• budzma.org
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • «Музыка»
  • Гатуем з «Будзьма!»
  • «Гісторыя за 5 хвілін»
  • «Трызуб і Пагоня»
  • «Разумняты»
  • Вандруем разам
  • Афіша
16.08.2016 | Грамадства Гісторыя

«Каб палац адчуў, што ён не пакінуты»

Валанцёры правялі акцыю па добраўпарадкаванні Хальчанскага палаца на Гомельшчыне.

Аўтарам ініцыятывы выступіў Гомельскі палацава-паркавы ансамбль, на чыім балансе знаходзіцца Хальчанскі палац, збудаваны ў пачатку ХІХ стагоддзя.

Дзяржаўнае фінансаванне па рэстаўрацыі сядзібы скончылася яшчэ ў 2011 годзе. З тых часоў супрацоўнікі гомельскага палаца імкнуцца знайсці патэнцыйнага інвестара, але пакуль што безвынікова. Будынак сядзібы тым часам прыйшоў у яшчэ большы заняпад.

Уладзімір Літвінаў, намеснік дырэктара музея гомельскага палацава-паркавага ансамбля распавёў:

— Ідэя мерапрыемства ў нас узнікла даволі даўно. Паколькі на дадзены момант для паўнавартаснай рэканструкцыі бракуе сродкаў, а тэрыторыя палаца прыйшла ў занядбаны стан, мы вырашылі сумеснымі намаганнямі змяніць сітуацыю. Мы хацелі б, каб гэты будынак адчуў, што ён не пакінуты. Разам з валанцёрамі мы плануем прывесці тэрыторыю сядзібы ў прэзентабельны выгляд і прыцягнуць да яго ўвагу грамадскасці. Пазней будуць мы працягнем і навуковыя даследаванні гэтага ўнікальнага помніка архітэктуры ва ўсходняй Беларусі.

Змяніць сітуацыю было вырашана з дапамогай грамадскасці. Дапамогу ў арганізацыі і правядзенні акцыі аказалі прадстаўнікі гомельскай “Талакі”, студэнцкага навуковага таварыства гісторыі, архітэктуры і краязнаўства імя С. Шабунеўскага БелДУТ (Гомель) і іншыя актывісты рэгіёну, неабыякавыя да гістарычнай спадчыны роднага краю.

Яўген Меркіс, старшыня гомельскай “Талакі” адзначыў:

— Вельмі цешыць, што на гэтай валанцёрскай акцыі сабралася столькі неабыякавых да нашай гісторыі людзей. Асабліва цешыць, што для агульнай працы аб’ядналіся прадстаўнікі дзяржаўных устаноў і грамадскіх арганізацый. На добраўпарадкаванне завіталі нават людзі, што пачулі пра акцыю праз СМІ. Мне падаецца, што менавіта такімі сумеснымі высілкамі мы і можам адрадзіць наш край. Варта зразумець, што гэта — наша гісторыя, і мы ўсе разам за яе адказныя.


На тэрыторыі, дзе сёння месціцца палац, і ў яго ваколіцах археолагі знайшлі некалькі гарадзішчаў жалезнага веку і часоў Старажытнай Русі. Само мястэчка ўпершыню ўзгадваецца ў летапісах у XIV стагоддзі, а з сярэдзіны XV стагоддзя яно пераходзіць ва ўласнасць прадстаўнікоў славутага роду Халецкіх. У XVII стагоддзі яны збудавалі ў Хальчы касцёл і езуіцкі манастыр, які дзейнічаў з 1731 па 1829 год.

Яўген Малікаў, кіраўнік студэнцкага навуковага таварыства гісторыі, архітэктуры і краязнаўства імя С. Шабунеўскага БелДУТ, кажа:

— Гэтае месца асаблівае сваёй гісторыяй, якая звязана з моцным родам Халецкіх і Войніч-Сенажэцкіх. Халецкія на паўднёвым усходзе Вялікага княства Літоўскага былі хаўруснікамі Радзівілаў. Варта адзначыць, што само месца вельмі маляўнічае, і калі б атрымалася вярнуць палацу жыццё, то тут можа было б стварыць аграсядзібу. Тады ў нас з’явіўся б цудоўны турыстычны і гістарычны аб’ект, вернуты з небыцця.

Прадстаўнікі роду Халецкіх былі ўладальнікамі палаца да 1812 года, калі падтрымалі Напалеона ў яго вайне з Расійскай імперыі і ў выніку яго паразы былі вымушаныя пакінуць радавое гняздо. З 1812 па 1851 год палацам валодалі Войніч-Сенажэцкія, а з 1851 года і да кастрычніцкага перавароту — прадстаўнікі роду Сенажэнскіх.

Такім палац у Хальчы ўбачыў у 1877 годзе Напалеон Орда

У савецкія часы былая сядзіба стала прытулкам для беспрытульнікаў. Пазней у ёй размяшчалася турма НКВД, дзе ўтрымліваліся «ворагі народа». Яшчэ пазней сядзіба яна стала турмой для жанчын з дзецьмі. Пазней турма была пераўтворана ў клуб і была канторай мясцовага калгасу.

На першым валанцёрскім суботніку актывісты расчысцілі тэрыторыю палаца ад загадзя спілаваных адмыслоўцамі дрэваў і хмызнякоў. У жніўні і верасні запланаваны яшчэ шэраг падобных валанцёрскіх суботнікаў. На некаторых з іх, магчыма, выступяць музычныя гурты або аматарскія тэатральныя калектывы, каб у Хальчанскі палац вярталася не толькі чалавечая праца і клопат, але і культурны адпачынак.

— Раней тут наогул была цэлая сядзіба, якая мела яшчэ два флігелі, — адзначае Уладзімір Літвінаў, — таму ў нашыя планы ўваходзіць іх пошук і лакалізацыя. Таксама ад палаца да Сожа вяла лесвіца. Зараз яе трэба вызваліць ад дрэваў і расчысціць від на шыкоўны будынак палаца з ракі.

Новы час

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства Літаратура

Новыя кнігі Уладзіміра Арлова да 105-х угодкаў БНР выдаў Kamunikat.org

«Вясну пачынаем дзьвюма новымі кнігамі Уладзіміра Арлова! «Айчына. Ад Агінскага да Багушэвіча» — гэта працяг вядомай...

valiancina_shauchenka
Грамадства «Музыка»

«Kalychanka». Новая песня ад Лявона Вольскага

«Лірычная песьня пра тое, як нялёгка і як пачэсна быць Беларусам у гэты складаны, шчымлівы і балючы час», —...

valiancina_shauchenka
Грамадства Літаратура

Адкуль мы ўзяліся: 7 кніг пра нашу гісторыю

Быць беларусам — не быць скотам, гэта ведае ўжо, здаецца, кожны. Аднак у далейшай дыскусіі наконт паходжання і нацыянальнага...

valiancina_shauchenka
Грамадства

У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі выяўлены метрычны запіс пра смерць Антаніны Ракасоўскай — маці Маршала Савецкага Саюза Канстанціна Ракасоўскага

У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі выяўлены метрычны запіс пра смерць Антаніны Іванаўны Ракасоўскай — маці...

Апошнія навіны

    Грамадства Літаратура
    Новыя кнігі Уладзіміра Арлова да 105-х угодкаў БНР выдаў Kamunikat.org
    Грамадства «Музыка»
    «Kalychanka». Новая песня ад Лявона Вольскага
    Грамадства Літаратура
    Адкуль мы ўзяліся: 7 кніг пра нашу гісторыю
    Грамадства
    У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі выяўлены метрычны запіс пра смерць Антаніны Ракасоўскай — маці Маршала Савецкага Саюза Канстанціна Ракасоўскага
    Гісторыя
    Пра што пісалі ў дзённіках беларускія рэвалюцыянеркі?
    Гісторыя
    Міты Другой Сусьветнай вайны. Да дня спаленьня Хатыні
    Культура
    «Сказаць, што я ў роспачы, гэта нічога не сказаць. Быццам бы жыццё абарвалося» Маргарыта Ляўчук мае праблемы з голасам
    Грамадства Літаратура
    Беларусы Швецыі падрыхтавалі аўдыяварыянт кнігі «Цудоўнае падарожжа Пыхыча й Шустрыка па Беларусі і яе гісторыі»
    Замежжа
    У Беластоку адкрылася фотавыстава святкаванняў Дня Волі ў розныя гады
    Грамадства Кіно
    Мінкульт адмяніў правядзенне кінафестывалю «Нефільтраванае кіно»
    Краіна
    Вуліца «БНР» замест 60 год СССР, Езавітаўскія чытанні замест Паскевіцкіх і шыльда Язэпу Няцецкаму замест Леніна на вакзале
    Культура
    Аўтарскія дыванкі і прыгожыя габелены прадставяць майстры народных рамёстваў на выставах у Віцебску
    Грамадства
    Святлане Алексіевіч заблакавалі банкаўскі рахунак у Германіі
    Кіно
    Што вядома пра серыял пра Уладзіміра Мулявіна «За паўгадзіны да вясны», трэйлер якога з’явіўся ў сеціве?
    Кіно
    Беларуская анімацыя: Іван Гапіенка і яго фільмы

Афіша

  • 23.03

    ПАДЗЕЯ ДНЯ: Прэзентацыя трэцяга тома трылогіі «Галасы Беларусі» ў Вільні

  • 23.03 — 22.04Выстава ткацкіх працаў у Мінску
  • 23.03 — 30.03Экспазіцыя да 100-годдзя з дня нараджэння Алены Васілевіч у Мінску
  • 23.03 — 31.03Выстава, прысвечаная мастаку кіно Яўгену Ганкіну, у Мінску
  • 23.03 — 31.03«У краіне мар». Выстава, прысвечаная Канстанцыі Буйло, у Мінску
  • 23.03 — 26.03«Штучны інтэлект: мастак ці машына?»: выстава ў Мінску
  • 23.03 — 26.03Выстава «Джаз! Каты! Вясна!» у Мінску
  • 23.03 — 26.03Выстава «Веснавыя святы, абрады і звычаі беларусаў» у Гродне

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: [email protected]

Папулярнае

    • У мастачкі Нікі Сандрас здарылася кровазліццё ў мозг. Ёй патрэбна дапамога
    • Абламейка: «У беларусаў па вялікім рахунку няма сяброў на гістарычным полі»
    • Ведаеце, на якой мове насамрэч размаўлялі ў Беларусі ў канцы 18 стагоддзя?
    • Ва Украіне з’явіўся сайт пра тое, чаму ў Беларусі ўсё так і беларусы такія
    • Пісьменніца Наталка Харытанюк запусціла відэаканал с урокамі ангельскай праз беларускую
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип