• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
19.03.2023 | Мастацтва

Віталь Цвірка: экспрэсіянізм па-беларуску

Да 110-годдзя з дня нараджэння творцы ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь працуе выстава яго работ. Пра гэта распавядае «Звязда».

Пунсовы кругляшок на шэра-ружовым фоне — гэта сонца. Наша, беларускае сонца, на нашым беларускім небасхіле. Такое сонца можна часам бачыць вечарам перад заходам. Колеры часам узмацняюць наша адчуванне прыроды, робяць яго больш эмацыйным. І — западаюць у сэрца. Вось і Віталь Цвірка адчуваў і перадаваў у сваіх творах тое, што вельмі любіў. Найперш сваю радзіму. Беларусь Цвіркі адметная тым, што вельмі яркая і напоўненая жыццём. Ён любіў яе такую. Пры тым, што яшчэ маладым мастаком бачыў яе пасля вайны разбураную, знясіленую. 

Гэта разумееш адразу, калі заходзіш у залы новага корпуса Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь (з боку вуліцы Карла Маркса), дзе размясцілася экспазіцыя работ народнага мастака Беларусі. Віталь Цвірка пісаў маштабныя творы, бо адлюстроўваў маштабныя з’явы. І нават нацюрморты ў яго ёсць маштабныя. Кабачкі ды патысоны на палатне практычна рэальных памераў, як на градцы. Але найбольш прыцягваюць увагу жывапісныя палотны беларускіх краявідаў. Глядзіш блізка: шырокія мазкі, вольная манера — не стрымліваў сябе аўтар. Адыходзіш далей — усё складваецца ў пейзаж. З яркім сонцам, якое робіць неба жоўтым. Ці не яркім — і тады яно нібыта разрывае прыцемак. 

У экспазіцыі знайшлося месца і яго графічным работам, і акварэлям, у якіх таксама адлюстраваныя знаёмыя вобразы ды імгненні. Некалькі работ — перыяду, калі малады мастак знаходзіўся ў Самаркандзе, куды быў эвакуіраваны падчас вайны Маскоўскі дзяржаўны акадэмічны мастацкі інстытут імя Сурыкава, дзе вучыўся Віталь Цвірка. 

Навучанне — гэта наогул асобная і вельмі цікавая тэма ў біяграфіі Цвіркі. Хлопчык, які нарадзіўся ў сям’і настаўнікаў, з дзяцінства разглядаў рэпрадукцыі карцін знакамітых мастакоў. Ён любіў маляваць, браў прыватныя ўрокі ў вядомых жывапісцаў Міхаіла Станюты і Анатоля Тычыны. А пасля вучыўся жывапісу ў Дзяржаўным мастацкім тэхнікуме ў Віцебску, скончыў яго ў 1932 годзе. Актыўна ўдзельнічаў у мастацкіх выстаўках і звярнуў на сябе ўвагу грамадскасці яшчэ да вайны. 

У 1946-м творца стаў сябрам Саюза мастакоў БССР. Пасля вайны яму вельмі хацелася пісаць прыгожую Беларусь, у гэты час з’яўляецца шмат пейзажаў. Віталь Канстанцінавіч працуе выкладчыкам ў Мінскім мастацкім вучылішчы, шмат падарожнічае па рэспубліцы, шмат піша і сваім прыкладам натхняе вучняў. Напрыканцы 1950-х гадоў Віталь Канстанцінавіч Цвірка быў рэктарам Беларускага дзяржаўнага тэатральна-мастацкага інстытута. 

Ён быў адным з самых паважаных мастакоў Беларусі, карыстаўся аўтарытэтам у прафесійнай супольнасці. У 60-я гады ХХ стагоддзя з’яўляўся сакратаром праўлення Саюза мастакоў СССР, вёў актыўную дзейнасць у Саюзе мастакоў БССР. У 1967-м Віталь Цвірка стаў лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі БССР. Ён дажыў да незалежнай Беларусі і ў 1993-м за сваю шматгадовую працу быў ўзнагароджаны медалём Францыска Скарыны. Што адметна, у той жа год гэту ўзнагароду атрымаў адзін з вучняў Цвіркі — мастак Леанід Шчамялёў. Многія яго вучні сталі знакамітымі: Віктар Грамыка, Барыс Аракчэеў, Георгій Паплаўскі... 

Студэнтаў ён вучыў бачыць прыгожае і адлюстроўваць яго па-свойму, шукаць адметны почырк. Жывапісная манера самога Віталя Цвіркі застаецца прыкладам эмацыйнасці. Выстава — таму доказ. 

На экспазіцыі прадстаўлены творы з калекцыі Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь, а таксама творы з прыватных калекцый, са збору Беларускага саюза мастакоў. Адметна, што да юбілейнай выстаўкі выбралі творы, у якіх адлюстраваны беларускі пейзаж, хоць мастак пісаў і на іншыя тэмы.

Хочацца выказаць удзячнасць арганізатарам у першую чаргу менавіта за блізкія нам, цяперашнім, сюжэты. За Беларусь, якую мы можам бачыць і цяпер — з яе ціхім лірызмам, фантастычнымі колерамі, шырокімі даляглядамі і імкненнем у будучыню.

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

У Варшаве распачынаецца цыкл дзіцячых праграм «Чароўны край»

У Варшаве распачынаецца цыкл дзіцячых праграм "Чароўны край«з вядомымі беларускімі музыкамі Сержуком Доўгушавым і Андрэем...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Беларусы распачалі флэшмоб памяці Ларысы Геніюш пасля знікнення яе помніка ў Зэльве

Навіна пра таямнічы дэмантаж помніка Ларысе Геніюш на тэрыторыі царквы Святой Жываначальнай Тройцы ў Зэльве абурыла...

valiancina_shauchenka
Літаратура Асоба

Кастусь Цвірка: «Буду жыць, пакуль не выдам усе 200 тамоў «Беларускага кнігазбору!»

Калі ў 1996 годзе ў свет выйшаў першы том амбіцыйнай кніжнай серыі «Беларускі кнігазбор», мала хто верыў, што яна выжыве...

valiancina_shauchenka
Афіша

Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў 1-2 красавіка

На гэтых выходных беларусы ў розных краінах свету будуць гукаць вясну. Таксама будуць беларускія канцэрты, цікавыя...

Апошнія навіны

    Грамадства
    У Варшаве распачынаецца цыкл дзіцячых праграм «Чароўны край»
    Грамадства
    Беларусы распачалі флэшмоб памяці Ларысы Геніюш пасля знікнення яе помніка ў Зэльве
    Літаратура Асоба
    Кастусь Цвірка: «Буду жыць, пакуль не выдам усе 200 тамоў «Беларускага кнігазбору!»
    Афіша
    Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў 1-2 красавіка
    Грамадства
    1 красавіка ў Рызе распачынаецца «Мова Нанова»
    Грамадства
    «Адчайныя часы патрабуюць адчайных крокаў». Як беларуска Наталля Сайед стала спявачкай у Гішпаніі
    Тэатр
    У Юрмале пройдзе прагляд вiдэазапiсу спектакля «Свабодных Купалаўцаў» «Сфагнум»
    Кніжны сакавік: навінак мала але шмат анонсаў
    Грамадства
    Чаму нас не вучылі ў школе: 5 прынцыпаў эфектыўнага запамінання
    Грамадства
    Частку затрыманых полацкіх музейшчыкаў вызвалілі, канфіскаваўшы тэхніку і прызначыўшы суды
    Асоба
    Як «Слоўнік крывіцкай мовы» стаў «Слоўнікам беларускай гаворкі»
    Грамадства
    У Зэльве знік помнік Ларысе Геніюш
    «Музыка»
    «За Сашу Саладуху большай звязды няма». Бард Віктар Шалкевіч пра самагонку ў вёсцы, 4000 пласцінак і пярсцёнак ад Бенэдыкта XVI
    Культура Мастацтва
    Ніна Бохан: самабытная мастачка, якая малявала дываны і грошы
    Грамадства Музыка
    Балючая рэфлексія пра сон і абуджэнне краіны. Гурт «ДОМ Сувязі» выпусціў кліп на песню «Спи»

Афіша

  • 31.03 — 16.04

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Выстава мастачкі Цемры «LAZARET» адкрываецца ў Варшаве

  • 31.03 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 31.03Выстава, прысвечаная мастаку кіно Яўгену Ганкіну, у Мінску
  • 31.03«У краіне мар». Выстава, прысвечаная Канстанцыі Буйло, у Мінску
  • 31.03 — 30.04Выстава «Ян Вермеер» у Мінску
  • 31.03 — 02.04Выстава Усевалада Швайбы і Тамары Дзяменцьевай «Узы меж нами» ў Гродне
  • 31.03 — 30.04 «Партрэт часу»: калекцыя жывапісу Белгазпрамбанка ў Магілёве
  • 31.03Выстава Дзіны Лявонавай «Вясна» ў Варшаве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Пагоня» не з’яўляецца «экстрэмісцкім» сімвалам
    • Топ-3 смешных выпадкаў з Якубам Коласам
    • Гурт VOLSKI выступіў з вялікім канцэртам да Дня Волі. Фотарэпартаж
    • «Беларусьфільм» здыме экранізацыю рамана Караткевіча. Сталі вядомыя падрабязнасці
    • У Вязынцы вясну гукалі. І нагукалі! Шмат фота
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип