Сёння, як і ў іншыя гады, амаль ва ўсім свеце адзначаецца Дзень Святога Патрыка — нябеснага абаронцы Ірландыі. Менавіта яму прыпісваецца хрост зялёнай зямлі Эйры, а легенды сцвярджаюць, што ён не толькі хрысціў ірландцаў, але і прагнаў з выспы ўсіх змей. Што цікава — змей у Ірландыі дагэтуль няма. У беларускай гісторыі таксама ёсць свой Патрык, якога можна назваць абаронцам роднай зямлі, толькі ўжо не нябесным, а цалкам зямным.

Гарадзенскі князь Патрык, імя якога ў гістарычных крыніцах згадваецца і на хрысціянскі манер Патрык-Патрыкей, і на літоўскі-паганскі Потырг-Пацірг. У 13-14 стагоддзях Горадня была фарпостам Вялікага княства Літоўскага на мяжы з Тэўтонскім ордэнам. Крыжакі неаднаразова атакавалі горад. Так адбылося і ў 1363 годзе, калі тэўтонцы зладзілі два паходы на Літву.

Гродна ў 14 ст.

Адзін з такіх паходаў быў у кірунку Горадні. У «ваеннай спецаперацыі» прымалі ўдзел англійскія і шатландскія рыцары. Горад апынуўся ў смяротнай небяспецы. Патыргу-Патрыку даводзілася шмат разоў бараніць родныя зямлі са зброяй у руках, але гэтым разам ён пайшоў на хітрасць. Князь загадаў адкрыць гарадскую браму і разам з месцічамі выйшаў насустрач крыжакам з хрысціянскімі крыжамі, хлебам і соллю. Саюзнікі крыжакоў ішлі ваяваць супраць язычнікаў і не чакалі пабачыць тут вернікаў хрысціянскай царквы. Яны абурыліся падманам тэўтонцаў і павярнулі прэч.

Кейстут

Але меркаваны бацька Патрыка — Кейстут не ацаніў такой кемлівасці і адправіў князя на ўсходнія межы ВКЛ, нягледзячы на тое, што горад атрымаў перадышку ад спусташальных паходаў крыжакоў. Але магчыма, справа была не ў крыўдзе за паганскую веру продкаў. Хроніка Вартберга ўзгадвае, што сын Кейстута прыбыў са сваімі васаламі ў Кёнігсберг, дзе атрымаў хрост і новае імя Генрых. Імператар надаў яму герцагскі тытул, а нямецкія госці даслалі шмат каштоўных падарункаў. Хроніка не называе імя гэтага князя, але можна зрабіць здагадку, што гэта быў Потырг. А такі выпадак цалкам цягне на тое, што зараз называецца «дзяржаўная здрада».

Праваслаўная ікона са Святым Патрыкам

Вернемся да ірландскага Патрыка. Ці ведалі вы, што гэты святы шануецца не толькі каталікамі, але і праваслаўнымі? Яго шанавалі ў асобных абшчынах, а ў 2017 годзе сінод Рускай праваслаўнай царквы ўключыў яго імя ў месяцаслоў разам з шэрагам старадаўніх хрысціянскіх святых Захаду як «свяціцеля Патрыкія, асветніка Ірландыі».

Асвячэнне храма ў гонар Свяціцеля Патрыкія, асветніка зямлі ірландскай у Веснава

А ў 2021 годзе ў вёсцы Вяснова Глускага раёна на тэрыторыі дома-інтэрната дзяцей-інвалідаў асвяцілі храм у гонар свяціцеля Патрыкія ірландскага.