У сваім спецпраекце «Можам» Кірыл Стаселька гутарыць з аўтарамі пратэсных плакатаў, каб даведацца, хто гэтыя асобы і што хаваецца за кароткімі мэсіджамі на іх плакатах. У гэтым матэрыяле пра свой плакат, жанчын і мужчын разважае Анастасія — мастачка, дызайнерка.
Пра плакат. У маіх плакатаў досыць яскравы феміністычны падтэкст. Сваім плакатам («Жанчыны зверху») я хутчэй выказвала агульны характар настрояў. Атрымалася сумяшчэнне сваёй пазіцыі, крыху гумару і рэверанс жаночаму руху. Менавіта плакат – таму, што ў мяне ёсць любоў да слова, у мяне былі ідэі як у мастака, дызайнера, былі ўсе матэрыялы. Мне было цікавей выказаць і прыцягнуць увагу менавіта якой-небудзь вострай фразай.
Статус мужчын і жанчын. У маім коле пазіцыя, згодна з якой мужчыны мусяць знаходзіцца «зверху», даўно лічыцца архаізмам. Напэўна, мне пашанцавала з асяроддзем і пакаленнем, разам з якім я сталею. Сябры самі адзначаюць, наколькі дзяўчаты ў Мінску цяпер «уделывают» хлопцаў па ўсіх франтах. Больш дзейныя, ініцыятыўныя, прадуктыўныя, актыўныя.
Магу адзначыць іншае: мужчынам у «жаночых» прафесіях і калектывах даецца больш увагі і прызнання. Гэта не дзіўна, мы з гэтым усё яшчэ змагаемся. Пакаленне за пакаленнем жанчыны змагаліся за роўныя правы і базавыя магчымасці ў плане самарэалізацыі. Вельмі непрыемна, калі тваю працу ацэньваюць па палавой прыкмеце. Сюды ж можна падкінуць праблему з эйджызмам. Таму калі ты маладая дзяўчына, то ўсё яшчэ больш ускладняецца на шляху да поспеху. Калі ўзяць творчыя сферы, то яшчэ да пачатку ХХІ стагоддзя ўсе збольшага ведалі толькі імёны выбітных мужчын у модзе, мастацтве, кіно. Цяпер сітуацыя крута мяняецца, і гэта не можа не цешыць.
Пазіцыя «зверху». Я лічу, што імкнуцца да вярхоў, у негатыўным разуменні гэтага слова, можа чалавек любога гендару. І ў любым выпадку будзе дрэнны прыклад. Калі чалавек дарваўся да ўлады і не змог яе разумна прымяніць, гэта загубіць любыя адносіны. Асабліва агідна, калі мужчыны адмаўляюць жанчынам у прыняцці на працу, калі ігнаруюць імкненне да высокіх пасад, калі паказваюць на твае бытавыя абавязкі. Я спадзяюся, што такога ўсё менш. Мой плакат іранізаваў з сітуацыі з выбарамі ў Беларусі, апяваючы нашу жаночую тройцу ля руля. Тут, вядома, абсалютна недаацэненая роля жанчыны ў сучасным свеце і ў палітыцы.
Зверху мусіць быць той, хто па праве гэтага заслугоўвае, нягледзячы на палавую прыкмету, заслугоўвае сваімі дзеяннямі, учынкамі, думкамі. І тут ужо не важная нават сфера. Калі жанчына добрая ў якой-небудзь умоўна «мужчынскай» сферы, значыць, хай так і будзе, ці наадварот.
Кірыл Стаселька, budzma.by
