• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
29.11.2018 | Гісторыя

Жарсці з помнікамі. “Не толькі твор мастацтва, але і ўвасабленне гісторыі”

Гісторыкі і скульптары плануюць сумесны круглы стол, каб больш не спрачацца праз “ляпы” ў гістарычных дэталях на помніках нацыянальным героям мінуўшчыны. Нагодай стала бурнае абмеркаванне праекта помніка князю Глебу Менскаму.

Гісторык і археолаг Мікалай Плавінскі, адзін з ініцыятараў круглага стала, супакойвае: маўляў, мэта круглага стала не перасварыцца, а наадварот – стварыць адэкватную сістэму распрацоўкі гістарычных вобразаў і іх увасаблення.

“Не толькі твор мастацтва, але і ўвасабленне гісторыі”

“Сама скульптура Глеба Менскага цудоўная, – тлумачыць Плавінскі. – Але дэталі з гістарычнага пункту гледжання выклікаюць вялікія пытанні. Атрымліваецца помнік міфалагічнаму персанажу. Але гэта ж не толькі твор мастацтва, але і ўвасабленне нашай гісторыі. То бок ад помніка залежыць і фармаванне масавай свядомасці беларусаў”.

Мэта круглага стала – сабраць разам і гісторыкаў, і скульптараў, і мастакоў, і чыноўнікаў, каб выпрацаваць алгарытм для далейшай супрацы. Праблема найперш тычыцца помнікаў персанажам Сярэднявечча і Новага часу, дакладных выяваў якіх найчасцей не захавалася. Таму, паводле Плавінскага, да праекта кожнага помніка мае быць далучанае абгрунтаванне гісторыка і рэцэнзіі на абгрунтаванне – як у навуковай працы.

Помнік Глебу Менскаму: “больш падобны на героя казак”

“Глядзіце, – працягвае Плавінскі, – калі выходзіць навуковая манаграфія, якую прачытае ў выніку 100-200 чалавек, на яе мае быць некалькі рэцэнзіяў. А калі ставіцца помнік, які ўбачаць сотні тысяч людзей, – ніякіх рэцэнзіяў і абгрунтаванняў не трэба… Робіцца ўсё так, як бачыць творца”.

Фактычна, размова ідзе пра стварэнне механізму для Міністэрства культуры, дакладней, для Манументальнай рады і абласных радаў на месцах.

 

“Помнік русалцы – без праблем. Князю – трэба кансультавацца”

Калегу падтрымлівае даследчык гісторыі артылерыі і фартыфікацыяў Мікола Волкаў:

“Калі скульптар робіць абстракцыю, русалку, напрыклад, дык без праблем. Але калі гэта гістарычны персанаж, князь, пра якога дзеці чытаюць у падручніках, будзь ласкавы, пацікаўся рэаліямі таго часу! Каб не атрымаўся помнік Усяславу Чарадзею ў гатычным даспеху. Нармальны творца сам кансультуецца, цікавіцца. Але ёсць і вар’яты, якія лепяць як хочуць…”

У прыклад Волкаў прыводзіць гісторыю з помнікам Войту на плошчы Свабоды ў Мінску. Помнік добры, але пад яго нагамі – мапа з гарадскімі фартыфікацыямі, цалкам фантастычная. Аўтара кампазіцыі Сяргея Аганава тады кансультаваў архітэктар Багласаў, які, відаць, добра не валодаў тэмай. Справа зробленая, але “асадачак” застаўся.

“Гісторыкі і мастакі не чуюць адно аднаго, таму мэта – дыялог”

Ініцыятар круглага стала з боку мастакоў скульптар Сяргей Аганаў – аўтар помнікаў Давыду Гарадзенскаму ў Гродне, ахвярам палітычных рэпрэсіяў у Курапатах, таму самаму Войту на плошчы Свабоды ды інш. Паводле яго, сустрэча мае быць канструктыўнай, без прэтэнзіяў і “ўзаемазнішчэння”.

“Праблема ў тым, што скульптары працуюць, помнікі з’яўляюцца, – тлумачыць Аганаў, – але палеміка ўзнікае ўжо па факце, калі ўсё зроблена! Гісторыкі і мастакі не чуюць адно аднаго, і гэта варта выпраўляць. З кім ні гутарыў з мастацкай супольнасці – усім цікава. Байрачнаму і Купрыянаву, аўтарам помніка Глебу Менскаму, таксама”.

Як прызнаецца сам спадар Сяргей, падчас працы над помнікамі гістарычным персанажам ён кансультуецца з Сяргеем Тарасавым, карыстаецца працамі Юрыя Бохана, які ўжо сышоў у лепшы свет і які быў першым адмыслоўцам па сярэднявечным узбраенні і рыштунку ў Беларусі.

Часам патрэбная комплексная кансультацыя. Напрыклад, падчас працы Аганава над помнікам Гедыміну, які мае паўстаць у Лідзе, яго кансультавалі і Мікола Плавінскі (рыштунак, узбраенне), і Аляксей Шаланда (геральдыка – на помніку мае быць выява Калюмнаў Гедыміна). Але ўсё гэта – прыватная ініцыятыва аднаго скульптара, рэшта ягоных калегаў пакуль такімі абавязкамі “не абцяжараная”…

Круглы стол мае прайсці ў другой палове снежня. Дата яго правядзення ўдакладняецца. Пляцоўкай стане Мемарыяльны музей-майстэрня Заіра Азгура ў Мінску.

 

Алесь Кіркевіч

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

Легкія Еўропы. Малавядомыя факты пра балоты Беларусі

Балота — адметнасць беларускага ландшафту, ці не вызначальная рыса беларускай прыроды. Таямнічы і жудасны свет,...

valiancina_shauchenka
Культура Гісторыя

Увесь музей толькі для вас! Літаратурны музей Петруся Броўкі праводзіць розыгрыш да Дня ўсіх закаханых

Засталося ўсяго два тыдні да самага рамантычнага дня ў годзе ‒ Дня ўсіх закаханых. Традыцыйна Літаратурны музей Петруся...

valiancina_shauchenka
Грамадства Музыка

Затрыманыя вакаліст гурта «Бан Жвірба» Дзмітрый Гаўрылін і яго жонка

27 студзеня ў Гомелі міліцыяй былі затрыманыя вакаліст гурта «Бан Жвірба» Дзмітрый Гаўрылін і яго жонка Вікторыя...

valiancina_shauchenka
Літаратура Беларуская мова

«Беларускія народныя казкі ў апрацоўцы Якуба Коласа»

У Выдавецкім доме «Звязда» падрыхтавана да друку чарговае, трэцяе па ліку, выданне маляўніча аформленай кнігі —...

Апошнія навіны

    Грамадства
    Легкія Еўропы. Малавядомыя факты пра балоты Беларусі
    Культура Гісторыя
    Увесь музей толькі для вас! Літаратурны музей Петруся Броўкі праводзіць розыгрыш да Дня ўсіх закаханых
    Грамадства Музыка
    Затрыманыя вакаліст гурта «Бан Жвірба» Дзмітрый Гаўрылін і яго жонка
    Літаратура Беларуская мова
    «Беларускія народныя казкі ў апрацоўцы Якуба Коласа»
    Грамадства
    «Сяргей можа застацца без лекаў...». Аляксандр Сацук распавёў пра апошнія навіны ад брата
    Адукацыя
    ЕГУ абвясціў імя новага рэктара
    Літаратура
    «Не забывай, што ў любую хвіліну можа выскачыць з канапель рабая свіння». Што раілі беларускія класікі маладым пісьменнікам
    Грамадства Гісторыя
    Слонімскую сінагогу зноў выставяць на аўкцыён
    Культура Грамадства Гісторыя
    У Мсціславе ў гэтым годзе прыступяць да рэканструкцыі забудовы XII-XIV стагоддзяў на Замкавай гары
    Культура Грамадства
    На вышытай мапе Беларусі кожны рэгіён будзе прадстаўлены сваімі этнаграфічнымі славутасцямі
    Музыка «Музыка»
    «Гэта нас натхніла і працягвае натхняць». Топ беларускіх трэкаў ад гурта «Puaro»
    Грамадства Адукацыя
    «Васьміног» абвяшчае конкурс на атрыманне грантаў для адукацыйных праектаў, якія дапамогуць школьнікам і рэпрэсаваным настаўнікам
    Грамадства
    Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэзаў 4-5 лютага
    Грамадства Тэхналогіі
    Эксперты: Трымайцеся падалей ад расійскіх анлайн-сервісаў
    Культура Грамадства
    Слуцкі пояс і саломка – зацверджаны лагатып сёлетняй культурнай сталіцы Беларусі

Афіша

  • 10.02 — 12.02

    Паэтычны фестываль «Вершы на асфальце» імя Міхася Стральцова ў Вільні

  • 04.02 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 04.02 — 05.02Выстава Наталлі Разуменка ў Мінску
  • 04.02 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 04.02 — 26.02Выстава айца Сяргея Сурыновіча «Птушыны вянок» ў Віцебску
  • 04.02 — 27.02Зімовая выстава ў Мінску
  • 04.02 — 26.02«Самародак з Рагачова». Выстава Анатоля Каплана ў Гомелі
  • 04.02 — 28.02Выстава выцінанкі «Зімовыя цуды» ў Маладзечне

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Цяпер у мяне ёсць месца, дзе я магу быць шчырай і не думаць пра тое, каб выжыць»: актрыса Святлана Зелянкоўская адкрыла ў Варшаве тэатр-студыю
    • Каго хаваў пад маскамі сваіх герояў Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч?
    • Эксперты: Трымайцеся падалей ад расійскіх анлайн-сервісаў
    • «У 73 гады паехала скараць Берлін». Як баба Каця зрабіла вёску вядомай на ўвесь свет
    • Ён, яна і старажытны дуб. Вальс «1863» стаў кліпам да дня народзінаў Каліноўскага
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип