• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Разумняты»
  • Словы мацней
  • Вандруем разам
  • Афіша
26.05.2022 | Культура Мастацтва

«Хочацца папрасіць балерын максімальна падтрымліваць форму»: мастак Аляксандр Бельскі аб цэнзуры «Арт-Менска», забароне кніг Оруэла і Бахарэвіча і «дзюрах і плынях» сістэмы

Абмеркаваць «паранаідальную» позву на арт-поле, як і наступныя «анамаліі» на кніжнай ніве і ў культуры прапанаваў мастаку Reform.by.


image_2022-05-26_11-11-00.png

Аляксандр Бельскі — беларускі мастак-постмадэрніст, чые працы неаднаразова атрымлівалі прызы глядацкіх сімпатый на фестывалі мастацтваў «Арт-Мінск». Да апошняга, як гаворыцца, моманту. Сёлета карціны аўтара-прызёра апынуліся раптам не «да двара» і, як і працы многіх яго калег, былі знятыя з бягучай экспазіцыі выставы ў Палацы мастацтва.

image_2022-05-26_11-11-01.png

«Меркаваў фільтрацыю сваіх работ з верагоднасцю 80%»

— Аляксандр, ведаем вас як аднаго з пастаянных удзельнікаў «Арт-Мінска». Але сёлета вашы працы апынуліся знятыя з выставы ў Палацы мастацтва. Як вы пра гэта даведаліся?

— Мой удзел у «Арт-Менску» і «Восеньскіх салонах» быў практычна штогадовым, дакладна. Гэтыя мерапрыемствы заўсёды разглядаў як магчымасць звароту да гледача.

У гэтым годзе, будучы ў спісе адабраных аўтараў, я прывёз і нават паспеў змантаваць на месцы палотны. Але праз некалькі дзён мне патэлефанавалі з палаца (Палаца мастацтва) паважаныя мной людзі, і, выказаўшы шкадаванне, паставілі перад фактам няўдзелу маіх работ у экспазіцыі «Арт-Мінска-2022». Усё было проста.

— Як вы ўспрынялі гэтую навіну?

— Якіх-небудзь каментароў па тэлефоне, шчыра кажучы, я не прасіў. Ужо калі забіраў працы, даведаўся аб множным ліку «адмоўнікаў».

Наогул, падаючы заяўку, я меркаваў фільтрацыю сваіх работ з верагоднасцю 80%. Але здзіўляе «заварочванне» візуальна нейтральных палотнаў іншых аўтараў. Адсюль напрошваецца выснова, што цэнзураванне будуецца не абавязкова на змесце і каляровым рашэнні.

— Так, ёсць версіі аб шматлікіх «чорных спісах» нядобранадзейных аўтараў. Але я тут дадам-цікава, што цыкл за вашым аўтарствам, які павінен быў быць прадстаўлены ў экспазіцыі, называецца «анамалія». У вас не склалася ўражанне, развіваючы метафару, што анамалія выйшла за межы палотнаў?

— Думаю, што падзеі апошніх гадоў у цэлым прымушаюць выключыць доўгатэрміновае планаванне. І быць не гатовым, на жаль, да накатывающим падзеям.

image_2022-05-26_11-11-01 (2).png

«Угледзелі за героем Смітам небяспечную мадэль дзяржсупрацоўніка»

— Аляксандр, цікава пагаварыць аб тым, што адбываецца ў нашай дзяржаве ў кантэксце вашых работ. Вы — аўтар, які злучае ў сваіх карцінах коды, вобразы савецкай і масавай культуры, беларускай і глабальнай. Вы робіце гэта з вялікім гумарам, іроніяй, і ў той жа час у сутыкненні «гэтых КУЛЬТУРНЫ кодаў» «высякаюцца» важныя сэнсы. У прыватнасці, у вашай працы «Анубіс», якая ўваходзіць у вышэйзгаданую серыю «Анамалія», намаляваныя рулоны з саломы. Тыя самыя саламяныя «кругляшы», якія часта на свяце Дажынак (і не толькі на ім) людзі складаюць у рознага роду ашаламляльныя фігуры — у паравозікі з Рамашкава, зайцоў, бабуль і дзядуляў. У вашай карціне яны ўтвараюць велізарную піраміду, адсылаючы да егіпецкай цывілізацыі. Скажам, да піраміды Хеопса, якая з’яўляецца і помнікам егіпецкай цывілізацыі, але таксама і магілай. Хочацца спытаць: дык што адбываецца з нашай «цывілізацыяй Дажынак»? Яна — ўсё? Сыходзіць? Мы назіраем яе закат?

— Пытанне добрае, але цяпер я не гатовы даць на яго разгорнуты адказ. Коратка, Я б адказаў так: «Анубіс» хутчэй ілюструе сам факт бляклай пародыі сістэмы на цывілізацыю, яе канечнасць і бездапаможнасць.

Што тычыцца жыццяздольнасці гэтай сістэмы, патэнцыял у яе, мяркуючы па ўсім, вялікі, але не бясконцы. І можна пашукаць аналагі распаду такіх структур у нядаўнім і глыбокім мінулым.

— Ці можа казаць аб канечнасці патэнцыялу гэтай сістэмы, на ваш погляд, забарона продажаў твораў сусветнай літаратуры? Я кажу аб тым, што «анамаліі» назіраліся ў апошні час не толькі на арт-полі, але і на кніжнай ніве. Кажуць, у Беларусі забаранілі продаж рамана Джорджа Оруэла «1984». Забаранілі, а потым забаранілі забарону. Чым правініўся менавіта Оруэл?

— Што тычыцца атакі на Оруэла з «1984», думаю, што таварышы-ідэолагі тут ўбачылі за героем Смітам небяспечную мадэль дзяржсупрацоўніка, здольнага крытычна думаць і выслізгваць ад назірання. А таксама які мае прыватную жыццё без абавязковага хакея ў выхадны дзень. Да таго ж яны відавочна адчуваюць паранаідальныя прыступы, не давяраюць адзін аднаму. Забаранілі забарону-мабыць, дачыталі кнігу да канца (усміхаецца).

image_2022-05-26_11-11-02.png

— Пацвердзіўся і экстрэмізм рамана Альгерда Бахарэвіча «Сабакі Еўропы»: кніга ўсё ж была дададзеная ў спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў, нягледзячы на надзею, што гэта зноў «не дакладна». Быць можа, Вам удалося яе прачытаць і вы ведаеце адказ — чаму менавіта і «Сабакі Еўропы»?

— На жаль, яшчэ не чытаў, хоць мая жонка рэкамендавала. Прызнаюся, што толькі спампаваў раман — тым больш, што Альгерд Бахарэвіч афіцыйна дазволіў яго пірацкае чытанне (смяецца).

Што тычыцца забароны «Сабак Еўропы», я цалкам тут згодны з аўтарам рамана — тыя, хто забараняюць кнігі, іх проста не чытаюць. Яны проста рэагуюць на іх сімвалічнае значэнне.

«Заходы, світанкі і бэз чакана не забароняць»

— Як тады ў такіх умовах можа ствараць мастак? Ці верыце вы, у прыватнасці, у сілу «чорных спісаў», забаронаў? Да чаго прывядзе гэтая мера ў мастацтве, у культуры, шырэй — у грамадстве?

— Мастак — ўніверсальнае вызначэнне чалавека творчага. Тыя, хто працуюць па прынцыпе «што бачу, то спяваю», на мой погляд, ніяк не пацерпяць. Акрамя тых пейзажыстаў з «чорнага спісу», якім як раз варта перагледзець рэпертуар, звяртаючы ўвагу не толькі на знешні выгляд прасторы і аб’ектаў.

Заходы, світанкі і бэз чакана не забароняць.

Астатнім рефлексуючым, з уласнай візуальнай арфаграфіяй, фанетыкай і міфалогіяй, трэба будзе цікавая праца над сабой.

— Колькі гэтых спісаў у цэлым у нашай краіне, на вашу думку? Можа, інстанцыі гуляюць імі як у карты?

— Ведаю пацешныя факты аб трапленні ў спісы, спушчаныя на прадпрыемствы, саміх аматараў «вялікага Брата». І як раз сёння прачытаў навіну аб звальненні начальніцы кадравай службы Міністэрства культуры Аксаны Лісянковай, якая займалася «зачысткай» культурнага поля. Хочацца надзяліць гэтую сістэму ўласцівасцямі самараспаду.

У той жа час, паводле законаў Сусвету, якіх «ніхто» не адмяняў, у меркаваным будучыні чакана паскарэнне паглынання арт-асяроддзя.

image_2022-05-26_11-11-03.png

Але, ведаеце, гатовы запярэчыць Сяргею Будкіну адносна перспектыў у новага пакалення і фарміравання густу. Сяргей казаў, што «калі яны (маладое пакаленне — Reform. by) будуць бачыць толькі агратрэш і прадузятае мастацтва, то не будзе карысці». На мой погляд, прымушаць рабіць лебедзяў з пакрышак на ўроках працы, верагодна, усё ж ніхто не будзе. Знойдуцца новыя формы і вобразы. Іншыя механізмы ўзаемадзеяння аўтара і гледача.

Але ў традыцыйных відах мастацтва, на якія ў сістэмы ёсць уплыў, усё хутчэй за ўсё павінна дайсці да абсурду.

«Месца» "касманаўтаў" відавочна не на зямлі»

— Зноў вярнуся да вашых работ. З «цывілізацыяй Дажынак» накшталт разабраліся. Але нельга не згадаць снегавікоў — герояў вашых карцін, якія пастаянна хуліганяць, у нешта трапляюць, праўда, у адной з работ 2017 года ім моцна «дастаецца». Як памятаю, «дастаецца» ад «чорных касманаўтаў». Прабачце за пытанне: снегавікі — гэта беларусы?

— Праца 2017 года, пра якую вы згадваеце, спадзяюся, касмапалітычная.

image_2022-05-26_11-11-03 (2).png

Як вы памятаеце, лідары дзвюх краін нядаўна анансавалі запуск беларуса ў космас. Так што месца «касманаўтаў» відавочна не на зямлі (усміхаецца).

— Аляксандр, вы — празмерна лаканічныя ў адказах, але я ўсё ж не адмоўлюся ад пытання пра будучыню. Якога ўласцівасці, характару ўсё ж наша антыўтопія? І як мы яе можам падпаліць?

— Прызнацца, называючы сваю працу «анамалія № 1», я мяркую, вангую серыю сістэмных збояў. Левітуючыя рулоны саломы — гэта следства абурэння, пратэсту матэрыі, яе нязгоды. Пакуль мы знаходзімся ў гэтым абураным стане, сістэма і будзе трашчаць, рабіць памылкі, марнаваць рэсурсы, затыкаць дзіркі і цечы.

Што яшчэ магу дадаць?

Хочацца папрасіць балерын максімальна падтрымліваць форму нягледзячы на тое, што квіткоў на ўсіх не хопіць.

image_2022-05-26_11-11-04.png

Reform.by.



Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Культура Беларуская мова

Павел Севярынец за кратамі стварыў віктарыну на 330 пытанняў

Павел Севярынец стварыў хрысціянскую віктарыну. Павел складаў віктарыну каля двух год, седзячы на Валадарцы, у Магілёве...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Як адвесці вайну ад Беларусі?

Нягледзячы на тое, што на тэрыторыі нашай краіны не адбываюцца ваенныя дзеянні, Беларусь, можна сказаць, апынулася...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Прайшоў год пасля затрымання эксперткі Таццяны Кузінай. Сутнасць абвінавачванняў дагэтуль невядомая

Сёння год, як у турме знаходзіцца палітолаг, даследчыца, адна з заснавальніц праекта SYMPA (Школа маладых менеджараў...

valiancina_shauchenka
Культура Грамадства

Цэнтр новых ідэй аб’яўляе набор на курс Belarus Urban Fellowship

Цэнтр новых ідэй аб’яўляе набор на Belarus Urban Fellowship 2022 Што такое Belarus Urban Fellowship? Гэта курс анлайн-навучання...

Апошнія навіны

    Культура Беларуская мова
    Павел Севярынец за кратамі стварыў віктарыну на 330 пытанняў
    Грамадства
    Як адвесці вайну ад Беларусі?
    Грамадства
    Прайшоў год пасля затрымання эксперткі Таццяны Кузінай. Сутнасць абвінавачванняў дагэтуль невядомая
    Культура Грамадства
    Цэнтр новых ідэй аб’яўляе набор на курс Belarus Urban Fellowship
    Грамадства Гісторыя
    У Крэўскім замку знайшлі тунэль XIV стагоддзя. Чым карысная гэтая знаходка?
    Грамадства Вандруем разам
    Мар­шрут па Ку­па­ла­вым краі
    Грамадства
    Актывістка Бондарава зноў вядзе вайну з кнігамі. На гэты раз — у краме «Green»
    Культура Грамадства Музыка Беларусы свету
    «Всё, что было, разделилось на до и после». Гурт «Би-2» выпусціў антываенны кліп на песню «Калыханка»
    Культура Літаратура Беларуская мова
    Бог беларускай паэзіі, які абудзіў краіну. Андрэй Хадановіч выпусціў новае відэа, прысвечанае Янку Купалу
    Спорт
    Галоўныя фаварыты Кубка Беларусі пацвердзілі свой статус
    Грамадства Гісторыя
    20 страчаных помнікаў архітэктуры Беларусі (з ілюстрацыямі!)
    Грамадства
    Звольнілі дырэктара бібліятэкі Акадэміі навук Аляксандра Грушу
    Навіны "Будзьма!" Гісторыя
    Як і чаму ўзніклі першыя дзяржавы беларусаў. 11-ы выпуск «Гісторыі за 5 хвілін»
    Культура Грамадства
    Паміж судом і «Славянскім базарам»: куды і навошта коціцца афіцыйная культура
    Культура Літаратура
    «Вялікае наша гора»

Афіша

  • 29.06

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Лекцыя Уладзімера Арлова «Стагоддзе змагання. Ад Агінскага да Багушэвіча» ў Варшаве

  • 29.06 — 24.07Выстава Марка Шагала ў Варшаве
  • 29.06 — 30.06Творы Руфіны Базловай на выставе «The Medium is the Message: Flags and Banners» у ЗША
  • 29.06 — 30.07Выстава «Янка Купала і Якуб Колас. Досціпы ад класікаў» у Мінску
  • 29.06 — 30.06Выстава маляванак па матывах твораў Марка Шагала ў Мінску
  • 29.06 — 14.08Фотавыстава Віталя Бутырына «Паэтыка фотаграфікі» ў Мінску
  • 29.06 — 30.06Выстава разьбяра па дрэве Барыса Васількова ў Гомелі
  • 29.06 — 10.08Спаборніцтва па спартыўным арыентаванні Street-O ў Гродне

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • «Дзейнічай як ЕГУ»: студэнтка ЕГУ абвесціла сухую галадоўку ля ўваходу ва ўніверсітэт
    • «Беларускі пісьменнік Васіль Быкаў уварваўся ва Украіну ў складзе расійскага войска?..» Адкрыты ліст Уладзіміра Някляева міністру адукацыі і навукі Украіны
    • Усё можна перажыць, калі падабраць правільную песню: ТОП-5 беларускіх трэкаў ад Сяргея Башлыкевіча
    • Здзек з Васіля Быкава
    • Актывістка Бондарава зноў вядзе вайну з кнігамі. На гэты раз — у краме «Green»
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM