• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Разумняты»
  • Словы мацней
  • Вандруем разам
  • Афіша
29.11.2018 | Гісторыя

Жарсці з помнікамі. “Не толькі твор мастацтва, але і ўвасабленне гісторыі”

Гісторыкі і скульптары плануюць сумесны круглы стол, каб больш не спрачацца праз “ляпы” ў гістарычных дэталях на помніках нацыянальным героям мінуўшчыны. Нагодай стала бурнае абмеркаванне праекта помніка князю Глебу Менскаму.

Гісторык і археолаг Мікалай Плавінскі, адзін з ініцыятараў круглага стала, супакойвае: маўляў, мэта круглага стала не перасварыцца, а наадварот – стварыць адэкватную сістэму распрацоўкі гістарычных вобразаў і іх увасаблення.

“Не толькі твор мастацтва, але і ўвасабленне гісторыі”

“Сама скульптура Глеба Менскага цудоўная, – тлумачыць Плавінскі. – Але дэталі з гістарычнага пункту гледжання выклікаюць вялікія пытанні. Атрымліваецца помнік міфалагічнаму персанажу. Але гэта ж не толькі твор мастацтва, але і ўвасабленне нашай гісторыі. То бок ад помніка залежыць і фармаванне масавай свядомасці беларусаў”.

Мэта круглага стала – сабраць разам і гісторыкаў, і скульптараў, і мастакоў, і чыноўнікаў, каб выпрацаваць алгарытм для далейшай супрацы. Праблема найперш тычыцца помнікаў персанажам Сярэднявечча і Новага часу, дакладных выяваў якіх найчасцей не захавалася. Таму, паводле Плавінскага, да праекта кожнага помніка мае быць далучанае абгрунтаванне гісторыка і рэцэнзіі на абгрунтаванне – як у навуковай працы.

Помнік Глебу Менскаму: “больш падобны на героя казак”

“Глядзіце, – працягвае Плавінскі, – калі выходзіць навуковая манаграфія, якую прачытае ў выніку 100-200 чалавек, на яе мае быць некалькі рэцэнзіяў. А калі ставіцца помнік, які ўбачаць сотні тысяч людзей, – ніякіх рэцэнзіяў і абгрунтаванняў не трэба… Робіцца ўсё так, як бачыць творца”.

Фактычна, размова ідзе пра стварэнне механізму для Міністэрства культуры, дакладней, для Манументальнай рады і абласных радаў на месцах.

 

“Помнік русалцы – без праблем. Князю – трэба кансультавацца”

Калегу падтрымлівае даследчык гісторыі артылерыі і фартыфікацыяў Мікола Волкаў:

“Калі скульптар робіць абстракцыю, русалку, напрыклад, дык без праблем. Але калі гэта гістарычны персанаж, князь, пра якога дзеці чытаюць у падручніках, будзь ласкавы, пацікаўся рэаліямі таго часу! Каб не атрымаўся помнік Усяславу Чарадзею ў гатычным даспеху. Нармальны творца сам кансультуецца, цікавіцца. Але ёсць і вар’яты, якія лепяць як хочуць…”

У прыклад Волкаў прыводзіць гісторыю з помнікам Войту на плошчы Свабоды ў Мінску. Помнік добры, але пад яго нагамі – мапа з гарадскімі фартыфікацыямі, цалкам фантастычная. Аўтара кампазіцыі Сяргея Аганава тады кансультаваў архітэктар Багласаў, які, відаць, добра не валодаў тэмай. Справа зробленая, але “асадачак” застаўся.

“Гісторыкі і мастакі не чуюць адно аднаго, таму мэта – дыялог”

Ініцыятар круглага стала з боку мастакоў скульптар Сяргей Аганаў – аўтар помнікаў Давыду Гарадзенскаму ў Гродне, ахвярам палітычных рэпрэсіяў у Курапатах, таму самаму Войту на плошчы Свабоды ды інш. Паводле яго, сустрэча мае быць канструктыўнай, без прэтэнзіяў і “ўзаемазнішчэння”.

“Праблема ў тым, што скульптары працуюць, помнікі з’яўляюцца, – тлумачыць Аганаў, – але палеміка ўзнікае ўжо па факце, калі ўсё зроблена! Гісторыкі і мастакі не чуюць адно аднаго, і гэта варта выпраўляць. З кім ні гутарыў з мастацкай супольнасці – усім цікава. Байрачнаму і Купрыянаву, аўтарам помніка Глебу Менскаму, таксама”.

Як прызнаецца сам спадар Сяргей, падчас працы над помнікамі гістарычным персанажам ён кансультуецца з Сяргеем Тарасавым, карыстаецца працамі Юрыя Бохана, які ўжо сышоў у лепшы свет і які быў першым адмыслоўцам па сярэднявечным узбраенні і рыштунку ў Беларусі.

Часам патрэбная комплексная кансультацыя. Напрыклад, падчас працы Аганава над помнікам Гедыміну, які мае паўстаць у Лідзе, яго кансультавалі і Мікола Плавінскі (рыштунак, узбраенне), і Аляксей Шаланда (геральдыка – на помніку мае быць выява Калюмнаў Гедыміна). Але ўсё гэта – прыватная ініцыятыва аднаго скульптара, рэшта ягоных калегаў пакуль такімі абавязкамі “не абцяжараная”…

Круглы стол мае прайсці ў другой палове снежня. Дата яго правядзення ўдакладняецца. Пляцоўкай стане Мемарыяльны музей-майстэрня Заіра Азгура ў Мінску.

 

Алесь Кіркевіч

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Краіна

Бацькі Маргарыты Ляўчук на волі

Па папярэдняй інфармацыі, іх ужо паспелі асудзіць за непадпарадкаванне. Вынік — штраф, эквівалентны эквивалентны...

valiancina_shauchenka
Грамадскі сектар

Да 15 гадоў. У чэрвені пройдуць ПЯЦЬ крымінальных працэсаў над журналістамі

У чэрвені пройдуць судовыя працэсы па крымінальных справах супраць шасці супрацоўнікаў медыя, піша прэс-служба Беларускай...

valiancina_shauchenka
Грамадства Адукацыя

Як самі бацькі псуюць сваіх дзяцей? 5 галоўных памылак дарослых. Не рабіце так ніколі

Выхаванне дзяцей — не самая простая задача. Капрызы, істэрыкі — гэта толькі частка праблем, з якімі сутыкаюцца...

valiancina_shauchenka
Грамадства Краіна

Затрыманы журналіст Алесь Любянчук

Яго затрымалі дома ў вёсцы Крывічы, на Іўеўшчыне. Верагодна, адбыўся ператрус. Любянчук пэўны час ужо не займаўся...

Апошнія навіны

    Краіна
    Бацькі Маргарыты Ляўчук на волі
    Грамадскі сектар
    Да 15 гадоў. У чэрвені пройдуць ПЯЦЬ крымінальных працэсаў над журналістамі
    Грамадства Адукацыя
    Як самі бацькі псуюць сваіх дзяцей? 5 галоўных памылак дарослых. Не рабіце так ніколі
    Грамадства Краіна
    Затрыманы журналіст Алесь Любянчук
    Музыка Грамадства
    Затрымалі бацькоў опернай спявачкі Маргарыты Ляўчук, у былым доме Андрэя Павука – ператрус
    Вандруем разам
    У Полацк — на выхадныя: што паглядзець у самым старажытным беларускім горадзе
    Адукацыя Краіна
    У Мінадукацыі распавялі, што можа замяніць ЦТ
    Літаратура
    Цяпер першыя кніжкі пра Гары Потэра можна бясплатна і легальна прачытаць па-украінску
    Культура Грамадства
    Кроў іншых. Пра вайну разам з Сымонай дэ Бавуар
    Грамадства
    Паўліна Скурко: Мы як сям’я і як народ павінны ператварыць гэтыя пакуты ў нешта вельмі каштоўнае, інакш нельга
    Культура Мастацтва
    «Хочацца папрасіць балерын максімальна падтрымліваць форму»: мастак Аляксандр Бельскі аб цэнзуры «Арт-Менска», забароне кніг Оруэла і Бахарэвіча і «дзюрах і плынях» сістэмы
    Грамадства
    Рэдактарку «Новага Часу» Аксану Колб будуць судзіць 7 чэрвеня
    Грамадства
    Да тэлеграм-каналаў выдавецтва «Янушкевіч» і праекту «Белліт» атрымалі доступ прапагандысты
    Грамадства
    Прызначана дата суда над сацыёлагам Таццянай Вадалажскай
    Грамадства
    Як «выжыць» ва ўмовах міжнароднага хейтынгу. Парады псіхолага

Афіша

  • 27.05 — 26.05

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Анлайн-сустрэча з Аленай Маркавай: «Дзве хвалі беларусізацыі: мова, дзяржава і ідэнтычнасць»

  • 27.05 — 29.05Замкі і сядзібы Беларусі ў акварэлях Марыі Сыракваш у Мінску
  • 27.05 — 15.06Выстава графікі Валерыя Славука ў Мінску
  • 27.05 — 30.05Віртуальная выстава «КАНДРАТ КРАПІВА: да 100-годдзя пачатку творчай дзейнасці»
  • 27.05 — 12.06Выстава Ядвігі Раздзялоўскай у Мінску
  • 27.05 — 29.05Персанальная выстава Дзяніса Барсукова «Ён, Яна, Яны» ў Мінску
  • 27.05 — 28.05Анлайн-фестываль беларускіх фільмаў «Невядомы ўсход»
  • 27.05 — 29.05Выстава «Жывая вада» ў Гомелі

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • Мінінфарм Беларусі скардзіцца, што тэлеканал АНТ амаль ніхто не глядзіць
    • Артыстка Кацярына Ваданосава распавяла, што ў яе выявілі рак
    • «Нам варта быць самадастатковымі і шукаць сябе ў сабе». Вера Дзядок пра Нацыянальны мастацкі музей, постакаланіязм і маніпуляванне ідэнтычнасцю
    • Галіна Казіміроўская: «Менавіта тут і цяпер мы адказваем за тое, як будзе існаваць ці не існаваць беларуская культура ў будучыні»
    • У лепшы свет сышоў сузаснавальнік групы «Веласіпедысты», музыкант Дзяніс Кукоўскі
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM