Міхась Скрыпка: сатырык, пісьменнік, драматург

26 лістапада спаўняецца 115 гадоў знакамітаму пісьменніку, драматургу і перакладчыку Міхасю Скрыпку (1907–1991), піша nlb.by.

skrypka.jpeg


Міхась (Міхаіл) Аляксандравіч Скрыпка нарадзіўся ў 1907 г. у вёсцы Месціна Бярэзінскага раёна Мінскай вобласці ў сялянскай сям’і. Яшчэ вучнем Багушэвіцкай сямігодкі пачаў спрабаваць сябе ў напісанні вершаў, якія ўпершыню з’явіліся ў друку ў 1927 г. У 1930 г. скончыў Рагачоўскі педагагічны тэхнікум, пасля чаго настаўнічаў у Рагачоўскім раёне, быў завучам Пагарэльскай сярэдняй школы Асіповіцкага раёна. У 1940 г. завочна скончыў літаратурны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута імя А.М. Горкага.

У час Вялікай Айчыннай вайны М. Скрыпка актыўна ўдзельнічаў у падпольным і партызанскім руху, у 1944–1945 гг. ваяваў у радах Савецкай арміі. Пасля вайны настаўнічаў у школах Магілёўшчыны і Міншчыны, з 1965 па 1971 г. працаваў намеснікам дырэктара Бюро прапаганды мастацкай літаратуры Саюза пісьменнікаў БССР.

Сур’ёзнай літаратурнай працай заняўся толькі ў пасляваенны час, набываючы вядомасць як сатырык. У сваёй творчасці Міхась Скрыпка вылучаўся высокай грамадзянскай пазіцыяй, уменнем узнімаць надзённыя пытанні жыцця, адчуваннем мастацкага слова. У гумарэсках, байках, пародыях ён актыўна выступаў супраць зла, у якім бы абліччы яно ні ўвасаблялася, па-майстэрску ствараў адмоўныя сацыяльныя тыпы і трапна высмейваў іх.

skrypka_1.jpeg

skrypka_2.jpeg

Прынцыповая, сур’ёзная, шчырая праца пісьменніка мела значныя вынікі: ён аўтар зборнікаў баек, вершаў, мініяцюр «Сатыра і гумар» (1958), «Сатырычны калаўрот» (1967), «Ад смеху не ўцячэш» (1975); зборнікаў аповесцей, апавяданняў і гумарэсак «Мая хата не з краю» (1959), «Пад корань» (1962), «Усяк бывае...» (1963). Шэраг твораў адрасаваны дзецям: зборнік апавяданняў «Дзіва ў рэшаце» (1963), вершаваны зборнік «Пад смешнай вясёлкай» (1971). У 1977 г. выйшла ў свет кніга выбраных твораў «І з перцам і з сэрцам».

skrypka_3.jpeg

skrypka_4.jpeg

Пісьменнік выступаў і як драматург. Яго пяру належаць сцэнарый кароткаметражнай тэлекамедыі «Акадэмік» (пастаўлена ў 1963 г.), звыш трыццаці аднаактовых п’ес, камедый для мастацкай самадзейнасці: «Дадому» (1958), «Тэлеграма» (1959), «Землякі» (1962), «Навагодняя сустрэча» (1963), «Небяспечны госць» (1964), «На сваю галаву» (1966) і інш. Творчы плён пісьменніка відавочны і ў яго перакладчыцкай дзейнасці, дзякуючы якой загучалі на беларускай мове вершы рускіх і ўкраінскіх паэтаў: А. Твардоўскага, С. Маршака, С. Міхалкова, А. Барто, С. Алейніка, А. Вішні і інш. Творы М. Скрыпкі перакладзены на рускую, украінскую і грузінскую мовы.

Сваёй творчасцю Міхась Скрыпка зрабіў значны ўклад у гісторыю развіцця беларускай літаратуры. Сведчаннем прызнання яго таленту з’яўляюцца перамогі ў конкурсах газет «Звязда», «Чырвоная змена», «Мінская праўда», падчас якіх пісьменніку тройчы прысуджаліся прэміі за лепшае апавяданне. У 1985 г. быў адзначаны прэміяй Міністэрства культуры БССР за камедыю «Прыгоды Патапкі», двойчы ўзнагароджаны Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР.

Чытайце таксама: Тры сотні дзіцячых кніг, якія вартыя перавыдання

Імя Міхася Аляксандравіча Скрыпкі займае пачэснае месца сярод імён знакамітых дзеячаў беларускай літаратуры. Паказваючы розныя заганы ў характарах людзей, выстаўляючы іх на ўсеагульнае абсмейванне, пісьменнік усталёўваў тыя высокія ідэалы, на якіх павінны выхоўвацца сучаснікі.

Біяграфічныя звесткі, інфармацыю аб творах М. Скрыпкі можна знайсці ў электронным каталогу Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях», Нацыянальнай базе даных аўтарытэтных/нарматыўных запісаў.

Матэрыял пададзены навукова-даследчым аддзелам бібліяграфіі Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі