Печаная рулька з кіслай капустай — чарговая страва з серыі рэцэптаў ад «Будзьма!». Гісторыя ўзнікнення гэтай стравы сягае сваімі каранямі ў чэшскае сярэднявечча. Тагачасныя паляўнічыя здабывалі дзікага кабана (вепрука), потым варылі ў булёне з моркваю, цыбуляй і яблыкамі пярэднюю частку яго нагі — ад таго і назва стравы «веправа калена». У булён, бывала, дадавалі піва, а з цягам часу пасля варкі сталі запякаць «веправа калена» і падаваць яго з тушанай гароднінай. Тады страва стала называцца «печана веправа калена».
Рулька — страва Грунвальдскай бітвы
На нашыя землі страва прыйшла ў пачатку XV стагоддзя, у часы Грунвальдскай бітвы. Чэшскія харугвы дапамагалі біцца з крыжакамі продкам беларусаў, палякаў і летувісаў. А пасля бітвы чэхі ўдала здабылі дзікоў і ў часы адпачынку навучылі жыхароў Вялікага Княства і Каралеўства Польскага гатаваць гэтую страву. Ёсць версіі, што страва развівалася паралельна і на чэшскіх, і на нашых землях, паўсюль было шмат лясоў, багатых на дзічыну, а дадатковыя інгрэдыенты раслі на агародах. У нашай традыцыі страва мела назву «рулька» ці «руля», у суседняй Польшчы — «галонка». З часам рэцэптаў стравы з’явілася вельмі шмат, а рульку дзіка замянілі на хатнюю свініну.
Рулька з капустаю ад «Будзьма!»
Нам спатрэбяцца:
Рулька на кілаграм
Вада 2–2,5 літры
Паўлітра цёмнага піва
Капуста свежая — 500 грамаў
Капуста кіслая — 250 грамаў
Морква 250–300 грамаў
1 вялікая цыбуліна (на 100 грамаў)
1 сярэдні яблык (на 100 грамаў)
1 галоўка часнаку на 50 грамаў
20 гарошкаў перцу
10 гарошкаў каляндры
3 зорачкі гваздзікі
Зеляніна (кроп, пятрушка) — невялікі пучок
5 лісткоў лаўрушкі
Сталовая лыжка солі
Сталовая лыжка мёду
Алей для смажання (прыкладна 2 сталовыя лыжкі)
У першую чаргу трэба прыгатаваць булён. Для яго нам спатрэбіцца адна вялікая цыбуля, яе трэба пачысціць і парэзаць на вялікія кавалкі. Вялікую моркву і яблык таксама варта парэзаць на кавалкі і кінуць у рондаль ці чыгунок. Чысцім галоўку часнаку, рэжам папалам, кроп і пятрушку таксама наразаем і ўсё дадаем у рондаль. Не зашкодзяць 10 гарошкаў перцу, 10 каляндры, 3 зорачкі гваздзікі, вялікая лыжка солі.
На рульцы застаюцца свіныя валасы, іх варта згаліць вострым нажом, рульку пасля працерці вільготным ручніком. Пакласці яе да падрыхтаваных інгрэдыентаў і заліць вадою. У нашым рэцэпце рулька важыць кілаграм, таму спатрэбіцца два літры чыстай вады і паўлітра цёмнага піва. Не хвалюйцеся, высокая тэмпература не пакіне і кроплі алкаголю ў страве. Варым рульку 4 гадзіны, кожную гадзіну пераварочваем з боку на бок. Варыць трэба так доўга, каб рулька стала мяккай.
Пакуль рулька варыцца, ёсць час прыгатаваць марынад. Для яго спатрэбяцца: 4 зубчыкі часнаку і 10 гарошын перцу, іх трэба перацерці ў аднародную кашу, разбавіць гарачым булёнам з-пад рулькі, дадаць вялікую лыжку мёду і ўсё перамяшаць. Пасля 4 гадзін кіпення булёну рульку варта дастаць і даць ёй астыць, потым нацерці марынадам і пакінуць прамарынавацца на 2 гадзіны.
Пакуль асноўная страва марынуецца, час зрабіць гарнір. Нам спатрэбяцца 500 грамаў свежай капусты і адна морква на 150–200 грамаў. Капусту шынкуем дробна, а моркву таркуем. Нарыхтаваную гародніну кладзем у рондаль ці глыбокую патэльню з ужо разагрэтым алеем. Дзве сталовыя лыжкі алею будзе дастаткова. Як гародніна абсмажыцца, варта дадаць 200 мл вады, а лепш навару ад рулькі, і паўлыжкі чорнага змолатага перцу. Праз 30 хвілін дадаем 250 грамаў кіслай капусты. Страву саліць не варта, кіслая капуста ўжо салёная, а калі дадавалі булён замест вады, дык дакладна солі будзе там хапаць. Прыадчыніце накрыўку, каб лішняя вільгаць выходзіла падчас гатавання, часам памешвайце, і праз 30 хвілін гарнір будзе гатовы.
Саму ж рульку ў марынадзе ставім на гадзіну ў духоўку ці печ, прагрэтую да 180 градусаў. Падчас запякання рулька будзе аддаваць сок, ім варта паліваць рульку кожныя 15 хвілін, гэты працэс надасць страве прыгожую корачку. Загадзя ўпрыгожыць капустай талерку і праз гадзіну выкласці рульку на яе. Такой порцыі хопіць, каб паласаваліся вы і вашыя блізкія.
Смачна есці!
АМ, budzma.org
