• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
16.10.2018 | Гісторыя

«Першае ж пахаванне, што мы знайшлі, належыць дачцы равіна…»

У Ізабеліне на Гарадзеншчыне гэтымі выходнымі прайшла талака па прыборцы яўрэйскіх могілак, ініцыяваная Таварыствам аховы помнікаў.
Валанцёр і мастачка Дар

Валанцёр і мастачка Дар’я Бурло падчас расчысткі надмагільнага каменю

Мястэчка Ізабелін знаходзіцца непадалёк ад Падароску, што на Ваўкавышчыне. Гэта той рэдкі выпадак, калі на роўнай адлегласці ад мястэчка знаходзяцца каталіцкія, праваслаўныя, пратэстанцкія ды яўрэйскія могілкі. Чым не наглядная ілюстрацыя  поліканфесійнай гісторыі Беларусі?

Калі на праваслаўных ды каталіцкіх могілках сітуацыя яшчэ больш-менш прыстойная, дык яўрэйскія наўпрост пераўтварыліся ў гаёк, шчыльна зарослы дрэвамі ды травой ў чалавечы рост. З ініцыятывы Таварыства аховы помнікаў гэтымі выходнымі на могілках прайшла талака: хлопцы і дзяўчаты секлі ды касілі зарасці, а таксама чысцілі ды апісвалі мацэйвы — традыцыйныя яўрэйскія надмагільныя камяні.

Для чалавека, не абазнанага ў тэме, мацэйва выглядае наўпрост груба апрацаваным каменем з незразумелымі «чарвячкамі»-літарамі… Незразумела, ані хто пахаваны, ані калі. Таму і варта звяртацца да спецыялістаў — такім апынуўся Давід Лісоўскі, што зараз жыве ў Дрэздэне. Ён па фотаздымку і расчытаў надпіс на першым камені, расчышчаным валанцёрамі:
Знак для душы
Т(ут) П(ахаваная)
Жанчына
Сціплая п(ані) Хайя
Дачка н(астаўніка нашага і) р(авіна) Йосафа, памерла
12 адара 5660 года
Надмагілле дачкі равіна Хайі, якая памерла 118 гадоў таму

Надмагілле дачкі равіна Хайі, якая памерла 118 гадоў таму

І гэта сапраўдная нечаканасць ды ўдача — першае ж пахаванне належыць дачцы кіраўніка тагачаснай яўрэйскай супольнасці Ізабеліна! Калі ж перавесці летазлічэнне ў наш традыцыйны фармат, то атрымаем люты-сакавік 1900 году.

Падобная праца надзвычай важная, бо вяртае памяць і канкрэтнаму рэгіёну і Беларусі агулам, — тлумачыць кіраўнік выезду Юрась Меляшкевіч, — Напрыклад, першае ж пахаванне, што мы знайшлі, належыць дачцы равіна — гэта вельмі цікава. Адначасна варта памятаць, што на могілках кожны не можа рабіць тое, што яму схочацца. Таму варта звяртацца да прафесійных некрапалістаў і археолагаў, то бок да структураў Таварыста аховы помнікаў, арганізацыі «Гісторыка» ці Інстытуту гісторыі.
Базай для валанцёраў сёлета паслужыла аграсядзіба «Зялёны Дуб», якая працуе пры палацы ў Падароску. Працы на тэрыторыі палацу і парку яшчэ трываюць, нагадаем, што яго выкупіў бізнэсовец і мецэнат Павел Бераговіч, каб зрабіць там музей шляхецкай культуры, а таксама рэстаран з хостэлам у будынках побач.

Варта згадаць таксама пра пратэстанцкія могілкі, што месцяцца за 200-300 метраў ад яўрэйскіх у тым жа Ізабеліне. Іх стан таксама скрушны, больш за тое, некаторыя крыпты маюць сляды падкопаў — верагодна праца «чорных капальнікаў», што варварскімі метадамі шукаюць каштоўнасці на парэштках памерлых. У планах Таварыства таксама заняцца і гэтымі пахаваннямі, але ўжо ў наступным годзе.

Алесь Кіркевіч, Новыч Час. Фота Алеся Кіркевіча і Дар’і Бурло

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

Затрыманы бард Андрэй Мельнікаў

Гомельскі бард Андрэй Мельнікаў знаходзіцца ў ІЧУ Мінскага раёна да 5 лютага. Пра гэта паведамляе «Штодзень». ...

valiancina_shauchenka
Грамадства Тэатр Беларусы свету

«Я выйду з лесу, выцягну хрыбет, і ён будзе служыць мне замест мяча». У Варшаве адбудзецца прэм’ера спектакля ў пастаноўцы беларускай рэжысёркі Паліны Дабравольскай

1 лютага ў авангардным тэатры Komuna Warszawa адбудзецца прэм’ера спектакля ў пастаноўцы беларускай рэжысёркі Паліны...

valiancina_shauchenka
Грамадства Літаратура

«На гэтым вусцішным маршруце...» Верш ад Насты Кудасавай

Наста Кудасава апублікавала верш на сваёй старонцы ў Фэйсбук, распавёўшы, што паслужыла нагодаю для напісання гэтага...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Музей лічбавай бессмяротнасці. У Беларусі з’явіцца віртуальная скарбніца беларускага дызайну

У 2022-м Беларускі саюз дызайнераў адзначыў 35-годдзе. З 1987 года грамадская арганізацыя займаецца развіццём і прасоўваннем...

Апошнія навіны

    Грамадства
    Затрыманы бард Андрэй Мельнікаў
    Грамадства Тэатр Беларусы свету
    «Я выйду з лесу, выцягну хрыбет, і ён будзе служыць мне замест мяча». У Варшаве адбудзецца прэм’ера спектакля ў пастаноўцы беларускай рэжысёркі Паліны Дабравольскай
    Грамадства Літаратура
    «На гэтым вусцішным маршруце...» Верш ад Насты Кудасавай
    Грамадства
    Музей лічбавай бессмяротнасці. У Беларусі з’явіцца віртуальная скарбніца беларускага дызайну
    Грамадства Мастацтва
    Графіка на палатне. Выстаўку памяці Валерыя Шкарубы адкрылі ў Мінску
    Грамадства Літаратура
    Глядзіце, як будзе выглядаць вокладка рамана Хэмінгуэя, які хутка выйдзе па-беларуску
    Грамадства Тэатр
    «Цяпер у мяне ёсць месца, дзе я магу быць шчырай і не думаць пра тое, каб выжыць»: актрыса Святлана Зелянкоўская адкрыла ў Варшаве тэатр-студыю
    Гатуем з «Будзьма!»
    Халадзец: як страва вікінгаў стала беларускай. Гатуем з «Будзьма!»
    Грамадства «Музыка»
    «Застаецца толькі спадзявацца, што мы ўсе яшчэ зайграем разам». Музыка Аляксандр Казакевіч пра вымушаны пераезд і пра тое, як граць адначасова ў чатырох гуртах
    Грамадства Гісторыя
    Сёння — Дзень памяці ахвяр Халакосту. Гісторыя Магілёўскага гета
    Грамадства Літаратура
    Стаў вядомы шорт-ліст літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес»
    Грамадства
    Суд над эксперткай Таццянай Кузінай пачнецца 6 лютага
    Грамадства «Музыка»
    Гурт NaviBand выпусціў новы сінгл з украінскай спявачкай Tayanna. Паслухайце, як нашы мовы гучаць разам
    Грамадства «Музыка»
    Топ-5 песень Міхала Анемпадыстава
    Грамадства
    Шыльды «ахоўваецца дзяржавай» сталі мемам. Як бабруйцы жывуць і працуюць у гістарычных камяніцах

Афіша

  • 28.01 — 26.01

    Гісторыя Гальшкі з Астрога: гістарычная лекцыя ў Вільні

  • 28.01 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 28.01 — 05.02Выстава Наталлі Разуменка ў Мінску
  • 28.01 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 28.01 — 26.02Выстава айца Сяргея Сурыновіча «Птушыны вянок» ў Віцебску
  • 28.01 — 27.02Зімовая выстава ў Мінску
  • 28.01 — 26.02«Самародак з Рагачова». Выстава Анатоля Каплана ў Гомелі
  • 28.01 — 28.02Выстава выцінанкі «Зімовыя цуды» ў Маладзечне

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • Лідар «Океана Ельзи» Святаслаў Вакарчук пракаментаваў прысуд за сваю песню ў Мінску
    • Штодзённасць паўстанцаў’1863. Смерць, зброя, алкаголь і адсутнасць сну
    • Мікалай Пачкаеў: «Беларуская лацінка далёкая ад польскай, а гістарычнай сувязі сучаснага кірылічнага алфавіту з тэкстамі старабеларускай мовы няма»
    • Студзеньскае паўстанне: як пачалося і чаму згасла
    • «Гэта фундаментальна»: у Варшаве ствараецца Інстытут беларускай кнігі
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип