12 чэрвеня кампанія “Будзьма беларусамі!” і Цэнтр даследавання грамадскага кіравання SYMPA сабралі самых актыўных жыхароў Мінска і Мінскай вобласці на другую частку прэзентацыі Кірмашу праектаў. Ацэньваць іх дапрацаванасць і ўзбагачаць свежымі ідэямі дапамагалі эксперткі: каардынатарка конкурсу сацыяльных праектаў “Social Weekend” Валерыя Ваўкагонава і культурніцкая менеджарка, музыка Марыя Шарый.
Першая ўдзельніца, Марыя Дашчынская, жыве ў вёсцы Аксакаўшчына. На Кірмашы ў канцы мінулага года адтуль ужо быў праект: актывістка Надзея Маслоўская прапаноўвала стварыць сцяжыну здароўя са спартовай інфраструктурай у месцы, дзе звычайна пакідаюць смецце мясцовыя і заезджыя. Цяпер у Аксакаўшчыне ёсць поле для міні-футбола і валейбольная пляцоўка. Іх людзі зрабілі самі: за некалькі суботнікаў паставілі агароджу, лясгас дапамог выкарчаваць пні, ЖЭС — вывезці голле. Для падтрымання стасункаў уласны чат у Viber з’явіўся не толькі ў мясцовых дарослых, але нават у падлеткаў, куды тыя ўключылі таксама Марыю Дашчынскую.
Марыя Дашчынская
“To be continued” — праект, які мае надалей падтрымліваць чысціню і здаровы лад жыцця ў вёсцы, а яшчэ ўмацоўваць мясцовую супольнасць і добрасуседства. Марыя Дашчынская разам з аднадумцамі шукае сродкі, каб упарадкаваць спартовую пляцоўку, а менавіта зрабіць на футбольным полі штучны газон.
“Кірмаш праектаў” для Міншчыны: “To be continued”
— Федэрацыя футбола была гатовая падарыць рулоны газону, але трэба падрыхтаваць глебу, на што ў мясцовых уладаў не знайшлося грошай, — кажа Марыя.
Марыя Шарый
Калі знойдуцца грошы, каб набыць газон для поля 15 на 30 метраў, сельсавет паабяцаў прывезці тры машыны грунту. А пасля ініцыятыўная група мясцовай супольнасці вёскі Аксакаўшчына плануе “Летнія малыя алімпійскія гульні Аксакаўшчына-старт 2018”.
Арцём і Андрэй
Арцём з Брэста і Андрэй з Пінска (так яны прадставіліся) хочуць зрабіць сацыяльна-дабрачынны праект “Будуем утульную Радзіму”. Не так даўно хлопцы трапілі на летнік “Будуємо Украіну разом”: у гарадах, закранутых ваеннымі дзеяннямі, валанцёры аднаўляюць дамы, робяць рамонт, усталёўваюць дзіцячыя пляцоўкі. Хлопцы вярнуліся ўзрушаныя і натхнёныя і цяпер хочуць арганізаваць штосьці падобнае ў нас. Яны расказалі, што папярэдне дамовіліся з мясцовымі ўладамі ў Вілейцы, каб валанцёрскай талакой дапамагчы з касметычным рамонтам малазабяспечаным сем’ям. Кантакты людзей у патрэбе аўтары праекта “Будуем утульную Радзіму” збіраюцца ўзяць у сацыяльных службаў. Акрамя гэтага Арцём і Андрэй плануюць зрабіць у гарадку некалькі муралаў і дзіцячых пляцовак. Хлопцы мяркуюць сабраць паўсотні добраахвотнікаў, дзясятак з якіх — замежныя, і штовечар ладзіць для іх культурна-асветніцкую праграму.
“Кірмаш праектаў” для Міншчын…
Экспертка Валерыя Ваўкагонава параіла ім абавязкова ўключыць у працэс мясцовых жыхароў, каб яны паставіліся да дзіцячых пляцовак, муралаў як да свайго, а не як да дармовага “падарунка” невядомых маладзёнаў.
Валерыя Ваўкагонава
Журналістка Наста Баброўская з Барысава — сталая ўдзельніца імпрэз кампаніі “Будзьма беларусамі!”. Узімку яна прэзентавала праект “Светлялечкі”, майстар-класы для бацькоў і дзяцей. Дзяўчына расказала, што месяц таму ў яе з’явілася ідэя правесці экалагічны сямейны фестываль.
Наста Баброўская
— Я хацела б натхніць маладыя сем’і на свядомы экалагічны лад жыцця і адпачынак з карысцю ўсёй сям’ёй, — кажа Наста.
Канцэпцыя і напаўненне фэсту да болю простыя: нуль адкідаў, веганская ежа, новае жыццё рэчаў. Калі не атрымаецца ў Барысаве, дзяўчына мае намер зрабіць івэнт у Жодзіне, на пляцоўцы “Свае”.
“Кірмаш праектаў” для Міншчын…
— Я раіла б пачаць не з гарадскога фармату, а з суседскага. Паспрабуйце знайсці зацікаўленае таварыства ўласнікаў і прапануйце ім сваю ідэю. Можа атрымацца выдатны суседскі фэст ці свята двара, — кажа каардынатарка кампаніі “Будзьма беларусамі!” у Мінскім рэгіёне Святлана Чакушка.
Святлана Чакушка
“Славутасці і таямніцы Стаўбцоўшчыны” — праект ад грамадскай ініцыятывы “Брук”, які прадставіў актывіст Міхась Міцкевіч.
— Мы прыглядаем за месцам, дзе жывём, — апісаў ініцыятыву “Брук” Міхась.
Міхась Міцкевіч
У чым сутнасць праекта? Ідэі папярэднічала цэлая гісторыя. У вёсцы Наваполле Стаўбцоўскага раёна быў млын XVIII стагоддзя. Нейкім чынам будынак не быў уключаны ні ў адзін кадастр, таму ў 2011 годзе яго без цяжкасцяў купіў прадпрымальнік і разабраў. Актывісты і сябры “Таварыства беларускай мовы” спрабавалі пісаць афіцыйныя лісты з просьбамі захаваць помнік (хоць афіцыйна ён не быў у спісе гісторыка-культурных каштоўнасцяў), але ўсім зразумела, што млын ужо страчаны. Яшчэ адной падзеяй, якая натхніла ініцыятыву “Брук” зрабіць праект, было ток-шоў у межах кампаніі “Будзьма беларусамі!” пра турыстычную адметнасць Стаўбцоўшчыны.
— Мы вельмі шануем дзядзьку Коласа, але раён славуты не ім адным, — кажа Міхась.
Ідэя актывістаў у тым, каб стварыць каталог усіх гісторыка-культурна помнікаў і каштоўнасцяў раёна, нават калі тыя афіцыйна імі не з’яўляюцца. Гэта дазволіць пазбегнуць сітуацыі, якая адбылася з 200-гадовым млынам у Наваполлі.
“Кірмаш праектаў” для Міншчын…
Спачатку ініцыятыўная група плануе правесці экспедыцыі, каб дакладна разведаць, што яшчэ засталося неапісаным у Стаўбцоўшчыне (дарэчы, прасунутыя мясцовыя кажуць “Стаўпеччына”: маўляў, так больш мілагучна). Каталог мае з’явіцца ў папяровым і ў электронным выглядзе. Аўтары праекта ўпэўненыя, што іх даробак будзе цікавы гаспадарам аграсядзібаў, якіх можна прыцягнуць у праект у якасці спонсараў, краязнаўцам, мясцовым уладам і ўсім жыхарам. Усё-ткі пра мястэчка, адметнае не толькі роляй малой радзімы народнага паэта, напісана не так шмат.
Хрысціна Марчук
Фота — Аляксандр Кісялёў
