На гэтым тыдні ў “Карціне дня” – стрыт-арт. Мы не будзем уздымаць пытанне пра тое, ці вандалізм малюнкі на сценах і ці заслугоўваюць іх аўтары спагнанняў і турмы. Мы паспрабуем разгледзець канкрэтныя працы і тыя сэнсы, якія закладаліся ў іх аўтарамі. Вы зможаце даведацца пра некалькі імёнаў у гэтым жанры і паглядзець на цалкам ананімныя творы.
- Андрэй Бусел
Андрэй Бусел нарадзіўся ў 1982 годзе. Скончыў Мінскі дзяржаўны архітэктурна-будаўнічы каледж, пасля – БНТУ па спецыяльнасці “Архітэктура”. Пасля паездак у Польшчу і Чэхію ў 2000-м годзе зацікавіўся стрыт-артам. Пачаў з малявання трафарэтаў і невялікіх аб’ектаў. У 2008 зрабіў серыю працаў, па матывах якіх адбылася персанальныя выстава мастака Aeternus et momentum у галерэі “Ў”. Выступаў куратарам невялікіх выставаў, браў удзел у калектыўных выставах у Беларусі і Расіі.
- Андрэй Бусел, Мінск, вуліца Інтэрнацыянальная, 2010 год, змешаная тэхніка.
Вежа слановай косткі на вуліцы Леніна
Гэтая праца, ужо хаця б па тым, дзе знаходзілася, належыць да жанру стрыт-арту. Аднак у яе ёсць шэраг асаблівасцяў, якія вылучаюць яе сярод такіх працаў. Справа нават не ў тым, што аўтар загадзя рыхтаваў паперу для наклейвання на сцяну – гэта акурат не рэдкасць для вулічных мастакоў, улічваючы, што працэс выраблення арту, калі не пройдзе хутка, можа зацягнуцца сутак на пятнаццаць.
Андрэй Адамовіч
Асаблівасць яе ў іншым. Мы ведаем не толькі аўтара, якога кожны можа знайсці на facebook, але і яго мастацкую канцэпцыю, а мінскія снобы маглі глядзець на працы сп. Бусла ў галерэі “Ў”. І вось гэтая дэкларацыя мастацкай канцэпцыі і адрознівае працу ад кананічнага стрыт-арту. Тут мы маем справу з працай, народжанай не на вуліцы, а ў галаве архітэктара.
Так, ён думаў пра будынкі, так, упісваючы вобраз святых і падсвечаных, аўтар змяняў аблічча горада. Аднак пры гэтым любы разварочаны ці проста даўно не рамантаваны, абадраны аб час дом мог атрымаць такую мастацкую метку. Па вялікім рахунку, выбар быў выпадковым, амаль нематываваным. Прынамсі, без дадатковых тлумачэнняў слядоў прадуманага ўпісвання німбу не назіраецца.
Так, гэты падыход да стрыт-арту мае права на існаванне. Ён упрыгожвае горад, надае яму глыбіні і рэзкасці. Але гэтая праца ад пачатку нарадзілася як арт-праект і ў такім выглядзе і існуе. Хуткасць, з якою мастак трапіў у галерэі, толькі пацвярджае гэта.
Наогул аналізаваць стрыт-арт можна ў двух кірунках: наколькі магутна ён змяняе твар горада, чапляючыся за канкрэтныя дэталі гэтага горада, і наколькі магутная аўтарская тэхніка, яго майстэрства, яго канцэпцыя. І вось пры безумоўнай запатрабаванасці вуліцай стрыт-арту гэтыя выявы выпадковыя для вуліцы, канцэпцыя ж – кабінетная. Таму гэтая праца – для галерэі. Туды яе і аднясем.
-
Голас з Акадэміі:
Нашыя продкі мелі звычай ставіць імгненныя крыжы на магілах памерлых. Гэта была рагаціна, да якой накрыж прымацоўваўся танчэйшы пруток. Вырабляўся гэты памятны знак на месцы, з голля дрэваў і кустоўя, якія раслі паблізу. Такі крыж быў часовай меткай, якую пазней замяняў адмыслова выраблены помнік. Творы графіці мне нечым нагадваюць такія вось імгненныя меткі. Яны з’яўляюцца ў закінутых месцах, у атмасферы разбурэння векавечных сцен, і знікаюць, як толькі састарэлы дом ці аблупленая тынкоўка сцяны знішчаецца чалавекам ці прыродай і на гэтым месцы з’яўляецца нешта новае. Графіці і іншыя творы стыт-арту зусім не разлічаныя на доўгае існаванне, яны хутчэй аўтарская зацемка на фасадах гарадской забудовы, творчая ахвяра месцу, якое неўзабаве знікне. Тое, што прынята лічыць вандалізмам, насамрэч мае іншую мэту: гэта не разбурэнне, а спроба даць яшчэ адзін шанец амярцвелым парэшткам цывілізацыі.
Першыя ў серыі стрыт-арту – творы Андрэя Бусла. Архітэктара, які паспрабаваў пераасэнсаваць мастацкую спадчыну эпохі Рэнесансу і з яе дапамогай змяніць аблічча сучаснага гораду. Адначасова гэта спроба паўплываць на светаўспрыманне гараджан, магчымасць абнавіць нашыя ўражанні ад надакучлівых відаў горада. Творца працуе ў тэхніцы, якая спалучае аэраграфію, постары і звычайную паперу, з дапамогай якіх на сцяне з’яўляецца недаўгавечная выява. На постарах – карціны мастакоў Рэнесансу, якія ў працэсе пераносу на сцяну перапрацоўваюцца і дамалёўваюцца. Творы Андрэя істотна адрозніваюцца ад працаў іншых прадстаўнікоў беларускага стрыт-арту. У першую чаргу ён мысліць як архітэктар і працуе не толькі і не столькі над самой выявай, колькі над усім будаўнічым аб’ектам, сочыць за суладнасцю фактуры і каларыту сцяны і выявы, шукае магчымасці выхаду плоскага малюнка ў аб’ём, даклейваючы аб’ёмныя аркушы, кампануе выяву не на сцяне, а ў зададзенай архітэктурнай прасторы, падбіраючы самы ўдалы варыянт яе размяшчэння. Такім чынам, Андрэй адраджае мастацкую традыцыю XV—XVI стст., забыты спосаб мыслення, сапсаваныя сёння адносіны з матэрыяльнай спадчынай, з прыродай.
|
 - Алеся Раманюк
|
