Каляндар. 26 лістапада 1855 г. памёр Адам Міцкевіч

26 лістапада 1885 г. памёр славуты польска-беларускі паэт Адам Міцкевіч.


250px-Adam_Mickiewicz_by_Józef_Oleszkiewicz.jpg

Паходзіў будучы паэт з сям’і збяднелага шляхціца з Наваградка. Ён атрымаў адукацыю ў Дамініканскай школе пры Навагрудскім храме Міхаіла Арханёла, потым паступіў у Віленскі універсітэт на фізіка-матэматычны факультэт, але дакладныя навукі хутка яму надакучылі, таму ён перавёўся на слоўны факультэт. З 1817 года ўдзельнічаў у стварэнні і дзейнасці патрыятычных моладзевых гурткоў філаматаў і філарэтаў, напісаў праграмныя вершы, як «Ода да юнацтва» ў 1820 годзе. Па заканчэнні ўніверсітэта служыў настаўнікам у Коўне з 1819 па 1823 год.

У кастрычніку 1823 года быў арыштаваны ў Вільні па «справе філаматаў» і кінуты за краты. У красавіку 1824 года Міцкевіча вызвалілі з турмы на парукі, а ў кастрычніку таго ж года выслалі ў Пецярбург. З лютага па сакавік 1825 года творца жыў у Адэсе, паспеў пабываць у Крыме, у снежні 1825 года перабраўся ў Маскву, бо хацеў ажаніцца з паэткай Каралінай Паўлавай, але шлюб так і не адбыўся. З гэтай прычыны Адам зноўку пераехаў у Пецярбург у 1828 годзе. За гэтыя некалькі год у сталіцах Расіі ён зблізіўся з удзельнікамі руху дзекабрыстаў, з паэтам Аляксандрам Пушкіным і яго атачэннем. У траўні 1829 года Міцкевіч вымушаны быў выехаць за мяжу. Жыў у Германіі, Швейцарыі, Італіі. Спрабаваў далучыцца да паўстання 1831 года, але безпаспяхова. У 1832 годзе перабраўся ў Парыж, супрацоўнічаў з дзеячамі польскай эміграцыі, займаўся палітычнай публіцыстыкай. У 1834 г. Міцкевіч ажаніўся з Цалінай Шыманоўскай. У сям’і нарадзілася шасцёра дзяцей.

З 1839 па 1840 гады выкладаў лацінскую літаратуру ў Лазане. У 1840 годзе Міцкевіч стаў першым прафесарам славянскіх моваў у Калеж дэ Франс у Парыжы. У 1841 годзе падпаў пад уплыў прапаведніка Анджэя Тавяньскага — польскага філосафа-містыка і псеўдапрарока. За прапаганду падобных поглядаў французскі ўрад у 1845 адхіліў Міцкевіча ад чытання лекцый. У 1852 годзе ён быў адпраўлены ў адстаўку.

У красавіку 1855 года жонка Міцкевіча памерла. Магчыма, з гэтай прычыны ўвосень 1855 года паэт з’ехаў у Канстанцінопаль, маючы намер арганізаваць польскі легіён, які б дапамог у барацьбе з Расійскай Імперыяй. Мара Міцкевіча не здзейснілася, ён заразіўся там халерай і памёр 26 лістапада 1855 года. Гэта афіцыйная версія смерці паэта. Аднак многія біёграфы лічаць, што смерць Міцкевіча з’явілася вынікам палітычных інтрыг.

Цела Адама Міцкевіча перавезлі ў Парыж, дзе і пахавалі на могілках Манмарансі.

У 1890-м годзе парэшткі цела Адама Міцкевіча перавезлі з Парыжа ў Кракаў, саркафаг з парэшткамі быў змешчаны ў Вавельскім кафедральным саборы.

АМ, budzma.org