Прысяга ў 1946-м пад бел-чырвона-белым сьцягам і «Пагоняй» — 30 красавіка сьвяткуе дзень нараджэньня Антон Фурс — адзін з заснавальнікаў Саюза беларускіх патрыётаў
Кароткі зьмест: Першыя «саветы» —Прысяга —Арышт. Суд — Этап. Лягер — Вызваленьне
Антон Фурс нарадзіўся ў 1927 годзе ў мястэчку Язна Дзісненскага павета (цяпер Мёрскі раён). Вучыўся ў школе ў Язьне і прагімназіі ў Глыбокім, пасьля акупацыі паступіў у Глыбоцкую педагагічную вучэльню.
У 1945 годзе ў Глыбокім студэнты педвучэльні Васіль Мядзелец, Антон Фурс і Алесь Юршэвіч прыйшлі да рашэньня стварыць патаемную арганізацыю Саюз беларускіх патрыётаў на ўзор віленскіх філаматаў і філарэтаў.
Сябры СБП прысягалі пад бел-чырвона-белым сцьягам і «Пагоняй» быць вернымі ідэалам свабоды і незалежнасьці Беларусі. Празь некаторы час глыбоцкая суполка СБП аб’ядналася з суполкай «За Беларусь!», якая адначасова і незалежна паўстала ў Пастаўскай педагагічнай вучэльні.
Савецкія сьпецслужбы даведаліся пра існаваньне арганізацыі і накіравалі ў яе правакатара, які спрабаваў сьхіліць юнакоў да збройнага паўстаньня. Хоць правакацыя не атрымалася, але ўсе сябры СБП былі арыштаваныя і асуджаныя за «антысавецкую дзейнасьць».
Антон Фурс атрымаў пятнаццаць гадоў лягераў. Адбываў пакараньне на лесапавале ў Свярдлоўскай вобласьці і на будаўнічых працах у Казахстане. Правёў у зняволеньні дзевяць гадоў.
Даведка пра арышт і вызваленьне
Пасьля вызваленьня ажаніўся з Алесяй Умпіровіч, былой удзельніцай СБП, якая правяла ў лягерах Мардовіі дзесяць гадоў. Не знайшоўшы месца на Радзіме, сям’я Фурсаў выехала ў Казахстан, дзе яны пражылі дваццаць пяць гадоў. Там у іх нарадзіліся дзеці Юрась і Людміла. Толькі ў 1982 годзе Фурсы вярнуліся ў Беларусь, набылі дом у Паставах.
—
«Галасы стагоддзя» — гэта сьведчаньні людзей, якія жылі ў час нялюдзкіх рэжымаў — фашызму і сталінізму. Галоўная іх віна — яны любілі Беларусь і Свабоду.
Сэрыя (цыкаль) відэаінтэрвію «Галасы стагоддзя» — гэта простыя аповеды складаных і трагічных лёсаў удзельнікаў і сьведкаў тых падзеяў. Маленькія фрагмэнты лёсаў вялікіх людзей Беларусі ствараюць мазаіку Краіны, якую Савецкі рэжым хацеў зьнішчыць. Яны перажылі тыя жахлівыя рэжымы і ціха сыходзяць ад нас у лепшы сьвет, але іх галасы будуць гучаць, пакуль жыве Беларусь!
