У Верхняй краме Этнацэнтра “РАГНА” новая інсталяцыя, у гонар Юр’і!
СВЯТА
Свята народнага календару, якое адзначаецца 23 красавіка (6 траўня ў праваслаўнай традыцыі) у гонар Юр’і – апякуна плоднасці і ўрадлівасці зямлі, статкаў, валадара ваўкоў, Боскага ключніка, які адмыкае зямлю і замыкае зіму. У народзе ўяўлялі Юр’ю на белым кані ў белым адзенні.
Сяляне просяць Юр’ю, каб той паспрыяў багатаму ўраджаю. З гэтай мэтай яны выходзяць з песнямі і ахвярнымі стравамі аглядаць свае зарунелыя палеткі. Гаспадар выносіць на поле каравай з леташняй мукі і глядзіць, ці закрыюць яго новыя парасткі. Гэта сведчыць аб тым, што сёлета ўраджай будзе ўдалым. Па канцах поля закопвалі косткі ад велікоднай стравы, каб не расло пустазелле, а на поўначы Беларусі ў цэнтры поля ставілі асвячоную вярбу як абярэг ад маланкі.
З Юр’ем таксама звязваецца і першы выпас скаціны. Стараюцца выгнаць яе як мага раней, каб жывёлы пачаставаліся травой з юр’еўскай расой, што забяспечвае ім здароўе і плоднасць. Часам і самі людзі качаюцца ў ранішняй расе, каб атрымаць здароўе на цэлы год. Асабліва юр’еўская раса дапамагае пры захворванні вачэй.
Перад парогам хлява закладаюць шматлікія абярэгі, каб абараніць жывёлу і забяспечыць ейнае вяртанне дадому — паяс, замок, ніты з кроснаў, яйка, сякеру і г.д. Юр’я замыкае пашчы ваўкам, але ў той жа час прызначае кожнаму драпежніку ягоную здабычу. Ад таго Юр’я лічыцца і ўладаром ваўкоў.
Густы юр’еўскі дождж таксама сведчыць аб тым, што вырасце густое вялікае жыта.
ІНСТАЛЯЦЫЯ
Інсталяцыя ЮР’Я ўлучае дзве прасторы.
Адна — Прыродная, Дзікая, Неўпарадкаваная чалавекам. У гэтай прасторы ў ваўкоў яшчэ адчыненыя пашчы.
Праз яе вы патрапляеце ў Плодную, Ураджайную, Спарадкаваную прастору, дзе злучаюцца нябёсная (дождж) і зямная (раса) вільгаць (сімвалы вільгаці ўзятыя аўтарамі інсталяцыі з ваконных ліштваў).
У гэтай прасторы вы закладаеце ў поле свае зерне-ідэі, папрацаваўшы над якімі, мяркуеце атрымаць канкрэтны посьпех, плады, ураджай. Вы — гаспадар — складеце ў гаршчок-зямлю сімвалічныя прадметы — ключ, яйка, коня і рог. Такіх гаршчкоў чатыры — на кожны канец поля.
Ключ — Юр’я адкрывае ключом зямлю, пасля чаго яна родзіць. Падрыхтоўка глебы.
Яйка — сімвал схаванага жыцця, насенне.
Конь — гэта актыўны мужчынскі пачатак. Ён разбівае капытом насенне, ад чаго яно прарастае.
Рог — сімвал дабрабыту і багацця.
Вяртаючыся з поля, вы бачыце – пашчы ў ваўкоў ужо замкнёныя.
Жадаем несімвалічнага ўраджаю!!!
Інсталяцыя “Юр’я” працуе на Верхняй краме Этнацэнтра “РАГНА” (вул.Караля, 22) штодня з 10 да 20, а ў нядзелю з 10 да 17. Прыходзьце паглядзець і прыняць удзел у абрадзе!
Уваход вольны!
