• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram Tiktok www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Музыка
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • Гісторыя за 5 хвілін
  • Трызуб і Пагоня
  • Разумняты
  • Вандруем разам
  • Афіша
28.09.2015 | Літаратура

Пяць прычын прачытаць кнігу Янкі Запрудніка “Па гарачых слядах мінуўшчыны”

Янка Запруднік — сапраўдны беларускі “зубр”: гэткі ж унікальны сваёй энергіяй, трываласцю і гэткі ж сімвалічны для беларускай культуры. Ён адзін з нямногіх з пакалення паваеннай эміграцыі, хто быў дзейны праз увесь час свайго жыцця на чужыне і хто дасёння працягвае працу. Янка Запруднік — увасабленне вобразу беларускага інтэлектуала з еўрапейскай адукацыяй, таму кожная яго кніга — гэта падзея, вартая ўвагі.

Кніга складаецца з лістоў чалавека 25-33 гадоў. І яна дае магчымасць сённяшняй моладзі нібыта перанесціся больш як на паўстагоддзя таму і ўбачыць, што цікавіла, як і чым жыла тая беларуская моладзь, якія былі праблемы і цікавасці ў студэнтаў і выпускнікоў, як уладкоўвалася маладая сям’я, як працавалася маладому спецыялісту. Шмат якія праблемы, з якімі сутыкалася тая моладзь у Еўропе, як выглядае з лістоў, вельмі падобныя да таго, што хвалюе 20-30-гадовых і сёння.

Вось, прыкладам, урыўкі з аднаго з лістоў да сябра з 1954 г.

“У нас жытуха йдзе нармальнай больш-менш дарогай. Экзамены яшчэ не на носе, дык і бедаваць лягчэй Час ад часу сяго-таго з нас запрошваюць на вечарыну, дык ясна, мы не адмаўляемся — пашто: трэба ж людзям зрабіць прыемнасьць дый самому павесяліцца крыху. Нядаўна вось і я быў з Оляй на хахляцкім вечары ў украінскіх студэнтаў. Патанцаваў, пасьля паспаў дый як ні ў чым і не бывала. Работы маю да бяды і трошкі, і ня толькі сам Мы, бачыш, на апошнім годзе, і да экзаменаў даходзіць яшчэ мэмуар (на 60 —100 бачынак), які ня так лёгка выссаць з пальца. Сяджу вось цяпер над усякай білыбірдой ды скрабу пакрысе дадзеныя аб Люблінскай вуніі 1569 году. Думаю, што нешта з гэтага павінна выйсьці”.

vokl_Zaprudnik

Кніга Янкі Запрудніка — адлюстраванне своеасаблівай беларускай утопіі. Яна сведчыць пра рэальнасць тых унікумаў, для якіх любоў да Бацькаўшчыны, праца для беларускай ідэі аказваліся вышэйшымі за ўласныя інтарэсы. Як атрымоўвалася, што звычайныя беларускія маладзёны адмаўляліся ад уласных прафесійных цікавасцяў, ахвяраваліся дзеля найвышэйшай мэты, і пры гэтым заставаліся рэальнымі, звычайнымі Янкамі, Вітаўтамі, Уладзімірамі і г.д. — усё гэта можна зразумець з гэтай кнігі.

З ліста ад 1955 г.: “Думаў з новага году пачаць крыху з дактаратам вазіцца, дык мусіць прыдзецца адлажыць, хоць буду старацца не зацягваць надоўга з чаканьнем. Па самой працы ў радыё, дык можна было б і жыць яшчэ, але ж тут сорак спраў зараз і хвароба яе ведае, за якую хватацца. Дык вось усяго пакрысе й турзаю: то скрыпт на радыё пішу, то кампіляцыю якую ў “Бацькаўшчыну”, то ліст ад імя расшатанае адміністрацыі, то яшчэ якую трасцу”. 

“З цэлым светам гутарку весці”, перафразуючы Янку Купалу, можна вызначыць яшчэ адну адметнасць лістоў Янкі Запрудніка. Геаграфія адрасатаў — сапраўды ўвесь свет: беларусы Аўстраліі, Бельгіі, Вялікабрытаніі, Іспаніі, Італіі, ЗША, Канады, Францыі і г.д. Кніга дае магчымасць зразумець, наколькі шырока беларусы аказаліся раскіданыя па свеце. Дый адрасат на працягу кнігі змяняе тры краіны жыхарства: Бельгію, Нямеччыну, ЗША.

У адрозненне ад папярэдніх, гэтая кніга Янкі Запрудніка — найбольш інтымная. Лісты раскрываюць прыватныя бакі жыцця самога аўтара ды некаторых іншых беларусаў. Каб зазірнуць углыб міжасабовых дачыненняў суродзічаў, убачыць, як сябравалі, сварыліся, жаніліся беларусы 1950-х, што пазней ператварыліся ў лідараў беларускай дыяспары, варта пачытаць гэтую кнігу.

 

Наталля Гардзіенка

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Музыка

«Каб не было дарогі назад». Гурт VOLSKI анансаваў альбом «Лісты палітвязням»

26 верасня гурт VOLSKI афіцыйна абвясціў старт працы над новым музычным альбомам «Лісты палітвязням», паведамляе «Наша Ніва»....

valiancina_shauchenka
Грамадства Асоба

Мастаку Вячку Целешу — 85. «Каб я асыміляваўся і стаў латышом, то мой шлях у прафэсійнае мастацтва, магчыма, прайшоў бы трошкі лягчэй»

Беларускі мастак, пэдагог, філякартыст, краязнавец і грамадзкі дзеяч нарадзіўся ў мястэчку Краснасельскі Ваўкавыскага...

valiancina_shauchenka
Культура

Паглядзіце, якія файныя паштоўкі са Скарынам выйшлі ў беларускім выдавецтве

Серыю паштовак «Еўрапейскія пуцявіны Францішка Скарыны» намаляваў мастак Міхаіл Дайлідаў. Каляровую падборку надрукавалі...

valiancina_shauchenka
Адукацыя

«Жуйка» на партрэце Лукашэнкі і ангельская мова для... допыту палонных

Савецкія падручнікі. Больш дысцыпліны. Ідэалогія. Выхаванне працай. Ангельская мова — не трэба. «Школа — гэта храм»....

Апошнія навіны

    Музыка
    «Каб не было дарогі назад». Гурт VOLSKI анансаваў альбом «Лісты палітвязням»
    Грамадства Асоба
    Мастаку Вячку Целешу — 85. «Каб я асыміляваўся і стаў латышом, то мой шлях у прафэсійнае мастацтва, магчыма, прайшоў бы трошкі лягчэй»
    Культура
    Паглядзіце, якія файныя паштоўкі са Скарынам выйшлі ў беларускім выдавецтве
    Адукацыя
    «Жуйка» на партрэце Лукашэнкі і ангельская мова для... допыту палонных
    Грамадства Адукацыя «Мама, не журыся!»
    Выпрабаваньне «разьмеркаваньнем». Лявон Вольскі пра змены ў беларускай сістэме адукацыі
    Грамадства
    Святлана Курс: Беларусамі быць цяжка. Але ж цікава і шыкарна
    Грамадства
    «Я зазіраю сабе ўсярэдзіну, і здаецца, што мае ідэалы не зьмяніліся, ня страцілі каштоўнасьць». Сёння 61 год Алеся Бяляцкаму
    Гісторыя
    Як Агінскі спрабаваў адрадзіць Вялікае Княства Літоўскае?
    Музыка
    Музычная знаходка: спецыялісты з Мінска аднавілі страчаны твор беларускага кампазітара ХІХ стагоддзя
    Культура Беларуская мова
    Анімэ, манга і фанфікі ў беларускай культурнай прасторы. Дзе шукаць?
    Літаратура
    Юля Цімафеева: «Я вельмі ганаруся, што нясу нашую беларушчыну, нашую мову да амерыканскай публікі»
    Культура Літаратура
    30 верасня распачынаецца фестываль PRADMOVA. На яго прыедуць беларускія пісьменнікі і інтэлектуалы з усяго свету
    Грамадства Беларусы свету
    Ва Уроцлаве ў кастрычніку пройдзе ХI Фестываль Незалежнай Беларускай Культуры
    Грамадства
    Вампіры, прывіды, шкілеты і крывавыя дрэвы: расказваем пра містычныя месцы ў Беларусі
    Гісторыя
    Сувораў напаў, парушыўшы рыцарскія традыцыі. Трагедыя бітвы пад Сталовічамі

Афіша

  • 27.09 — 08.10Восеньскі салон у Мінску
  • 27.09 — 19.11Фотавыстава Андрэя Логінава «CHAROMUSHKI ODYSSEY 1930-2023» у Познані
  • 27.09Паказ фільма «Ператрымка» ў Берліне!
  • 27.09Беларускамоўны квіз у Беластоку
  • 28.09Зміцер Вайцюшкевіч у Варшаве
  • 28.09Вольга Гапеева і Дзмітрый Строцаў у Патсдаме
  • 30.09 — 01.10Фестываль інтэлектуальнай кнігі PRADMOVA ў Батумі

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • «Мне заўсёды быў чужы такі тупы беларускі нацыяналізм». Вялікая размова з Альгердам Бахарэвічам
    • Двое сяброў 10 гадоў падарожнічалі па краіне і выдалі кнігу пра неверагодна прыгожую Беларусь
    • Што паслухаць у апошнія цёплыя дні восені: эксперыментальная электроніка, міфалагічны рэп і змрочны эмбіент
    • Сёння Багач. Распавядаем, як адзначалі традыцыйна і як можна адсвяткаваць у сучасных умовах
    • Названы лепшыя навуковыя публікацыі 2022 года
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип