• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram Tiktok www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Музыка
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • Гісторыя за 5 хвілін
  • Трызуб і Пагоня
  • Разумняты
  • Вандруем разам
  • Афіша
12.08.2016 | Літаратура

Недосягаемое Озеро радости

«Дабрацца да Возера Радасці вельмі проста — трэба сесці ў човен і плыць ад Возера Сненняў па дыяганалі, але галоўнае — не спяшацца і не збіцца з дарогі, іначай трапіш у Lacus Doloris — Возера Смутку, адкуль вельмі складана выплысці, бо ў смутку загразаюць вёслы, увесь час хочацца спаць і апускаюцца рукі»

Віктар Марціновіч Возера радасці

Путешествуя по страницам нового романа Виктора Мартиновича «Озеро радости» меня не покидало чувство, будто я смотрюсь в зеркало. А отражение показывает мне все то, в чем боюсь признаться даже себе самой.
О чем книга? Книга о нас. На мой взгляд, главная героиня – образ собирательный, альтер-эго беларусов, если позволите.

Автор рассказывает историю девочки Яси, дочери очень влиятельного и богатого человека. Её мать умирает рано, а отец, обзаведшись новой пассией – теткой Таней – игнорирует дочь, стараясь не упустить возможность отправить её «из глаз долой, из сердца вон». Так Яся еще ребенком попадает в санаторий-интернат, а после окончания факультета журналистики ее отправляют по распределению в городок Малмыги. Позже она сбежит от распределения в Москву, а от Москвы с её развратностью и безразличностью – в Вильнюс, малую родину всех беларусов. Но при всей трагичности и запутанности своей судьбы, Ясю не покидает чувство, что создана она, чтобы помогать, “жалеть тех, кого больше некому жалеть”. Она не знает одного: беларуская действительность таких пережёвывет и выплевывет.

«Няма ўпэўненасці і ў тым, што ўсе, каго яна збіралася бараніць, хочуць быць выратаванымі: літаральна кожны бяздольны навокал паспеў купіць нямецкі корч, паставіць шклопакеты на кухні і адкласці на летні адпачынак у Анталіі».

В “Озере радости” есть что-то от каждый книги, написанной автором. Здесь действия разворачиваются в тоталитарной стране, описанной в “Паранойе”, перетекают в беларускую глубинку с ее ограниченностью, так ярко демонстрируемой автором в “Сфагнуме”. Даже утопичность “Мовы” – и та здесь присутствует.

От книги веет безысходностью. Ведь если задуматься: большинство из нас, окончив университеты, смотрело на открывшиеся горизонты глазами, полным надежд. Но едва соприкоснувшись со своей первой работой, получив зарплату и просчитав затраты на месяц, позволил надеждам совершить суицид. Теперь мы не мечтаем о несбыточном. В наших мечтах – наладить быт, обзавестись семьей, чтоб как у людей всё. Мы сами не замечаем, как наши мечты постепенно сводятся к покупке иномарки и отдыху в Турции. Окрыленность прошла, осталась приземленность, покрытая тонким слоем канцеляризмов. Герценовское “Кто виноват?” и Чернышевское “Что делать?” крутится на языке.

«Яся слухае ўсе гэта і пачынае падазраваць, што трапіла ў задушлівы вытворчы раман з часопіса “Знамя” гадоў гэтак 80-х <…> Яе дзівіць не столькі той факт, што ўсё гэта паўтараецца праз дваццаць гадоў пасля краху сістэмы, выбудаванай стылістычна на ўсіх гэтых “стажах”, “стаўках” і “ідэалогіях”, як тое, што дарослыя, энергічныя людзі з бляскам у вачах свядома нацягваюць на сябе менавіта гэтую лексіку, яўна атрымліваючы асалоду ад вымаўлення вывуджаных з нафталінавай скрыні з Леніным слоўі»

Один из самых ярких и сильных образов романа – дерево желаний, на стволе которого жители маленького провинциального городка Малмыги нацарапывают и вырисовывают самое сокровенное. Читая надписи, можно ясно представить себе срез общества, где прагматика постепенно вытесняет романтику.

«Тут ёсць нават не просьбы – распараджэнні: “Фальксваген Джэта, рухавічок дызель не меньш за два” <…> Напісана кранальная: “Жадаю, каб дзеда не памёр учора” і прагматычнае “Заплачу за Шэнген на два гады».

Чего Мартиновичу не отнимать – так это здорового чувства иронии. И это единственное, что смягчает удары автора по болевым точкам. Ведь насмехаясь над героями, ты все еще надеешься, что в тексте расказываются истории абстрактных людей, над ними можно смеяться, ведь это не про нас.

«Сама Валянціна ганарыцца, што п’е, але ейныя бровы заўседы даведзеныя да стану акуратная нітачкі, падфaрбаванай чорным алоўкам, а на пазногцях залацістай фарбай па ванільна-ружовым намаляваныя кветачкі».

Роман пропитан деталями, которые делают книгу настолько кинематографичной, что переходя от главы к главе, в голове невольно сменяются кадры и звучат перебивки.

***

«А вось радасці – чыстай радасці, такой, якая мусіць быць ў дзяцінстве – тут няма нават ў дзяцей»

После прочтения книги поняла одно: Мартинович жесток. При всей своей интеллегентности, он настолько жесток, что готов словами загонять иголки под ногти и пытать читателя реальностью, рассказывая историю, в которой каждый находит себя.

Виктория Гомолинская, Natatnik

Чытайце таксама:

Новы раман Віктара Марціновіча “Возера Радасці” (урывак)

Пяць прычын прачытаць новую кнігу Віктара Марціновіча

Віктар Марціновіч: «Ад эміграцыі я не заракаўся б…»

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Гісторыя Асоба

Няўдалы кароль: кароткае і спрэчнае жыццё Міхала Вішнявецкага

31 траўня 1640 году на сьвет нарадзіўся хлопчык, якому наканавана было стаць на чале Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства...

valiancina_shauchenka
Літаратура

Ад Маўра да вяліка: падборка летняй літаратуры для дзяцей і падлеткаў

Пачалося лета — прыемная пара, калі можна не толькі адпачыць ад урокаў, але і з прыемнасцю пачытаць годную...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў на 3-4 чэрвеня

Калі вы раптам яшчэ не вызначыліся, як цікава і з карысцю правесці выходныя, мы падкажам. Канцэрты, маёўка, кватэрнік, спектаклі,...

valiancina_shauchenka
Вандруем разам

Ад старажытнай царквы да «міні-зыбіцкай». Што варта паглядзець у Гродне на выходныя

Гродна лічыцца неафіцыйна культурнай сталіцай нашай краіны, каралеўскім горадам, а яшчэ тут ёсць свая невялічкая «Зыбіцкая»!...

Апошнія навіны

    Гісторыя Асоба
    Няўдалы кароль: кароткае і спрэчнае жыццё Міхала Вішнявецкага
    Літаратура
    Ад Маўра да вяліка: падборка летняй літаратуры для дзяцей і падлеткаў
    Грамадства
    Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў на 3-4 чэрвеня
    Вандруем разам
    Ад старажытнай царквы да «міні-зыбіцкай». Што варта паглядзець у Гродне на выходныя
    Літаратура
    «Не загаснуць зоркі ў небе»: творцы з усяго свету зладзілі флэш-моб у падтрымку беларускіх пісьменнікаў
    Музыка Музыка
    Гурт «Петля Пристрастия» выступіў з канцэртам у Берліне. Паглядзіце, як драйвова там было
    Грамадства Музыка
    Ёсць, што паслухаць. Падборка травеньскіх беларускіх трэкаў на любы густ і гаманец
    Грамадства Кіно
    Кінафестываль «Паўночнае ззянне» адкрывае Open Call для беларускіх фільммэйкераў
    Грамадства Кіно
    У анлайн-кінатэатры VODBLISK папаўненне — фільм «II» Улады Сяньковай ужо даступны для прагляду
    Культура Літаратура
    Стартавала выдавецкая ініцыятва «33 кнігі для іншай Беларусі»
    Адукацыя
    Чытанкі, аўдыякнігі, размалёўкі, відэаспектаклі. Падборка карыснага кантэнту ад «Будзьма» для дзяцей і бацькоў
    Культура Рэлігія Паганства
    Ульяны, Куста, Рызыгры, Купалле. Што і як беларусы святкавалі ў чэрвені
    Трызуб і Пагоня
    Готы: адкуль старажытныя германцы ў Беларусі і Украіне? Распавядаем у новым выпуску «Трызуба і Пагоні»
    Літаратура
    Фестываль дзіцячай кнігі «Міхасёвы прыгоды» ў Мінску
    Асоба
    Мелказёраў: я не баюся быць тупаком

Афіша

  • 03.06 — 04.06

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Фестываль «Культура ў выгнанні» ў Кракаве

  • 03.06 — 18.06Выстава «Калі яго парушыць, яно становіцца адчувальным» у Вільні
  • 03.06 — 18.06Выстава выцінанкі Наталлі Каньковай у Віцебску
  • 03.06 — 18.06Выстава «Abstract» у Віцебску
  • 03.06 — 18.06Новыя імёны мастацтва: фестываль «Арт-Мінск»
  • 03.06 — 07.06Pop-up store беларускіх мастакоў у Мінску
  • 03.06 — 08.06 Выстава Анастасіі Рыдлеўскай «Nothing Left» у Познані
  • 03.06 — 10.06«Past Garden». Выстава Рамана Камінскага ў Варшаве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Таму што мы — беларусы». Як выхоўваць дзіця па-беларуску за мяжой і не толькі?
    • Сяляне ў Вялікім Княстве Літоўскім: як жылі, чым займаліся, што мелі
    • Мелказёраў: я не баюся быць тупаком
    • Усе жадаючыя могуць прыняць удзел у раскопках Старога Менска
    • Тэст: Пазнай выканаўцу па радках з трэка
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип