• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
08.09.2015 | Гісторыя

Унікальныя карты Лапіных, знойдзеныя пры рэканструкцыі былой фабрыкі ў Гродне, перададуць у музей

У былой фабрыцы ігральных карт у Гродне, дзе зараз ідзе рэканструкцыя, карэспандэнт “Твайго стылю” знайшоў унікальную для горада знаходку.

На гарышчы старога будынку ляжалі iгральныя карты, якія вырабляла фабрыка Лапіных у міжваенны час. На момант знаходкі ў горадзе не было карт з той самай гарадзенскай фабрыцы. Цяпер унікальныя экспанаты будуць перададзены ў музей.

Некалі ў Гродне існавала вядомае прадпрыемства, прадукцыю якога ў 1930-х літаральна “трымаў у руках” ці не кожны жыхар тагачаснай Польшчы. Гэта была Першая краёвая фабрыка ігральных карт Аляксандра Лапіна.

Як з’явіліся карты на Гарадзеншчыне

Першае вядомае прадпрыемства, якое рабіла карты ў Вялікім княстве Літоўскім, узнікла ў Вільні ў 1695 годзе, а ўжо ў 1770-х гадах Антоній Тызенгаўз заснаваў картачную мануфактуру ў Гродне. Яна існавала мінімум на працягу дзесяці гадоў. Што праўда, невядомы асартымент той мануфактуры, аднак вядома, што браты Лапіны, бяручыся за выданне ігральных карт, падтрымлівалі традыцыі яшчэ XVIII стагоддзя.

Першая краёвая фабрыка ігральных карт

Амаль адразу пасля ўзнікнення Польскай дзяржавы браты Аляксандр і Абрам Лапіны вырашыліся пашырыць сваю справу ў сферы літаграфічнага выдавецтва і пачалі рабіць захады каб атрымаць канцэсію на друкаванне ігральных карт. Яны атрымалі яе ў пачатку 1922 года, а праз нейкі час, найпазней зімой 1923 года, пачалі вырабляць карты. Гэта дазволіла Лапіным перайменаваць сваю літаграфію ў „Першую краёвую фабрыку ігральных карт”.

Фабрыка размясцілася ў будынку на сучаснай вуліцы Будзёнага, 56. Яна займала сем пакояў і шмат памяшканняў, узведзеных вакол будынка. У міжваенныя гады на фабрыцы працавала да 50 чалавек пад кіраўніцтвам тыпаграфа з Нямеччыны Макса Леапольда Коля.

Карты з гарышча надрукаваныя ў 40-х

Гарадзенскi гiсторык Андрэй Вашкевiч кажа, што знойдзенныя карты – гэта частка калод так званых “рэйнскіх” карт з “рэнесансным” аздабленнем. Такіх карт засталося няшмат. У Гродне іх няма зусім. Ёсць легенда пра продаж падобнай калоды за 300 або 400 еўра, але тая калода была ў добрым стане.

– “Рэйнскія” – гэта класічныя карты з пікамі, трэфамі і г.д. Былі яшчэ папулярныя у ХІХ ст. “прускія” карты з “жалудзямі” і “бубенчыкамі” замест масцей. “Рэнесансныя” – таму што каралі і іншыя асобы апрануты ў рэнесансную вопратку.

Пачаткова я думаў, што знойдзенныя карты надрукаваныя на гарадзенскай фабрыцы ў 1926-1939 гг. На адной карце з калоды заўсёды быў штамп дзяржаўнага правяральшчыка, які спраўджваў кожную калоду. Але калi iх убачыў, то зразумеў што гэтыя карты выраблялi пад час нямецкай аккупацыi 1941-1944 гг. Карты – яскравыя сведчанне таго, наколькі высокую якасць мелі вырабы фабрыкі Лапіных, бо друкаваць іх павінны былі проста ідэальна, – кажа гiсторык.

Восенню 1939 года фабрыку братоў Лапіных нацыяналізавалі, а яе гаспадары загінулі ў гарадзенскім гета ўжо ў гады нямецкай акупацыі. Пасля 1944 года фабрыку зарыентавалі на выраб прапагандысцкіх матэрыялаў: партрэтаў савецкіх кіраўнікоў і плакатаў, якія праслаўлялі шчаслівае жыццё працоўных у СССР.

З соцен тысяч карт выпушчаных у свой час у Гродне, на дадзены момант знойдзена толькі 15 штук. Усе карты ў хуткім часе будуць перададзеныя ў гарадзенскi музей, дзе зоймуць сваё доўгачаканае месца.
 

Твой стыль

 

 

 

 

 

Тэгі: Гродна

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Культура

У Юрмале адкрылася выстава «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020»

На Арт-станцыі «Дубулты» ў Юрмале 24 сакавiка адбылося адкрыццё выставы «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020», прысвечанай...

valiancina_shauchenka
Замежжа

У Каралеўскім замку ў Варшаве працуе выстава «Каханне і абавязак. Студзеньскае паўстанне 1863 года»

Выстава дапаможа зразумець як гістарычнае значэнне паўстання, так і яго асабістае чалавечае вымярэнне. Наведвальнікі...

valiancina_shauchenka
Грамадства

«Пагоня» не з’яўляецца «экстрэмісцкім» сімвалам

Гомельскі валанцёр Ілля Міронаў напярэдадні апошняга арышту атрымаў ліст з Міністэрства інфармацыі наконт таго, ці з’яўляецца...

valiancina_shauchenka
Тэатр

Спектакль «Пачупкi» РТБД атрымаў галоўную ўзнагароду тэатральнага форуму «М@RT.Кантакт» у Магілёве

Спектакль «Пачупкi» Рэспубліканскага тэатра беларускай драматургіі (РТБД) стаў уладальнікам «Залатой маскі» — галоўнага...

Апошнія навіны

    Культура
    У Юрмале адкрылася выстава «Крэатыўная рэвалюцыя. Беларусь 2020»
    Замежжа
    У Каралеўскім замку ў Варшаве працуе выстава «Каханне і абавязак. Студзеньскае паўстанне 1863 года»
    Грамадства
    «Пагоня» не з’яўляецца «экстрэмісцкім» сімвалам
    Тэатр
    Спектакль «Пачупкi» РТБД атрымаў галоўную ўзнагароду тэатральнага форуму «М@RT.Кантакт» у Магілёве
    Музыка
    Годныя песні: топ-5 Сержука Доўгушава
    Мастацтва
    «Я страціў зрок на адно вока і, калі гляджу на прадмет левым вокам, бачу татальную абстракцыю». У Мінску распачалася выстава Захара Кудзіна
    Гісторыя
    Якую каву любіў Вітаўт, або Пра карысць устойлівай міфалогіі
    Мастацтва
    «Малюю наша жыцце». У Рызе адкрылася выстава мастачкі Вольгі Якубоўскай
    Гісторыя
    Першы крок – падпісаць фатаграфіі ў сямейным альбоме: як пазнаваць гісторыю
    Літаратура
    «Песня пра зубра» — патрыятычная паэма для Папы Рымскага. Новае відэа на канале Андрэя Хадановіча
    Літаратура
    Топ-3 смешных выпадкаў з Якубам Коласам
    Літаратура
    У Беларусі хутка з'явіцца кніга ўспамінаў рэпрэсаваных гродзенцаў
    Тэатр
    Па старонках памяці. Гісторыя і традыцыі тэатральнага мастацтва Беларусі
    Літаратура
    Стартуе падкаст «Супердудко»: Наста Грышчук густоўна не пагаджаецца з наяўным
    Краіна
    «Увага, стукач!» Беларусы звязаліся з даносчыкамі на пратэстоўцаў 2020-га і знялі фільм

Афіша

  • 28.03

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Прэзентацыя беларускага перакладу «Дзьмухаўцовага віна» Рэя Брэдберы у Мінску

  • 28.03 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 28.03 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 28.03 — 31.03Выстава, прысвечаная мастаку кіно Яўгену Ганкіну, у Мінску
  • 28.03 — 31.03«У краіне мар». Выстава, прысвечаная Канстанцыі Буйло, у Мінску
  • 28.03 — 30.04Выстава «Ян Вермеер» у Мінску
  • 28.03 — 02.04Выстава Усевалада Швайбы і Тамары Дзяменцьевай «Узы меж нами» ў Гродне
  • 28.03 — 30.04 «Партрэт часу»: калекцыя жывапісу Белгазпрамбанка ў Магілёве

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • Як, дзе і калі беларусы свету будуць адзначаць Дзень Волі
    • Адкуль мы ўзяліся: 7 кніг пра нашу гісторыю
    • Міты Другой Сусьветнай вайны. Да дня спаленьня Хатыні
    • Што вядома пра серыял пра Уладзіміра Мулявіна «За паўгадзіны да вясны», трэйлер якога з’явіўся ў сеціве?
    • Унучка пакаранага паўстанца, якая стала адной з самых вядомых у свеце жанчын-хірургаў
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип