Найлепшыя раманы ўсіх часоў па версіі The Telegraph. Ці ёсць сярод іх беларускія?

100. Дж. Р. Р. Толкін — Уладар пярсцёнкаў

Адзін з найвялікшых англамоўных паэтаў ХХ стагоддзя Уістан Х’ю Одэн лічыў гэты раман пра фантастычных істот, якія шукаюць страчаныя каштоўнасці, сапраўдным шэдэўрам.

99. Харпер Лі — Забіць перасмешніка

Расізм у яго сацыяльнай, этычнай і псіхалагічнай праявах у трыццатых гадах ХХ стагоддзя ў Алабаме, пабачаны вачыма дзіцяці.

98. Рабіндранат Тагор — Дом і свет

Заможны бенгальскі дваранін жыве шчаслівым жыццём, пакуль на яго шляху не з’яўляецца радыкальны рэвалюцыянер.

97. Дуглас Адамс — Аўтастопам па Галактыцы

Планета Зямля знішчаная, бо замінала будаўніцтву хуткаснай шашы паміж галактыкамі. Не панікуйце.

96. Тысяча і адна ноч

Новая нявеста персідскага цара расказвае яму казкі, каб пазбегнуць посткаітальнага пакарання смерцю.

95. Ёган Гётэ — Пакуты маладога Вертэра

Вертэр кахае Шарлоту, але яна ўжо заручаная. Якое гора!

94. Салман Рушдзі — Дзеці поўначы

Дзяцей бедных індуістаў і багатых мусульман пераблыталі пры нараджэнні.

93. Джон ле Карэ — Шпіён, ідзі прэч!

Брытанскія шпіёны падазраюцца ў здрадзе… што было далей? Усе адказы шукайце ў кнізе.

92. Стэла Гібанс — Халодная ферма

Вясёлая сатыра на змрочнае жыццё ў брытанскай глыбінцы. “Нешта нездаровае” адбывалася ў пуні.

91. Мурасакі Сікібу — Аповесць пра Гэндзі

Жыццё і каханне сына імператара. Першы ў свеце раман.

90. Айрыс Мёрдак — Пад сеткай

Ланцужок фантастычных і авантурных падзей у жыцці маладога чалавека, які не ўпадае ў дэпрэсію, нягледзячы на неспрыяльныя абставіны. Камедыя з філасофскім адценнем.

89. Дорыс Лесінг — Залаты нататнік

Камунізм і рух за правы жанчын прынёс аўтарцы Нобэлеўскую прэмію ў галіне літаратуры.

88. Аляксандр Пушкін — Яўгеній Анегін

Жарсці, паэзія і пісталеты ў вершаваным рамане пра каханне.

87. Джэк Керуак — У дарозе

Хлопчыкі-бітнікі імкнуцца “гарэць, гарэць, гарэць як неверагодныя жоўтыя рымскія свечкі”.

86. Анарэ дэ Бальзак — Бацька Гарыё

У сучаснай французскай мове імем галоўнага адмоўнага героя — Расціньяк — называюць беспрынцыпных кар’ерыстаў.

85. Стэндаль — Чырвонае і чорнае

Просты чалавек змагаецца супраць матэрыялізму і крывадушнасці французскага грамадства.

84. Аляксандр Дзюма — Тры мушкецёры

“Адзін за ўсіх і ўсе за аднаго” і таямнічая Міледзі.

83. Эміль Заля — Жэрміналь

Напісаны для таго, каб паспрыяць сацыяльным зменам, раман з дакументальнай дакладнасцю апісвае гаротнае існаванне французскіх шахцёраў.

82. Альбер Камю — Чужаніца

Француз забівае араба ў Алжыры і прымае “далікатную абыякавасць свету”.

81. Умбэрта Эка — Імя Ружы

Гістарычны дэтэктыў, асноўнае месца дзеяння — італьянскі манастыр XIV стагоддзя.

80. Пітэр Кэры — Оскар і Люсінда

Аўстралійская багачка кідае выклік англіканскаму святару — ці здолее ён перанесці шкляную царкву на 400 км.

79. Джын Рыс — Шырокае Саргасавае мора

Прыквел да «Джэйн Эйр» — чароўны голас звар’яцелай жанчыны на мансардзе.

78. Льюіс Кэрал — Аліса ў краіне цудаў

Неверагодня логіка Кэрала дазваляе паверыць у шэсць немагчымых рэчаў перад сняданкам.

77. Джозэф Хелер — Хітрасць-22

Галоўны герой адчувае непераадольнае жаданне забіваць назнаёмцаў. Ну і што тут такога?

76. Франц Кафка — Працэс

K. сцвярджае, што ён невінаваты, але яго ўсё роўна арыштоўваюць. У чым іменна ён “невінаваты”?

75. Лоры Лі — Сідр з Роўзі

Успаміны пра жыццё ў англійскай вёсцы пасля заканчэння Першай сусветнай вайны.

74. Р. К. Нараян — У чаканні Махатмы

Далікатная камедыя, у якой індыйская маладзён, натхнёны ідэямі Гандзі, становіцца антыбрытанскім экстрэмістам.

73. Эрых Марыя Рэмарк — На Заходнім фронце нічога новага

Жах Першай сусветнай вайны вачыма падлетка-жаўнера.

72. Эн Тайлер — Абед у рэстаране “Homesick”

Мужчына кідае сваю жонку, і яна застаецца з трыма дзецьмі на руках. Як учынак бацькі паўплывае на дзяцей?

71. Цаа Сюэцынь — Сон у чырвоным цераме

Раман апавядае пра жыццё арыстакратычнай сям’і і пра трагічнае каханне герояў.

70. Джузэпэ Тамазі дзі Лампедуза — Леапард

Сіцылія ХІХ стагоддзя падчас грамадзянскае вайны і рэвалюцыі.

69. Італа Кальвіна — Калі зімовай ноччу вандроўнік…

Роля літаратуры ў жыцці чалавецтва і адрозненні ў яе ўспрыманні рознымі людзьмі.

68. Джэймс Балард — Катастрофа

Былы тэлевізійны навуковец прапаведуе новую сэксуальнасць, якая нарадзілася дзякуючы вычварэнскім тэхналогіям.

67. В. С. Найпал — Лукавіна ракі

Жыхар усходнеафрыканскай краіны выпраўляецца ў вандроўку ў сэрца Афрыкі.

66. Фёдар Дастаеўскі — Злачынства і пакаранне

Хлопец сустракае працэнтшчыцу. Забівае яе сякерай. Пачуццё віны, нервовы зрыў, Сібір, збавенне.

65. Барыс Пастарнак — Доктар Жывага

Ідэалізм рамантычнага маладога доктара растаптаны злачынствамі сацыялістычнай рэвалюцыі.

64. Нагіб Махфуз — Каірская трылогія

Тры пакаленні каірцаў ад Першай сусветнай вайны да перавароту 1952 г.

63. Роберт Льюіс Стывенсан — Дзіўная гісторыя доктара Джэкіла і містара Хайда

Стывенсан сцвярджаў, што ідэя гэтае кнігі прымроілася яму ў сне.

62. Джонатан Свіфт — Вандраванні Гулівера

Цудоўная сатыра на запіскі падарожнікаў.

61. Архан Памук — Мяне завуць Чырвоны

Жывапісец, забіты ў Стамбуле ў 1591 г., пачынае нешта шаптаць…

60. Габрыель Гарсія Маркес — Сто гадоў адзіноты

Міф і рэчаіснасць чароўна пераплеценыя у калумбійскай сямейнай сазе.

59. Марцін Эміс — Лонданскія палі

Пісьменнік-няўдачнік крадзе дзённікі жанчыны, з якіх вынікае, што яна рыхтуе сваё ўласнае забойства.

58. Рабэрта Баланьё Авалас — Дзікія дэтэктывы

Банда паўднёваамерыканскіх паэтаў падарожнічае па свеце, вакханаліць і выклікае на дуэль літаратурных крытыкаў.

57. Гэрман Гэсэ — Гульня шкляных перлаў

Інтэлектуалы збягаюць ад людской марнасці, каб згуляць у гульню з музычнымі і матэматычнымі правіламі.

56. Гюнтэр Грас — Бляшаны барабан

Успаміны пра жыццё кашубаў падчас Другой сусветнай вайны. Ключавы тэкст еўрапейскага магічнага рэалізму.

55. В. Г. Зебальд — Аўстэрліц

Раман без параграфаў, у якім гісторык чэшскага паходжання прасочвае сваю ўласную гісторыю да часоў Халакосту.

54. Уладзімір Набокаў — Лаліта

Сэксуальная цяга навукоўца да маленькай дзяўчынкі ўскладняецца тым, што яе маці заляцаецца да яго.

53. Маргарэт Этвуд — Гісторыя Служанкі

Пасля ядзернай вайны большасць жанчын стала бясплоднай, таму тых, хто яшчэ можа нарадзіць, робяць рабынямі, каб яны нараджалі дзяцей.

52. Джэром Сэлінджэр — Лавец у жыце

Кніга была забароненая ў некалькіх краінах і некаторых штатах ЗША за дэпрэсіўнасць і ўжыванне лаянкі, але цяпер у многіх амерыканскіх школах уваходзіць у спісы рэкамендаванай для прачытання літаратуры.

51. Дон Дэліла — Злачынны свет

Ад бейсбола да ядзерных адкідаў — амерыканскае жыццё канца ХХ стагоддзя ва ўсёй сваёй “прыгажосці”.

50. Тоні Морысан — Любімая

ХІХ стагоддзе. Рабыня збягае ад сваіх гаспадароў у свабодны штат Агаё, але гаспадары знаходзяць яе. Ці заб’е збеглая рабыня сваю дачку, каб застацца свабоднай?

49. Джон Стэйнбек — Гронкі гневу

Лёс даведзеных да галечы фермераў, якія вандруюць па краіне ў пошуках працы.

48. Джэймс Болдуін — Ідзі, прапаведуй з гары

Даследуе ролю хрысціянскай царквы ў жыцці афраамерыканцаў Гарлема.

47. Мілан Кундэра — Невыносная лёгкасць быцця

Здрады доктара турбуюць яго жонку, але калі жыццё нічога не значыць, усё адно.

46. Мюрыэл Спарк — Міс Джын Броўдзі ў росквіце гадоў

Любімая вучаніца здраджвае сваёй настаўніцы і становіцца манашкай.

45. Ален Роб-Грые — Назіральнік

Ці забіў прадавец гадзіннікаў дзяўчынку на пляжы? А нават калі і так, ніхто нічога не ведае.

44. Жан-Поль Сартр — Млосць

Сваё існаванне галоўны герой лічыць усё больш невыносным, але жыць жа неяк трэба.

43. Джон Апдайк — Трус

Былая зорка баскетбола незадаволеная сваім шлюбам, дзецьмі і працай у сферы гандлю.

42. Марк Твэн — Прыгоды Гекльберы Фіна

Хлопчык і збеглы раб выпраўляюцца ў плаванне па Місісіпі далей ад цывілізацыі.

41. Артур Конан Дойл — Сабака Баскервіляў

Наркаман пераследуе сабаку-прывід, што жыве на тарфянішчы.

40. Эдыт Уортан — Прытулак радасці

Лілі Барт занадта прагне раскошы, каб выходзіць замуж па каханні — без скандалаў і таблетак снатворнага тут не абысціся.

39. Чынуа Ачэбэ — Усё развальваецца

Пасля смерці ад няшчаснага выпадку і прыбыцця місіянера жыццё нігерыйскага фермера больш не будзе ранейшым.

38. Фрэнсіс Скот Фіцджэральд — Вялікі Гэтсбі

Каханне таямнічага мільянера да жанчыны з “голасам, поўным грошай” спараджае плойму праблемаў.

37. Энтані Тролап — Дазорац

Побыт і норавы клерыкальнага англіканскага саслоўя, якое разам з памешчыкамі грае вядучую ролю ў жыцці правінцыйнай Англіі.

36. Віктор Гюго — Адрынутыя

Былы злачынец спрабуе стаць сілай дабра, але гэта дрэнна заканчваецца.

35. Кінгслі Эміс — Шчасліўчык Джым

Выкладчык гісторыі ва ўніверсітэце сварыцца са сваім босам, напіваецца і знаёміцца з паненкай.

34. Рэйманд Чандлер — Глыбокі сон

“Мерцвякі цяжэйшыя за разбітыя сэрцы”, — ліха закручаны дэтэктыў у стылі “нуар”.

33. Сэмюэл Рычардсан — Кларыса, або Гісторыя юнай паненкі

«Чуллівая» літаратура XVIII ст.: прыгоды гераіні, станік якой быў жарліва расшнураваны валадаром бардэля Робэртам Лавеласам.

32. Энтані Поўэл — Танец пад музыку часу

Сага з дванаццаці кніг, чый самы знакаміты герой  заўсёды апранаецца ў “няправільнае паліто”.

31. Ірына Неміроўская — Французская сюіта

Раман быў выдадзены толькі праз 60 гадоў пасля таго, як яго аўтарка памерла ў канцлагеры. У ім малюецца гарадское і вясковае жыццё ў Францыі ў першыя месяцы нацысцкай акупацыі.

30. Ен Мак’юэн — Выкупленне

Пра ролю пісьменніка і пра памылкі, за якія даводзіцца ўсё жыццё расплачвацца.

29. Жорж Перэк — Жыццё: інструкцыя па карыстанні

Мазаіка жыццяў у парыжскім шматпавярховіку. Паводле задумы аўтара, раман можна чытаць з любога месца, выбраць любы паверх, сачыць за любым асобна ўзятым жыхаром, выбраўшы з апавядання любую гісторыю.

28. Гэнры Філдынг — Том Джонс

Гісторыя хлопчыка-знайды — жыццёвы гумар і сатырычная ўвішнасць.

27. Мэры Шэлі — Франкенштэйн

Віктар Франкенштэйн, малады студэнт з Жэневы, стварае жывую істоту з нежывой матэрыі. Імя створанага монстра ў рамане не згадваецца.

26. Элізабэт Гаскел — Крэнфард

Сельскія жыхары супраць сацыяльных зменаў, якія прынесла індустрыяльная рэвалюцыя.

25. Уілкі Колінз — Месяцовы камень

Т. С. Эліят казаў, што гэта “самы першы, самы доўгі і самы добры сучасны ангельскі дэтэктыўны раман”.

24. Джэймс Джойс — Уліс

Мадэрнісцкі шэдэўр — пераробка Гамэра з гумарам. Утрымлівае адзін з самых доўгіх сказаў у ангельскай літаратуры: 4391 слова.

23. Гюстаў Флабэр — Мадам Бавары

Пазашлюбныя сувязі як спосаб пазбавіцца пустаты правінцыйнага жыцця.

22. Э. М. Форстэр — Паездка ў Індыю

Выкрыццё абмежаванасці — саслоўнай, расавай, рэлігійнай, у якой аўтар бачыць крыніцу сацыяльнай трагедыі сучаснага чалавецтва.

21. Джордж Оруэл — 1984

Вялікі брат сочыць за табой!

20. Лорэнс Стэрн — Жыццё і меркаванні Трыстрама Шэндзі

Эксперыментальны раман, вельмі дзіўны, па сутнасці з’яўляецца крытыкай на ўсю традыцыю рамана эпохі Асветніцтва.

19. Гэрбэрт Уэлс — Вайна сусветаў

Што рабіць, калі на вас напалі марсіяне? Чхніце!

18. Іўлін Во — Сенсацыя

Крытыка рэчаіснасці, прысутнічаюць уласцівыя аўтару элементы чорнага гумару.

17. Томас Хардзі — Тэс з роду д’Эрбервіляў

Сэксуальныя падвойныя стандарты ў графстве Уэсэкс, сельская трагедыя.

16. Грэм Грын — Брайтанскі ледзянец

Гісторыя брайтанскага сацыяпата.

15. П. Г. Вудхауз — Джыўс і Вустэр

Прыгоды маладога ангельскага арыстакрата Бэрці Вустэра і яго камердынера Джыўса.

14. Эмілі Бронтэ — Навальнічны перавал

Змрочныя пусткі паўночнага Ёркшыра з навальніцамі і ўраганным ветрам служаць фонам для разгортвання сапраўднай трагедыі ў старажытнагрэцкім сэнсе гэтага слова.

13. Чарлз Дыкенс — Дэвід Каперфілд

Самы папулярны з раманаў Дыкенса, прычым не толькі ў англамоўных краінах, але і за мяжой.

12. Даніэль Дэфо — Рабінзон Круза

Гандляр рабамі церпіць караблекрушэнне, але знаходзіць Бога і туземца на незаселенай выспе.

11. Джэйн Остэн — Пыха і перадузятасць

Містэр і місіс Бэнэт абмяркоўваюць прыезд маладога джэнтльмена містэра Бінглі ў Нэзэрфілд-парк. Жонка ўгаворвае мужа наведаць суседа і завесці з ім больш цеснае знаёмства.

10. Мігель Сервантэс — Дон Кіхот

Авантурнае апавяданне пра чалавека 50 гадоў на змарнелым кані, які змагаецца з ветракамі.

9. Вірджынія Вулф — Місіс Дэлаўэй

Класічны твор у стылі «плыні свядомасці»

8. Джон Максвел Кутзэе — Ганьба

Ангельскі выкладчык у постапартэіднай Паўднёвай Афрыцы страчвае ўсё пасля таго, як спакусіў студэнтачку.

7. Шарлота Бронтэ — Джэйн Эйр

Бедная, невыразная і простая, але Рочэстэр усё роўна жадае ажаніцца з ёй. Незаконна.

6. Марсэль Пруст — У пошуках страчанага часу

Разважанне ў сямі тамах пра памяць і самы знакаміты ў літаратуры лімонны пірог.

5. Джозэф Конрад — Сэрца цемры

Першабытныя інстынкты, якія тояцца ў глыбіні душы кожнага чалавека, калі даць ім волю, цалкам падпарадкоўваюць яго сабе.

4. Генры Джэймс — Жаночы партрэт

Амерыканская багачка ў Еўропе выходзіць замуж за эгаіста, які пегліць усё, што варушыцца, а тое, што не варушыцца… ну, і далей па тэксце.

3. Леў Талстой — Ганна Карэніна

Які ўнёсак зрабіла Ганна Карэніна ў індустрыю моды? Туфлі на платформе.

2. Герман Мэлвіл — Мобі Дзік

Капітан Ахаў апантаны ідэяй помсты гіганцкаму беламу кіту, забойцу кітабояў, вядомаму як Мобі Дзік (у папярэднім плаванні ён адкусіў Ахаву нагу, і з тых часоў капітан выкарыстоўвае пратэз).

1. Джордж Эліят — Мідлмарч

1830-я, Англія, статус жанчын у грамадстве, прырода шлюбу, ідэалізм, карысталюбства, рэлігія, крывадушнасць, палітычныя рэформы і адукацыя.

The Telegraph