Такую статыстыку публікуе Беларускі ПЭН, які з кастрычніка 2019 года сістэматычна збірае звесткі пра парушэнні культурных правоў і правоў чалавека ў дачыненні да дзеячаў культуры ў Беларусі.
За студзень — чэрвень 2022 года зафіксавана 699 парушэнняў культурных правоў і правоў чалавека ў дачыненні да дзеячаў культуры.
Сярод іх:
529 парушэнняў у дачыненні да 332 дзеячаў культуры і асоб, чые культурныя правы былі парушаны;
111 парушэнняў у дачыненні да 96 арганізацый і супольнасцяў;
41 парушэнне ў дачыненні да аб’ектаў культурна-гістарычнай спадчыны і беларускай мовы [на нацыянальным узроўні].
Таксама варта адзначыць наступнае:
19 дзеячаў культуры прызнаны «экстрэмістамі», 5 творчых ініцыятыў, медыя, у тым ліку з кантэнтам культурнай тэматыкі, прызнаны «экстрэмісцкімі фарміраваннямі», 10 дзеячаў культуры — «тэрарыстамі».
Зафіксаваны 37 парушэнняў права на ліставанне ў пенітэнцыярных установах рознага ўзроўню.
33 вобшукі праведзены ў дзеячаў культуры і юрыдычных асоб сферы культуры.
Выяўленне грамадскай пазіцыі творчага чалавека сёння падпадае пад артыкулы: «Арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, або актыўны ўдзел у іх», «Распальванне варожасці», «Стварэнне экстрэмісцкага фарміравання, або актыўны ўдзел у ім» і іншыя.
— Адна з адносна новых практык задушэння іншадумства, — адзначае ПЭН, — прымяненне антыэкстрэмісцкага заканадаўства ў дачыненні да апанентаў рэжыму. Праваабарончыя арганізацыі адзначаюць тэндэнцыю надзвычай шырокага тлумачэння ў Беларусі палажэнняў заканадаўства аб экстрэмізме з пачатку пратэстаў у жніўні 2020 года. На сёння правапрымяняльная практыка мэтанакіравана фармуецца такім чынам, што «экстрэмізм» у краіне — гэта ўдзел у мірных акцыях пратэсту, каментарый у сацыяльных сетках з асуджэннем гвалту, эмацыйнае выказванне ў адрас прадстаўніка ўлады і іншыя падобныя дзеянні.
71 суб’ект складае «Пералік арганізацый, фарміраванняў, індывідуальных прадпрымальнікаў, якія маюць дачыненне да экстрэмісцкай дзейнасці». Такім чынам рэпрэсуюцца не толькі дзеячы культуры, але і культурніцкія арганізацыі.
Увесь спіс парушэнняў культурных правоў і правоў чалавека ў дачыненні да дзеячаў культуры можна ўбачыць тут.
