Паўгады таму праз палітычны пераслед адзін з самых паспяховых беларускіх выдаўцоў Андрэй Янушкевіч вымушана з’ехаў за мяжу. Пасля ў сваіх інтэрв’ю ён упэўнена казаў: «Абавязкова працягну выпускаць кнігі». І абяцанне стрымаў. Цяпер афіцыйна: знакамітае выдавецтва аднаўляе сваю дзейнасць у Варшаве.
«19 студзеня я зарэгістраваўся і цяпер маю нумар падаткаплацельшчыка, рахунак у банку, на якім пакуль 0 злотых, ну і ў пуць-дарожку, як кажуць», — дзеліцца навінамі выдавец.
— Хоць нас і закрылі ўлады, адабралі выдавецкую ліцэнзію, мы да гэтага кроку ставімся па-будысцку: самі для сябе нічога не закрывалі.
Андрэй Янушкевіч іранічна заўважае, што Дэпартамент фінансавых расследаванняў увогуле зрабіў яго выдавецтву лепшую рэкламу.
— За 2021 год аўдыторыя пакупнікоў вырасла ў чатыры разы!
Сваю варшаўскую дзейнасць выдавецтва «Янушкевіч» распачне з перавыдання знакамітага рамана Эрнэста Хемінгуэя «І ўзыходзіць сонца». У перакладзе Юркі Гаўрука кніга ўпершыню выйшла ў 1977 годзе і, па словах Андрэя Янушкевіча, была падзабытая. Летась на твор, які прынёс Хемінгуэю сусветную вядомасць, вызваліліся аўтарскія правы.
— Хемінгуэй — гэта голас загубленага пакалення Першай сусветнай, і я лічу, што пасля пачатку вайны ва Украіне гэты пісьменнік становіцца вельмі актуальным. Гэтак жа, як актуальнымі становяцца творы Рэмарка, Фіцджэральда. Так, з аднаго боку, мы ўзялі гатовае. А з іншага, мы далі яму новае жыццё.
Раман «І ўзыходзіць сонца» выйдзе на пачатку лютага. Андрэй Янушкевіч кажа, што для выдавецтва гэта будзе эксперымент. Адначасова з’явяцца тры версіі — папяровая, электронная і аўдыя.
— Паглядзім, як на гэта будзе рэагаваць беларускі чытач.
— А які яго, беларускага чытача, далейшы лёс? Ці не знікне ён неўзабаве як клас?
— Можна адказаць зусім банальна, што пакуль будзе беларуская нацыя, самаўсведамленне, будзе існаваць і беларускі чытач. Але мы сапраўды пастаянна змагаемся за ўвагу. Зараз вельмі шмат захапляльнага кантэнту — і стрымінгавыя сервісы, і відэагульні, і невядома што. І насамрэч паўстае пытанне: дзе мы ў гэтым працэсе? Але беларуская кніга запатрабаваная, бо гэта свой прадукт. Няважна — перакладная гэта літаратура ці не.
Напачатку я быў вельмі скептычна настаўлены да таго, наколькі вялікай можа быць аўдыторыя беларускага чытача за мяжой. Але жыццё паказала, што я не меў рацыі.
Беларусы за мяжой не расчаравалі. Яны сапраўды хочуць чытаць, маюць патрэбу ў добрай беларускай кнізе, і я лічу, што беларускія выдаўцы павінны задавольваць гэтую патрэбу. Бо калі мы не будзем гэтага рабіць, гэта зробяць іншыя.
— Вялікая адказнасць на вас...
— Я заклікаю сваіх калег, якія ці добраахвотна, ці пад прымусам прыпынілі сваю працу, шукаць магчымасці да аднаўлення выдавецтва. У гэтым ёсць патрэба. З гэтага можна жыць, з гэтага можна атрымліваць велізарнае і маральнае, і культурнае задавальненне. Бо беларускі чытач існуе. Ці будзе ён існаваць? Гэта залежыць ад беларускага выдаўца. Залежыць ад таго, ці будзем мы даваць гэтаму беларускаму чытачу новыя кнігі.
Паліна Часноўская, Budzma.org
