам няма чым падзяліцца», — пішуць стваральнікі на сайце.

Proton VPN — адразу некалькі тэхналогій для абыходу блакіровак

ProtonVPN прапануе такія прасунутыя тэхналогіі для абыходу інтэрнэт-блакіровак, як альтэрнатыўная маршрутызацыя, Smart Routing і ўнікальны пратакол Stealth VPN. Функцыя Smart Routing спрабуе некалькі пратаколаў і портаў VPN, каб абыйсці спробы заблакаваць ваша злучэнне, аўтаматычна пераключаючыся паміж рознымі пратаколамі. А калі вы аддаеце перавагу выбіраць пратакол VPN уручную, гэта можна зрабіць у рэжыме TCP.

Proton VPN таксама шануе канфідэнцыяльнасць карыстальнікаў і мае no log policy — гэта значыць, што ён не збірае і не захоўвае інфармацыю аб тым, на якія сайты вы заходзіце і колькі часу там праводзіце.

Lantern — выдатная альтэрнатыва стандартным VPN

Lantern — гэта інструмент для абыходу інтэрнэт-цэнзуры, які дае хуткі і бяспечны доступ да заблакаваных сайтаў і дадаткаў. Дадатак ужо паказаў сваю эфектыўнасць у краінах з моцнай цэнзурай інтэрнэту (напрыклад, у Кітаі і Іране), таму яго варта ўстанавіць сабе і беларусам напярэдадні выбараў.

Як гэта працуе? Lantern перанакіроўвае трафік праз свае проксі-серверы і аўтаматычна выбірае самае хуткае і надзейнае злучэнне, каб забяспечыць хуткасць і даступнасць.

Тым не менш гэта не VPN: Lantern сам вызначае, якія сайты заблакаваныя, і перанакіроўвае трафік праз свае серверы толькі для гэтых рэсурсаў, а для астатняга трафіку выкарыстоўвае прамое злучэнне, што падвышае хуткасць працы. Але пры жаданні вы можаце ўключыць функцыю «Праксіраваць увесь трафік» у наладах, і тады ўвесь ваш трафік будзе праходзіць праз іх серверы і цалкам шыфравацца. У такім разе Lantern будзе працаваць па прынцыпе VPN.

Яшчэ адно адрозненне ў тым, што VPN выкарыстоўваюць стандартныя пратаколы і серверную інфраструктуру, што дазваляе цэнзарам адносна лёгка выяўляць і блакаваць злучэнні. Lantern ж маскіруе свой трафік рознымі спосабамі, напрыклад як звычайны HTTPS, з-за чаго правайдэрам цяжэй яго знайсці.

Разам: у выпадку, калі асноўныя VPN-сэрвісы апынуцца заблакаваныя ці будуць працаваць нестабільна, Lantern з яго гнуткімі метадамі маршрутызацыі можа заставацца даступным даўжэй.

Tor — браўзер для ананімнага злучэння

Пры выкарыстанні Tor ваша паведамленне праходзіць праз некалькі сервераў і некалькі разоў шыфруецца. Прамежкавыя пункты шыфравання не ведаюць крыніцу, пункт прызначэння і змест паведамлення. Але хуткасць загрузкі праз Tor даволі нізкая, таму гэты варыянт не падыдзе для прагляду фільмаў ці відэа.

Асноўнае адрозненне Tor і VPN у тэхналагічным рашэнні: Tor шыфруе інфармацыю некалькі разоў да пункта яе прызначэння, тады як VPN — толькі адзін раз праз сэрвіс, які вы абралі. Важна разумець, што Tor — гэта не VPN, гэта браўзер. Гэта значыць, што абыход блакавання і шыфраванне дадзеных будзе працаваць толькі ў браўзеры Tor і не будзе распаўсюджвацца на месэнджары і іншыя прыкладанні, якія патрабуюць доступу ў інтэрнэт.

Telegram праз проксі

Проксі дазваляе падлучацца да Telegram праз сервер-пасрэднік, хаваючы ваш IP-адрас і абыходзячы абмежаванні, устаноўленыя на ўзроўні правайдэра. Аднак улічвайце, што гэта можа зменшыць хуткасць перадачы дадзеных і паўплываць на стабільнасць злучэння.

Як наладзіць проксі ў Telegram?

Калі ў вас ужо ёсць дадзеныя проксі (сервер, порт і ключ), вы можаце падключыць яго ўручную. Для гэтага:

1) Адкрыйце Telegram → Налады → «Дадзеныя і памяць» ці «Падключэнне» (залежыць ад версіі прыкладання). (На кампутары: Налады → Прасунутыя налады → Тып злучэння).

2) У раздзеле «Тып злучэння» уключыце проксі і абярыце тып падключэння:

• MTProto Proxy — распрацаваны спецыяльна для Telegram.

• SOCKS5 Proxy — адзін з самых папулярных тыпаў проксі, які падтрымліваецца Telegram.

3) Увядзіце адрас сервера, порт, ключ і, калі патрабуецца, дадзеныя для аўтарызацыі.

4) Пасля захавання падлучэнне да проксі будзе аўтаматычна ўстаноўлена.

Калі ў вас няма дадзеных проксі, яны есць, напрыклад, у Telegram-каналах, такіх як @ProxyMTProto. Тут вы можаце знайсці актуальныя параметры проксі — ці проста націснуць на спасылку, і Telegram аўтаматычна прапануе наладзіць проксі. Таксама іх можна знайсці ў спецыялізаваных сэрвісах, якія прадстаўляюць платныя проксі (напрыклад, Proxy6, MyProxy).

Telegram паказвае ўсе дададзеныя вамі проксі-серверы ў раздзеле «Проксі» ў наладах. Калі бягучы перастае працаваць — пераключыцеся ўручную на іншы. Рэгулярна абнаўляйце спіс проксі, каб заўсёды мець працуючыя і хуткія варыянты.