• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram Tiktok www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Музыка
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • Гісторыя за 5 хвілін
  • Трызуб і Пагоня
  • Разумняты
  • Вандруем разам
  • Афіша
29.05.2018 | Літаратура

Віно, каханне і прывід трэцяй сусветнай у новай кнізе Арлова

Новая кніга Уладзіміра Арлова “Паручнік Пятровіч і прапаршчык Здань” нагадвае ці то баляванне ў пекле, дзе разам з аўтарам за адным сталом п’юць любімыя гістарычныя персанажы, ці то дантаўскае падарожжа па дзевяці колах апраметнай…

arlou

Балады ў кнізе вельмі розныя і на першы погляд не звязаныя паміж сабой. Тут вам і гісторыя ката-садыста з сярэднявечнага Полацка (“Кат Бальтазар”), і дзіцячыя ўспаміны, напоеныя цеплынёй і пахамі лета (“Мёд”), і падарожныя гісторыі – містычныя травелогі з экстэр’ерамі Італіі, Балканаў, Грузіі, Галічыны, дзе ява цесна пераплятаецца з міражамі ды галюцынацыямі.

Герой самай гісторыі першай у зборніку, “полацкай балады”, – кат Бальтазар, праца якога – пазбаўленне людзей жыцця, часам праз пакуты. Але ягоная гісторыя – гэта яшчэ і змога ўратаваць жыццё: узяць сабе за жонку вырачаную на смерць зеленавокую вядзьмарку Юсту… Але што рабіць, калі кат ужо ажаніўся некалі з іншай вырачанай дзяўчынай? Забіць папярэднюю? Дылема. Думкі Бальтазара праплываюць у баладзе, нібы крыгі па Дзвіне ў час паводкі: на адной крызе певень, на іншай кот, на апошняй – адсечаная галава…

У барочнай баладзе “Аркады Падуі” аўтар ідзе следам Францішка Скарыны, трапляючы ў ягоную альма-матэр – Падуанскі ўніверсітэт, але сустракае там здані зусім іншых гістарычных персанажаў, якія стагоддзямі стваралі культурны партрэт Еўропы: Ціт Лівій, Джота, Нерон, Міцкевіч, Баторый, Мусаліні… Цікава, што менавіта дзякуючы апошняму ў Падуі з’явіўся вядомы ўсім са школьных часоў партрэт Скарыны – роспіс быў зроблены ў 1942-м, за год да капітуляцыі Італіі.

Усіх сваіх герояў Арлоў нібыта ўсаджвае за адзін вялікі стол з шырокім алкагольным асартыментам: грапа, франкоўка, тарапака, пазней з’яўляецца гвірабі і кава “з вогником” – атрымліваецца поўны гастракалейдаскоп. Апісанняў ежы ў баладах вобмаль, алкаголю – багата. Усё проста: героі Арлова даўно пераплылі разам з Харонам свой Стыкс, таму ў ежы не маюць патрэбы, а вось выпіць заўжды гатовыя, так весялей!

Пытанні жыцця і смерці ў баладах разглядаюцца без пафасу, надрыву ці трагізму. Смерць – гэта пераход у іншы стан, падарожжа, а падарожжа – гэта заўжды цікава, асабліва калі ты ў добрай кампаніі ды з парай пляшак чырвонага віна:

…Калі верыць у памяць продкаў

Друону павінна сніцца Вільня

павінна ж там нешта сніцца

успамінацца

чытацца

выпівацца…

А калі там ёсць і сны, і чытво, і выпіўка – навошта сумаваць? Правільна, без сэнсу. Тады можна з усмешкай дэкламаваць: “На Страшным судзе ўсім у сраку будзе”, – кажуць, гэта Міцкевіч.

Па сваім духу балады вельмі еўрапейскія, гэта пэўнае падсумаванне нашай агульнай гісторыі ў пару тысяч гадоў. Адначасна гэта разуменне Еўропы як музея, кшталту музея гадзіннікаў у Браціславе: не кожны механізм на хаду, але кожны – твор мастацтва. Старыя сэнсы ў гэтым музеі нікуды не знікаюць, яны наслойваюцца, назапашваюцца. Не змешваюцца, утвараючы адзін колер, але расцякаюцца неймавернымі ўзорамі, як завіткі фарбаў на персідскай паперы.

Разам з тым аўтар чуе трывожны вецер зменаў, які аддае ўжо не пахам мокрага лісця ці запыленых старадрукаў, але вогнішчамі і попелам новай вайны:

Ва Украіне вайна

маскоўскі цягнік блытае сляды

ідзе на Варшаву

Браціславу

Будапешт

Бялград…

Сумны сімвалізм бачыцца ў тым, што гэтыя радкі можна знайсці на старонцы 39 зборніка. 1939-ы – пачатак вайны, якая змяніла Еўропу і ўвесь свет. Наўрад ці так запланаваў аўтар, вярстальшчык ці рэдактар, проста жыццё перапоўненае сімваламі. Арлоў піша пра чыгуначны рух, а атрымліваецца пра рух шасцярэнек гісторыі. Ёсць рэчы, на якія мы не можам паўплываць. Галоўнае – заставацца сабой, любіць жыццё, захаваць у памяці абліччы сяброў, сабутэльнікаў, каханак і – паспець, па прыкладзе Бруна Шульца, пакарміць галубоў, перад тым як куля з абоймы Карла Гюнтэра знойдзе тваю патыліцу, дорачы супакой і вечную свабоду.

Алесь Кіркевіч

Глядзіце таксама:

Прэзентацыя “Дзеяслова” і новай кнігі Арлова – 30 траўня

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Гісторыя

Святы Губерт яшчэ не перамог чырвоную зорку. Але ў рэшце рэшт дабро перамагае

Адэпты «русского мира» накінуліся на святога Губерта — нябеснага заступніка Гародні і галоўны сімвал яе еўрапейскасці....

valiancina_shauchenka
Гісторыя

Параза ці перамога? Першы мір Вялікага Княства Літоўскага

Вайна 1248 — 1254 г. стала для Вялікага Княства Літоўскага цяжкім выпрабаваннем. Рэгулярныя паходы варожых войскаў моцна...

valiancina_shauchenka
Мастацтва

Не толькі пісьменнік, але і мастак: у Віцебску пройдзе выстава малюнкаў Васіля Быкава

29 верасня а 17.00 гадзіне ў Музеі гісторыі Віцебскага народнага мастацкага вучылішча адбудзецца адкрыццё выставы мастацкай...

valiancina_shauchenka
Музыка

Кацярына Ваданосава, Relikt, ZUJ і B:N. Абвешчана праграма фестывалю «Bardauskaja Vosień 2023»

Фестываль «Bardauskaja Vosień 2023» пройдзе 27-29 кастрычніка ў Польшчы. У межах фестывалю будуць праходзіць разнастайныя мерапрыемствы...

Апошнія навіны

    Гісторыя
    Святы Губерт яшчэ не перамог чырвоную зорку. Але ў рэшце рэшт дабро перамагае
    Гісторыя
    Параза ці перамога? Першы мір Вялікага Княства Літоўскага
    Мастацтва
    Не толькі пісьменнік, але і мастак: у Віцебску пройдзе выстава малюнкаў Васіля Быкава
    Музыка
    Кацярына Ваданосава, Relikt, ZUJ і B:N. Абвешчана праграма фестывалю «Bardauskaja Vosień 2023»
    Літаратура
    Новы сайт Kamunikat.org: яшчэ больш кніг і магчымасцей
    Музыка
    «Каб не было дарогі назад». Гурт VOLSKI анансаваў альбом «Лісты палітвязням»
    Чучхэ ў самым сэрцы Еўропы альбо Што чакае беларускую нацыянальную культурную прастору
    Грамадства Асоба
    Мастаку Вячку Целешу — 85. «Каб я асыміляваўся і стаў латышом, то мой шлях у прафэсійнае мастацтва, магчыма, прайшоў бы трошкі лягчэй»
    Культура
    Паглядзіце, якія файныя паштоўкі са Скарынам выйшлі ў беларускім выдавецтве
    Адукацыя
    «Жуйка» на партрэце Лукашэнкі і ангельская мова для... допыту палонных
    Грамадства Адукацыя «Мама, не журыся!»
    Выпрабаваньне «разьмеркаваньнем». Лявон Вольскі пра змены ў беларускай сістэме адукацыі
    Грамадства
    Святлана Курс: Беларусамі быць цяжка. Але ж цікава і шыкарна
    Грамадства
    «Я зазіраю сабе ўсярэдзіну, і здаецца, што мае ідэалы не зьмяніліся, ня страцілі каштоўнасьць». Сёння 61 год Алеся Бяляцкаму
    Гісторыя
    Як Агінскі спрабаваў адрадзіць Вялікае Княства Літоўскае?
    Музыка
    Музычная знаходка: спецыялісты з Мінска аднавілі страчаны твор беларускага кампазітара ХІХ стагоддзя

Афіша

  • 28.09

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Лекцыя Галіны Рудніцкай пра беларускую народную вышыўку ў Мінску

  • 28.09 — 08.10Восеньскі салон у Мінску
  • 28.09 — 19.11Фотавыстава Андрэя Логінава «CHAROMUSHKI ODYSSEY 1930-2023» у Познані
  • 28.09Зміцер Вайцюшкевіч у Варшаве
  • 28.09ПАДЗЕЯ ДНЯ: Лекцыя Галіны Рудніцкай пра беларускую народную вышыўку ў Мінску
  • 28.09Прэзентацыя беларускага нумара часопіса «Tygiel Kultury» ў Лодзі
  • 28.09Вольга Гапеева і Дзмітрый Строцаў у Патсдаме
  • 29.09 — 13.11Выстава «Васіль Быкаў. Праз абрысы і лініі» ў Віцебску

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Мне заўсёды быў чужы такі тупы беларускі нацыяналізм». Вялікая размова з Альгердам Бахарэвічам
    • Двое сяброў 10 гадоў падарожнічалі па краіне і выдалі кнігу пра неверагодна прыгожую Беларусь
    • Што паслухаць у апошнія цёплыя дні восені: эксперыментальная электроніка, міфалагічны рэп і змрочны эмбіент
    • Названы лепшыя навуковыя публікацыі 2022 года
    • Святлана Курс: Беларусамі быць цяжка. Але ж цікава і шыкарна
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип