Лідара паўстанцаў пакаралі смерцю больш за паўтара стагоддзя таму. Але і сёння Кастусь Каліноўскі захоўвае большы ўплыў, чым многія жывыя, піша Міхаіл Брошын для «Салідарнасці».

Такую выснову можна зрабіць з артыкулаў і выказванняў расійскіх прапагандыстаў, што пастаянна з’яўляюцца.

Член прэзідыума Савета па міжнацыянальных адносінах пры прэзідэнце РФ Багдан Бязпалька задаецца пытаннем: чаму Каліноўскі ў Беларусі да гэтага часу эксплуатуецца як герой? І сам жа дае адказ: гэта праз антырасійскую скіраванасць яго дзейнасці.

Справа не абмяжоўваецца публікацыямі на прарасійскіх рэсурсах. Аказваецца, у расійскай Акадэміі навук існуе цэлы праект «Каліноўскі. Дэмістыфікацыя». Яго аўтарам з’яўляецца навуковы супрацоўнік Інстытута расійскай гісторыі РАН Аляксандр Дзюкаў, які кажа:

«Калі ў падручніках пішуць пра Каліноўскага ў пазітыўным сэнсе — гэта ўжо працуе на апазіцыю. Расказваючы пра Каліноўскага ў пазітыўным сэнсе ў школьных падручніках, улады штурхаюць школьнікаў у яе БЧБ-абдымкі.

Празаходнія СМІ і гэтыя нацыяналісты паразітуюць на міфе, створаным па дурасці і ідыятызме савецкай уладай. Увогуле, не ўсё, што было ў Савецкім Саюзе, зараз працаздольнае і вытрымлівае праверку».

Дзюкаў літаральна б’е ў званы:

«Нам у Расіі цяжка зразумець, наколькі міф пра Каліноўскага ўкаранёны ў беларускай свядомасці, а ён укаранёны сапраўды вельмі глыбока... Вобраз Каліноўскага з яго барацьбой з Расіяй, з яго русафобіяй — структурны аналаг вобразу Бандэры, які быў навязаны ўкраінскаму грамадству. Не павінна быць такога пазітыўнага міфа ў Беларусі, гэта найперш супярэчыць інтарэсам самой Беларусі і беларускага грамадства, беларускай дзяржавы».

Гэта цудоўна: навуковы супрацоўнік з Масквы спрабуе вырашаць не толькі, што ў Беларусі з’яўляецца міфам, але і што супярэчыць інтарэсам нашай краіны і грамадства. У той жа час вельмі паказальнае прызнанне Дзюкова аб тым вялізным уплыве, які Каліноўскі мае на цяперашнюю сітуацыю. Імперыя змагла пакараць смерцю патрыёта, але не забіць яго.

Цяпер РФ мае шэраг прэтэнзій да таго, як беларусы бачаць сваю гісторыю. Вядучы эксперт Расійскага інстытута стратэгічных даследаванняў Алег Неменскі заклапочаны беларускімі навучальнымі праграмамі, якія «фармуюць нацыянальную ідэнтычнасць і нацыянальную ідэалогію». На яго думку, нядаўна выдадзены пяцітомнік Нацыянальнай акадэміі навук РБ «Гісторыя беларускай дзяржаўнасці» адлюстроўвае «радыкальны антырасійскі погляд на мінулае».

Неменскі папярэджвае, што без карэкціроўкі пазіцыі НАН і іншых дзяржструктур Беларусі ёсць рызыка фарміравання «русафобскай, антырускай ідэнтычнасці». З пункту гледжання прадстаўніка РІСД, у Расіі застаецца ўсё менш часу, каб выправіць сітуацыю.

Гледзячы па ўсім, у Маскве прэтэндуюць на тое, каб перапісаць не толькі ўкраінскія, але і беларускія падручнікі гісторыі. Менавіта ў іх тамтэйшыя прапагандысты бачаць карані зла.

Аднак Расіі было б нядрэнна не прэтэнзіі да суседзяў прад’яўляць, а для пачатку паглядзець у люстэрка і задацца пытаннем: «Што не так са мной?» Бо, калі нават у Беларусі фарміруецца «няправільная», з пункту гледжання маскоўскіх дзеячаў, ідэнтычнасць, то відавочна ў гэтым «вінаваты» не толькі Каліноўскі.

Падзеі, якія разгортваюцца прама зараз, прымусілі шматлікіх людзей ва ўсім свеце перагледзець сваё стаўленне да РФ. Нават учорашнія прыяцелі Уладзіміра Пуціна сёння адхрышчваюцца ад яго. Ніхто не робіць больш для стварэння негатыўнага стаўлення да Расіі, чым яе ўлады.

Каліноўскі надзвычай важны як сімвал, як адзін з галоўных персанажаў беларускага нацыянальнага Пантэона. І вынесці яго адтуль ужо практычна немагчыма. Пра розных «дэмістыфікатараў» забудуцца нават тыя, хто пра іх увогуле ведаў. А Каліноўскі застанецца.

«Салідарнасць»