«Народная воля» працягвае публікаваць фрагменты з кнігі «250 асоб з Беларусі ў дыялогах культур». Гэтым разам аповед пойдзе пра першую жанчыну-геолага у Беларусі, Расіі, Літве і Польшчы — Ганну Місуну.
Ганна Баляславаўна Місуна (12 лістапада 1868 г. — 2 май 1922 г.)
Нарадзілася ў беднай сялянскай сям’і ў в.Быкаўшчына (цяпер Чашніцкі раён Віцебскай вобласці). У 1887 годзе ў г.Рызе скончыла прыватную польскую гімназію. Там жа працавала тры гады настаўніцай. Затым вярнулася на радзіму, дзе як натура творчая займалася самаадукацыяй, галоўным чынам у галіне батанікі і энтамалогіі. Але жаданне прадоўжыць адукацыю прывяло яе ў Маскву, дзе яна ў 1896 годзе скончыла «Калектыўныя ўрокі» (часовая назва маскоўскіх вышэйшых жаночых курсаў). Падчас вучобы ў Маскве слухала лекцыі такіх знакамітых вучоных, як А.П.Паўлаў, У.І.Вярнадскі, У.Д.Сакалоў, М.А.Мензбір і іншых, захапілася геалогіяй і выбрала свой шлях у далейшым жыцці — геалогію ледавіковага перыяду. Масква стала яе другой радзімай.
Тонкая назіральнасць, прыродны розум, смелае мысленне зрабілі гэты шлях арыгінальным і незалежным. Чатыры гады (1898–1901) Г.Місуна даследавала рэльеф у басейне Заходняй Дзвіны і Нёмана. Адна, раз’язджаючы на возе, з дапамогай выпадковых рабочых і часта на асабістыя зберажэнні або на нязначныя субсідыі Маскоўскага таварыства выпрабавальнікаў прыроды, членам якога яна была з 1898 года, і Расійскага мінералагічнага таварыства яна змагла выканаць працу вялікага значэння: упершыню дала навуковае тлумачэнне ледавіковаму рэльефу Беларусі, першай у Расіі прапанавала методыку вывучэння канцавых марэн і краявых ледавіковых утварэнняў у цэлым, выявіла сярод чацвярцічных утварэнняў сляды некалькіх зледзяненняў. Вывучала геалогію цэнтральнай і заходняй Беларусі, лёсавыя адклады Навагрудскага ўзвышша, праводзіла геалагічныя і гідрагеалагічныя пошукі ў Расіі. З 17 вядомых прац пытанням геалагічнай будовы Беларусі і прылягаючых тэрыторый Літвы і Польшчы прысвечаны дзевяць; астатнія тычацца геалогіі або палеанталогіі Крыма, Падмаскоўя і Калінінскай вобласці.
З 1919 года Г.Місуна працавала прыват-дацэнтам геалагічнага факультэта Маскоўскага ўніверсітэта. Яна стаяла ля вытокаў жаночай геалагічнай адукацыі ў Расіі. Разам з У.Д.Сакаловым стварыла школу жанчын-геолагаў. Сярод яе вучаніц — В.А.Варсаноф’ева, Д.М.Раўзер-Чарнавусава, Т.А.Дабралюбава і іншыя.
Г.Місуна актыўна ўдзельнічала ў рабоце многіх навуковых таварыстваў, выступала з дакладамі, уплывала на развіццё даследаванняў ледавіковай фармацыі як на тэрыторыі Беларусі, так і на сумежных тэрыторыях.
Жыццё Г.Місуны з’яўляецца ўзорам служэння навуцы, а дзейнасць яе як геолага-чацвярцічніка стала тым падмуркам, на якім вядзецца праца вучоных розных краін у галіне гляцыямарфалогіі, палеагеаграфіі і стратыграфіі адкладаў ледавіковай фармацыі.
Вялікая навуковая праца і педагагічная дзейнасць, цяжар Першай сусветнай вайны, а затым і грамадзянскай падарвалі яе здароўе, і яна памерла ва ўзросце 53 гадоў. Пахавана на Новадзявочых могілках у Маскве.
