Вядомы беларускі пісьменнік Саша Філіпенка на канале Гаворачыя Галовы распавёў пра тое, чаму не ўсе беларусы вернуцца на радзіму нават пасля падзення рэжыму. Тэкст паводле відэа запісала «Салідарнасць».

Фота з архіва Сашы Філіпенкі

— Я па-ранейшаму адчуваю, што мой дом у Мінску, і, думаю, гэта наўрад ці зменіцца, — прызнаўся Саша Філіпенка. — Я пражыў у Санкт-Пецярбургу больш за 10 гадоў, у мяне была цудоўная кватэра, але я ўсё роўна не адчуваў сябе там дома.

Па-мойму, дом — ён адзін на ўсё жыццё. Мусіць, з часам я стану яшчэ лепш пачувацца ў Швейцарыі. Але, вядома, я і тут не адчуваю сябе як дома.

Я паўжыцця не жыву ў Мінску, але ўвесь час туды вяртаўся, кожны месяц я ездзіў дадому і з Санкт-Пецярбурга, і з Масквы. Лета заўсёды праводзіў у Мінску. І гэтага ўжо не адабраць.

Іншая справа, што да 2020 года ўсе мае сябры былі ў Беларусі, і я прыязджаў да іх у тым ліку. А пасля яны выехалі, і зараз маіх сяброў там не засталося.

Філіпенка кажа, што часта разважае над адказам на пытанне аб тым, хто вернецца ў Беларусь.

— Мы шмат абмяркоўваем, у які горад мы вернемся, да каго. Таму што зараз нехта жыве ў Польшчы, нехта — у Італіі, нехта — у Партугаліі.

І ў гэтым сэнсе гэта сапраўды складанае пытанне: ты вернешся да сваіх сяброў ці проста ў дэкарацыі?

Калі б у мяне была магчымасць вярнуцца ў Расію ці Беларусь, канешне, я б паехаў у Мінск. У ідэальнай карціне свету, я б жыў на дзве краіны — Беларусь і Швейцарыю.

У Беларусі зараз усё трымаецца на сілавіках. Іх вельмі шмат, ёсць яшчэ іх сем’і. І гэта такая цэлая дзяржава — вельмі вялікае павуцінне, у якім шмат хто павязаны гэтай уладай праз працу на рэжым, праз сілавыя структуры, якія неверагодна разрасліся.

Не думаю, што калі ўпадуць рэжымы Лукашэнкі і Пуціна, усе збяруцца і паедуць у Беларусь і Расію назад. Людзі абрастаюць новымі жыццямі, дзеці ходзяць у школу.

Не ўсе вернуцца. Будзе таксама, як здараецца ў любой краіне з дыктатурамі.

Нейкае пакаленне ўжо ніколі не вернецца, нехта прыедзе дадому і будзе спрабаваць змяніць краіну, і будзе шчаслівы. Але нехта вернецца і падумае, што ён ужо не можа прыжыцца ў гэтым грамадстве. А хтосьці не захоча жыць побач з катамі і суддзямі, — кажа Саша Філіпенка.