Прапанова надаць статус гісторыка-культурнай каштоўнасці элементу «Культура беларускай дуды» была падтрымана 22 траўня 2023 на пасяджэнні Беларускай рэспубліканскай навукова-метадычнай рады па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны. Адпаведная пастанова будзе прынята ў хуткім часе, паведамляе Міністэрства культуры ў афіцыйным тэлеграм-канале.
Які інтрумент называецца дудой
Беларускай дудой варта называць канкрэтны від аднагукавай дуды — духавы народны музычны інструмент, які складаецца са скуранога меху, аднаго гуку (бурдону), адной жалейкі (перабор), соскі, а таксама на кожнай з ігравых трубак усталяваны рагаўні-раструбы.
Традыцыйна дуда выкарыстоўвалася для суправаджэння танцаў, песень і прыпевак, на сямейных і каляндарных абрадавых святах, ігрышчах і кірмашах.
Цікавыя факты пра дуду
- Паводле археалагічных крыніц дуда на Беларусі вядома з кан. XIII ст., а упершыню ў пісьмовых крыніцах беларуская дуда ўзгадваецца у кан. ХV ст.
- Самая ранняя выява дуды на беларускіх землях зафіксавана на керамічнай плітцы XVI ст.
- Гістарычным арэалам распаўсюду культуры дуды з’яўляецца Віцебшчына, Міншчына і Гродзеншчына, дзе сустракаліся аўтэнтычныя віды дударскай традыцыі з XVІ-XVIІ стст.
- У 1920 — 1930-х гг. дуда пачала выцясняцца больш «моднымі» на той час смыкамі, кларнетамі, гармонікамі і амаль знікла ў сяр. ХХ ст. Але з пачатку 1980-х гг. пачалося адраджэнне беларускай дуды.
- На сёння ў Беларусі 30 дудароў-майстроў, а таксама каля 100 аматараў.
Мінскім аблвыканкамам запланавана падрыхтоўка дасье «Культура беларускай дуды» для накіравання ў ЮНЕСКА ў 2024 годзе.
Чытайце яшчэ:
Ён такую скрыпку мае, што гаворыць і спявае: Топ-5 беларускіх народных інструментаў
