30 сакавіка ў 18:00 у Музеі гісторыі беларускага кіно (філіял Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь) адбудзецца паказ амерыканскага дакументальнага фільма «Ежы Папялушка. Пасланец праўды» рэжысёра Тоўні Гэйнза. Фільм будзе паказаны на беларускай мове. Уваход вольны.
Амерыканскі поўнаметражны дакументальны фільм, створаны Паўлам Г. Гэнслерам і Тоўні Гэйнзам, распавядае пра жыццё бл. кс. Ежы Папялушкі і наказ, які нёс Польшчы і свету капелан «Салідарнасці». Гэта гісторыя пра прагу свабоды, адвагу і бескампраміснае імкненне да праўды.
У 80-я гады ХХ ст. у Польшчы, пагружанай у цемру ваеннага становішча, жыў ксёндз, які даваў падтрымку і надзею мільёнам палякаў. Як капелан працоўных ён указваў шлях і дадаваў ім сілы ў барацьбе за іх правы. Ён ніколі не сагнуўся пад ціскам сталага назірання, пагрозаў, правакацый і цэлага шэрагу рэпрэсіяў з боку Службы бяспекі і сродкаў масавай інфармацыі рэжыму. Адпраўляемыя ім набажэнствы ў варшаўскім касцёле св. Станіслава Косткі з 1981 года ў кожную апошнюю нядзелю месяца збіралі ўсё большы натоўп жадаючых слухаць яго палымяныя пропаведзі. Партыйная ўлада прызнала яго ворагам грамадства нумар адзін. 19 кастрычніка 1984 года трое функцыянераў службы бяспекі выкралі, а пазней жорстка закатавалі і забілі кс. Ежы Папялушку. Праз 11 дзён у Вісле каля Врацлаўка знайшлі цела каплана.
Пахаванне пакутніка сабрала мільён верных і было адной з найвялікшых патрыятычных маніфестацый 80-х гадоў у Польшчы. Улады пад ціскам грамадства былі вымушаны прынесці ў ахвяру непасрэдных выканаўцаў злачынства – пасля кароткага працэсу ў зняволенне трапілі чатыры агенты службы бяспекі. Аднак ніколі не былі асуджаны іх палітычныя кіраўнікі.
Кс. Ежы Папялушка быў прылічаны да благаславёных каталіцкага касцёла 6 чэрвеня 2010 года на Плошчы Пілсудскага ў Варшаве, у месцы, дзе 31 год раней прагучалі гістарычныя словы Яна Паўла ІІ: «Няхай сыдзе Дух Твой і адновіць зямлю. Гэтую зямлю. » Гэтыя словы – як і наказ кс. Ежы – маюць універсальную i пазачасавую вартасць.
Нямногія ведаюць, што народжаны ў гміне Сухаволя ў Сакульскім павеце на Падляшшы Ежы Папялушка ў дзяцінстве размаўляў на мясцовым, беларускім падляшскім дыялекце, пра што ўзгадваў у сваім вершы, апублікаваным у 1986 годзе ў газеце «Tygodnik Powszechny», паэт і пісьменнік Віктар Варашыльскі:
Ksiądz Jerzy dzieckiem będąc mówił tylko po prostemu
to znaczy po białorusku, szeleszczącą mową tych pól,
zagajników, pastwisk…
Dopiero później polszczyzna
ogarnęła go silnym ramieniem,
weszła w niego, przemówiła nim do Boga i ludzi.
Może teraz, kiedy stanął przed Bogiem
znów odezwał się w zmieszaniu
mową dzieciństwa
„Baćka, prabacz im kali łaska…”
«Ежы Папялушка. Пасланец праўды» («Jerzy Popieluszko. Messenger of The Truth»)
рэж. Тоўні Гэйнз
ЗША 2013
час: 89 хв.
жанр: дакументальнае кіно
мова: беларуская
