Сёння, на 40-вы дзень пасля смерці мастака Алеся Пушкіна, публікуем фота яго работ з выставы «Палітычнае мастацтва», якая праходзіла ў Варшаве ў канцы 2021 году.
Агульны від часткі выставы «Палітычнае мастацтва» з працамі Алеся Пушкіна. Відаць таксама творы Вальдэмара Клюзко (Украіна) і Войцеха Коркуця (Польшча)
Выстава «Палітычнае мастацтва» праходзіла ў варшаўскім Цэнтры сучаснага мастацтва «Яздуўскі замак» са жніўня 2021 г. да студзеня 2022 г. Гэта міжнародны праект з удзелам 28 мастакоў з 16 краін (Польшчы, Беларусі, Венесуэлы, Даніі, Швецыі, Нарвегіі, Вялікабрытаніі, Емэна, Ірана, ЗША, Украіны, Кітая, Германіі, Італіі, Ізраіля, Чэхіі). Беларусь была прадстаўлена толькі творчасцю Алеся Пушкіна. Каманда куратараў таксама была міжнароднай: паляк Пётр Бернатовіч і нарвежац Ён Эйрык Лундберг.
Частка выставы «Палітычнае мастацтва» з працамі Алеся Пушкіна
На выставе можна было пабачыць карціну Алеся Пушкіна «Вобраз волі», відэа з гісторыяй яе стварэння, а зайшоўшы ў металічную канструкцыю, адчуць сябе ў турме і паглядзець сканы з «Турэмнага альбома» Алеся Пушкіна, відэа яго перфомансаў «Падарунак прэзідэнту» (1999), «Салдат удачы» (2002), «Мастацкі пратэст» (2014).
«Вобраз волі». Алесь Пушкін
Фрагмент карціны «Вобраз волі» Алеся Пушкіна
Фрагмент карціны «Вобраз волі» Алеся Пушкіна
Карціну «Вобраз волі» Алесь Пушкін скончыў у 2014 г. Штогод 25 сакавіка мастак дамалёўваў яе на Савецкай плошчы ў сваім родным мястэчку Бобр. Акцыю заўсёды суправаджаў разгорнуты бел-чырвона-белы сцяг. Творца лічыў, што калі дамаляваную карціну атрымаецца выставіць у Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, наша краіна сапраўды стане вольнай.
Частка выставы «Палітычнае мастацтва» з працамі Алеся Пушкіна
Малюючы «Вобраз волі» на плошчы ў Бабры, Алесь Пушкін размаўляў з аднавяскоўцамі і міліцыяй. Апошняя амаль заўсёды перашкаджала мастаку. 25 сакавіка 2009 г. упершыню міліцыя не перарывала творчы працэс. Аднак у наступных гадах рэпрэсіі аднавіліся.
Частка выставы «Палітычнае мастацтва» з працамі Алеся Пушкіна
Частка выставы «Палітычнае мастацтва» з працамі Алеся Пушкіна
Алесь Пушкін быў за кратамі з сакавіка 2021 г. да смерці 11 ліпеня 2023 г. Для наведвальнікаў варшаўскай выставы змайстравалі металічную канструкцыю, якая імітуе замкнёную прастору турэмнай камеры. Унутры можна было паглядзець сканы з «Турэмнага альбома» мастака і відэа яго перфомансаў.
Праца венесуэльскага мастака Оскара Аліварэса на выставе «Палітычнае мастацтва»
Куратар Пётр Бернатовіч у апісанні выставы згадаў зняволенне Алеся Пушкіна:
«Мастацкая ўражлівасць сёння дэтэрмінуецца палітычна. Таму аб ахвярах нацысцкіх лагераў смерці паўстаюць сотні твораў, арганізуюцца дзясяткі выстаў, але што да ахвяраў ГУЛАГу — пануе цішыня. Сродкамі сучаснага мастацтва шмат кажуць пра забойствы, якія здзейснілі нацыянал-сацыялісты (не называючы іх, аднак, немцамі), але няшмат — пра забойствы армянаў альбо палякаў на крэсах Другой Рэчы Паспалітай.
У свеце мастацтва не лічыцца чымсьці кепскім прысвяціць мурал левым антыкамуністам, але любая карціна, мурал ці помнік, прысвечаны ваярам антыкамуністычнага падполля, выклікае кепскую рэакцыю. У гэтым святле сучасны свет мастацтва ідзе рука аб руку з рэжымам Аляксандра Лукашэнкі, які кідае за краты мастакоў, што малююць партрэты жаўнераў беларускага пасляваеннага антыкамуністычнага падполля».
Працы карэйскага-амерыканскай мастачкі Гонгсан Кім на выставе «Палітычнае мастацтва»
Словы куратара Ёна Эйрыка Лундберга ў апісанні выставы гучаць сёння як страшнае прароцтва:
«Дыстанцыя і праўда даюць нам магчымасць аналізу і рэфлексіі. Мы можам выправіць нашы паводзіны і ў асабістым жыцці, і ў палітыцы. Менавіта таму аўтарытарныя ўлады пераследуюць творцаў. Таму мастацтва, а менавіта палітычнае мастацтва, — гэта бастыён супраць падману і інтрыг палітычнай улады. Творцы плацяць за гэта высокую цану. Некаторыя трапляюць у зняволенне, іншыя асуджаны на выгнанне, а некаторых проста забіваюць».
Палітвязень Алесь Пушкін памёр 11 ліпеня ў гарадзенскім шпіталі, куды яго даставілі ў цяжкім стане з турмы.
Праца ўкраінскага мастака Вальдэмара Клюзко «Разбітая раўніна» на выставе «Палітычнае мастацтва»
Алена Ляшкевіч для budzma.org
Фота аўтаркі
Чытайце яшчэ: «Ён пайшоў у няволю, бо ўбачыў у тым сведчанне, ахвяру і службу». Беларускія творцы ў памяць беларускага мастака Алеся Пушкіна
