Карціна дня: “Дом” Валерыя Шкарубы

Сёння ў рубрыцы “Карціна дня”, дзе мы абмяркоўваем карціны сучасных беларускіх мастакоў, — Валерый Шкаруба і яго “Дом”. Абмяркоўваюць палатно не аматар і не знаўца мастацтва, вядомы ў вузкіх колах дэгенератыўны паэт Андрэй Адамовіч і выкладчык Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў, мастацтвазнаўца Алеся Раманюк. Мы заклікаем вас далучацца. Давайце разам высветлім, што нам прапануюць на сняданак, абед і вячэру сучасныя мастакі. Прыходзьце ў каменты, пішыце, прапануйце працы для абмеркавання.

Валерый Шкаруба

Пра аўтара:

Валерый Шкаруба нарадзіўся ў 1957 годзе ў Барысаве. У 1981 годзе скончыў Беларускую дзяржаўную акадэмію мастацтваў. З 1984 года ўдзельнічае ў выставах. З 1989 – сябра Саюза мастакоў. У 2002 атрымаў Дзяржаўную прэмію Рэспублікі Беларусь у галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры. У 2008 уганараваны медалём імя Францыска Скарыны. Аўтар вялікай колькасці персанальных і ўдзельнік шматлікіх калектыўных выставаў. Працы знаходзяцца ў музеях і прыватных калекцыях па ўсім свеце.

  Валерый Шкаруба, “Дом”, палатно, алей, 95х145, 2007

Ад самоты

Гіперрэалізм гэтай выявы ўражвае. Амаль поўная ілюзія фотаздымка. Таму адразу ж узнікае пытанне, нашто аўтару так паслядоўна і зацята прамалёўваць дробязі, набліжацца да 100-адсоткавага супадзення з рэальным? Адказ тут такі: гэта своеасаблівая магія. Як, шапочучы замовы, варажбіты прагаворваюць, напрыклад, усе магчымыя варыянты хваробы і тыя органы, за якія яна можа ўзяцца, а потым паслядоўна пералічваюць усё, што яны (шаптуны) з гэтаю хваробаю зробяць, так і мастак прапісвае самыя дробныя рысачкі свайго ўяўнага свету, магчыма, у спадзеве туды трапіць ці, прынамсі, разлічваючы на тое, што яму павераць.

Андрэй Адамовіч

І хаця вераць цяпер далёка не рэалістам, рэалістычнае мастацтва можа быць не менш пераканаўчым. Асабліва калі вядзецца не пра правакацыйнае. Ясна, што аўтары, якія працуюць у рэчышчы актуальнага мастацтва, не могуць дазволіць сабе рэалізму з той простай прычыны, што канкураваць у абсурдзе і шакаванні са штодзённымі навінамі вельмі складана. Патрэбны адмысловы “мастацкі” падыход хаця б у стылістыцы.

А вось ствараючы пейзажы, можна дазволіць сабе наколькі заўгодна рэалістычную манеру пісьма. Адначасова з гэтым мастак пазбавіцца і погляду на свае палотны як на карціны, якія мусяць несці нейкі сацыяльны, палітычны, шаблонаразрывальны і які-кольвечы іншы “мастацкі” сэнс.

Таму такая манера цалкам апраўданая. Больш за тое, яна адзіная магчымая для данясення думак і пачуццяў без даважкаў і белага шуму. Тут сп. Шкаруба проста гаворыць наўпрост з нашым падсвядомым, нагадваючы нам пра дом, сям’ю, дзяцінства. Можна было б сказаць, што мімімішнасць гэтага палатна – 111 адсоткаў, але тут не пра замілаванне, тут пра крыху сумную цеплыню, што разліваецца ў грудзях дарослага чалавека, які згадвае самыя галоўныя рэчы.

 

Голас з Акадэміі:

Каб сапраўды спазнаць прыроду, неабходна быць назіральным і цярплівым. Недастаткова падпільнаваць цікавы момант, убачыць дрэва ў незвычайным ракурсе або ўмець перадаць мітусню хваляў на вадзе. Без укладання душы ў працу пейзаж не ажыве на вачах, не перанясе ў той момант, калі быў неспадзявана заспеты мастаком. Што такое вечнасць? Што такое жыццё? Што такое матэрыя? Такія пытанні ўзнікаюць, калі разглядаеш пейзажы Валерыя Шкарубы. Мастак не падзяляе адлюстраванне на значныя і нязначныя фрагменты. Кожная зёлка, кожная кропелька вады і драбінка зямлі аднолькава важныя для яго. Замест брэндавых бярозак мастак звяртаецца да адлюстравання больш характэрных і адметных вобразаў-сімвалаў Беларусі. Хата, якая была домам для жывых і памерлых, сховішчам і цытадэллю, храмам і хлявом, падрыхтаваным для нараджэння Ісуса. Сад з пладаносных дрэваў, голле якіх пераплялося, нібыта сцежкі гісторыі нашай краіны. Вада – вечнае люстэрка, якое паказвае толькі тое, што існуе. Гіперрэалістычны краявід перадае не толькі тыповасць беларускай прыроды, але і раскрывае яе як выключную частку сусвету, якая вартая таго, каб ганарыцца ёю і любіць яе.

Алеся Раманюк

У матэрыяле выкарыстаны фотаздымак Д. Раманюка.