Катар, кашаль, галаўны боль, ліхаманка, агульная стома і млявасць — усім вядомыя непрыемныя спадарожнікі прастудных захворванняў. Яны часта ў пераходныя перыяды псуюць нам усе планы, надоўга выбіваючы са звыклага рытму і ладу жыцця. Але калі «адлавіць» момант узнікнення гэтых сімптомаў і не даць ім перайсці ў стадыю «паўнавартаснага» захворвання, то псаваць жыццё яны будуць 1–3 дні.
У гэтым артыкуле мы прапануем некалькі вельмі простых і эфектыўных метадаў змагання з прастуднымі захворваннямі на ранніх стадыях. Практыкуючы іх, вы зможаце скараціць тэрмін хваробы альбо нават не дайсці да яе. Але «хатнія рэцэпты» працуюць толькі на самай ранняй стадыі захворвання: калі вы проста адчуваеце, што нешта не так. Калі хвароба ўжо моцна ўкаранілася ў вас — лепш звярнуцца да прафесійнага лекара.
1. Шукаем прычыну
Калі з’яўляюцца першыя сімптомы (катар, стома, пяршэнне ў горле і т. п.), у першую чаргу варта спыніцца і задумацца: пра што гэта? Магчыма, ваш арганізм даўно просіць перапынку (выспацца, пасядзець з любімай кніжкай пару гадзін), а вы не даяце? Вельмі часта прастудныя захворванні з’яўляюцца «на пустым месцы» менавіта тады, калі ў сваім шалёным рытме жыцця мы забываемся на адпачынак і гвалцім свой арганізм бясконцымі справамі, актыўнымі забавамі, камунікацыямі і г. д. Мы не прыслухоўваемся, што просіць наша цела. І, як вынік, цела ўсё роўна бярэ сваё — толькі ўжо праз хваробу, калі вы вымушаны прыпыніцца і паляжаць.
Прафілактыка тут простая — прыслухоўвацца да сваіх адчуванняў і жаданняў, гарманічна размяркоўваць працу і розныя віды адпачынку. Назіраць за сваімі жыццёвымі цыкламі (асабліва гэта важна для жанчын) і планаваць свае справы ў адпаведнасці з гэтымі цыкламі.
І лекаванне адпаведнае — даць сабе перапынак, проста паспаць ці паляжаць цэлы дзень. Але ж пры першых сімптомах прастуды бальнічны ніхто не адкрые, скажаце вы? Тут можна шукаць варыянты: дамовіцца з кіраўніцтвам (ці калегамі, каб падмянілі), узяць дзень у лік адпачынку ці нават за свой кошт. Проста пралічыце для сябе: што больш выгадна — даць сабе дзень адпачынку, пакуль хвароба толькі пачынаецца? Ці праз пару дзён «выпасці» з жыцця ўжо на тыдзень-два?
2. Прымаем і лекуемся
Калі ўсё ж не атрымалася гарманічна ўсё распланаваць, і «проста паляжаць» не дапамагае, прымаем гэта як тое, што мае быць. І звяртаемся да простых і надзейных метадаў.
Цыбуля*, часнык, імбір — найпершыя памагатыя ў барацьбе з прастуднымі. Дробна крышым на сподачак тое, што вам больш падабаецца, ставім як мага бліжэй да сябе: на працоўны стол, ложак (на ноч) — і глыбока дыхаем. Мяняем «крошава» кожныя 2–3 гадзіны.
*Пасля накрышаную цыбулю можна замарозіць і выкарыстоўваць пры гатаванні ежы
Таксама цыбуля з мёдам (сталовая лыжка мёду на сярэднюю парэзаную цыбулю, даць пастаяць у цёплым месцы 12 гадзін і можна ўжываць: чайная лыжка перад ежай) добра дапамагае ад кашлю.
З імбіру лепш рабіць гарбату (асабліва з мёдам і лімонам) альбо жаваць невялічкія кавалкі свежага кораня. Дарэчы, калі вы нармальна пераносіце вострую ежу, то пры адчуванні прастудных сімптомаў варта павялічыць колькасць спецый у сваім рацыёне: перац, куркума, шалфей ды інш. — таксама дапамогуць пазбавіцца ад катара, болю ў горле і агульнай млявасці.
Натуральна, што пры наяўнасці алергіі ці непераноснасці вышэйзгаданых прадуктаў гэтымі спосабамі карыстацца нельга.
Пітво — таксама вельмі эфектыўны сродак пазбавіцца сімптомаў прастуды за дзень-два. Піць трэба шмат. Калі ў вас усё добра з ныркамі, то не менш за 3–4 літры на дзень. Падыдзе проста цёплая вада. Зразумела, што не кожны можа прымусіць сябе выпіць столькі звычайнай вады. Можна чаргаваць: шклянка цёплай вады, шклянка травяной гарбаты, морс, узвар, кампот, цёплае малако... Каву і шмат чорнай гарбаты піць не рэкамендуецца.
Ежа. Тут трэба глядзець па адчуваннях. Часам, калі напаткае прастуда, есці зусім не хочацца. То можна даць арганізму і невялікі адпачынак. Але ж, калі апетыт не знік, лепш у такі час падмацаваць сябе карыснай і каларыйнай ежай. Дадайце ў свой рацыён больш гародніны і садавіны, тлустую марскую рыбу, наварыстыя булёны альбо супы-крэмы, арэхі.
Важна таксама атрымаць і павялічаную дозу вітаміну С: квашаная капуста, журавіны, цытрусавыя (толькі асцярожней, калі вы — алергік), чорныя парэчкі.
Свежае паветра — вельмі важная рэч. Каб не ўдыхаць выдыхнутых мікробаў і не труціць сябе імі, варта як мага часцей праветрываць пакой, у якім вы знаходзіцеся. Не губляйце ніводнай магчымасці: выйшлі папіць — адчыніце фортку.
Эфірныя алеі — цудоўны сродак. Але з імі варта быць вельмі асцярожнымі: яны могуць выклікаць алергічныя рэакцыі, а таксама пры няправільным выкарыстанні — апаліць слізістыя носа, горла.
Для барацьбы з прастудай падыдуць: чайнае дрэва, сасна, шалфей, эўкаліпт. Альбо можна набываць гатовыя зборы (кшталту «Лёгка дыхаць», «Здароўе», «Для лазні» і г. д.). Карыстацца імі можна па-рознаму: накапаць у цёплую ваду і распыляць праз пульверызатар (замест асвяжальніка паветра). Можна дадаваць іх у ваду, якой мыеце падлогу (5–10 кропель на сталовую лыжку солі і растварыць у вадзе). Карыстацца аромалямпай альбо дадаць у ваду для ванны. Дадаць у масажны крэм.
Таксама 1–2 разы на дзень з эфірнымі алеямі можна рабіць гарачую інгаляцыю: у шкляную ці металічную місачку 2–3 кроплі алею, заліць кіпнем і падыхаць 5 хвілін над парай, накрыўшыся рушніком ці коўдрай. Але з гэтай працэдурай варта быць вельмі асцярожнымі! Па-першае, можна выконваць толькі пры нармальнай (не вышэй за 36,6 °С) тэмпературы цела. Па-другое, уважліва сачыць за сваімі адчуваннямі — калі пара занадта гарачая, можна апячы слізістыя.
Сухое цяпло таксама эфектыўна дапаможа пры катары. Грэлка, батарэя, накаленая на патэльні соль — усё падыдзе. Каб дапамагчы свайму носу хутчэй пачысціцца, варта грэць лыткі і пяткі. Але грэцца нельга пры павышанай тэмпературы!
Калі ў вас ёсць хатнія гадаванцы, папрасіце іх дапамагчы. Звычайна каты ці сабакі самі адчуваюць, што гаспадару дрэнна, і прыходзяць яго лекаваць. Кацінае муркатанне альбо цяпло ад сабакі, што ляжыць побач, станоўча паўплываюць на ваш стан у любым выпадку. Да таго ж прыемныя эмоцыі, якія выклікае камунікацыя з жывёламі, таксама палепшаць і настрой і самаадчуванне.
Пазітыўны настрой і правільная ўстаноўка. Пра гэтыя складнікі здароўя часта забываюць. Яны таксама вельмі моцна ўплываюць на наш стан. Варта трымаць у думках, што гэта часовыя непрыемнасці і, магчыма, яны вам даюць нешта карыснае (напрыклад, магчымасць паесці больш садавіны).
І памятаеце, што падсвядомасць не ўспрымае часціцу «не»? Таму, калі жадаем сабе ці камусьці хутчэй справіцца з хваробай, то кажам «Будзь здаровы/здаровая!» замест «Не хварэй!».
Вікторыя Лебедзева, budzma.org
