Ушанаваць памяць расстраляных у Чорную ноч 1937 года паэтаў, а таксама выказаць салідарнасць з сучаснымі літаратарамі, якія зараз знаходзяцца за кратамі, у Цэнтральным парку Батумі ўвечары 29 кастрычніка сабралася каля сотні чалавек. Удзел у мерапрыемстве ўзялі не толькі беларусы, але і грузінскія літаратары.
Акцыя памяці пачалася з запальвання свечак, выканання гімна «Магуты Божа» і хвіліны маўчання.
Адкрыў «Ноч расстраляных паэтаў» Аляксей Балашоў, выканаўчы дырэктар ГА «Беларуская дыяспара ў Аджарыі».
З мікрафонам Аляксей Балашоў
Спадар Балашоў заўважыў, што сёння важна памятатаць гэты дзень, для таго каб не перамаглі каты і злачынцы.
Затым вядучая імпрэзы, пісьменніца Наталка Харытанюк запрасіла да мікрафона грузінскіх літаратараў. Яна падкрэсліла, што боль за нявінных ахвяраў сталінскага рэжыму — гэта тое, што яднае і беларускі, і грузінскі, і іншыя народы.
Першым выступіў паэт Генры Далідзэ.
«Можна забіць чалавека, знішчыць паэта, але не ідэю,» — адзначыў Генры Далідзэ.
Ен прачытаў верш на грузінскай мове расстралянага ў 1937 годзе паэта Тыцыяна Табідзэ «Рыа-Рыа». Пазней гэты верш па-беларуску прачытала Наталка Харытанюк у перакладзе Максіма Лужаніна.
Прагучала песня «Чэмо Карго» — гэта гімн барацьбітоў за незалежнасць Грузіі ў 80-я, які і зараз застаецца нефармальным гімнам Грузіі.
Свае вершы прачыталі таксама грузінскія літаратары Тарыэл Цхварадзэ, Сурхан Цулукідзэ і паэтка Ганна Сурманідзэ.
Наталка Харытанюк распавяла, якім чынам вершы расстраляных беларускіх паэтаў дайшлі да нас. Яна адзначыла, што тое, што мы зараз ведаем — гэта толькі вяршыня айсберга, бо рэжым не толькі фізічна знішчаў паэтаў, але і знішчаў іх кнігі.
Наталка Харытанюк
«Шлях тых аскепачкаў, што да нас дайшлі, проста фантастычны», — падкрэсліла Наталка Харытанюк. Яна прыгадала лёс апошняга верша Міхася Чарота, які ён надрапаў на сцяне турмы НКУС.
Беларусы Батумі па чарзе выходзілі да мікрафона і чыталі вершы расстраляных паэтаў.
На завяршэнне першай часткі імпрэзы Аляксей Балашоў зачытаў спіс усіх ахвяраў Чорнай ночы.
У другой частцы акцыі памяці ўдзельнікі чыталі вершы сучасных паэтаў — рэпрэсаваных і пра рэпрэсіі. Прагучалі вершы Анатоля Сыса, Максіма Знака, Андрэя Аляксандрава, Максіма Вінярскага, Дар’і Бялькевіч, Змітра Кузьменкі.
Напрыканцы мерапрыемства быў зачытаны верш палітзняволенага журналіста Дзяніса Івашына, які ён нядаўна даслаў у лісце сваім родным.
Раптоўны спалах, стрэлу гук,
Твае сыны прырэчаны да страты,
Ляжаць у зямлі, нібы каменьняў брук.
Не пакаяньня чын яны чакаюць
Нашчадкаў ідэйных тых, хто страляў.
Твае сыны без супакою спачываюць,
Бо іх у тую ноч ніхто не адпяваў.
У безназоўных іх магілах
Спяць ненароджаныя пакаленьні,
Паэзіі няісны скарб на белых крылах,
Душы народнае спадзевы й маленьні.
Жыцьцё задзьмуўшы яркі зьніч,
Ня здолела згасіць чырвоная навала
Вашай душы ахвярны кліч,
Што ў сэрцы полымем гарыць трывала!
Завяршылася акцыя супольным выкананнем гімна «Пагоня».
Сваімі ўражаннямі ад акцыі памяці з budzma.org падзялілася Наталка Хартынюк: «У мяне ўражанне, што было надзвычай душэўна, неяк вельмі шчыра, людзі рабілі гэта як штосьці сакральнае. Для беларусаў гэта так важна. Проста адчуваеш, якая цеплыня расплываецца, калі ўсе разам. Было адчуванне цеплыні і дабрыні адно да аднаго, нейкай такой падставовай, адчуванне нацыі, якога так не хапае, і на такіх сустрэчах яно ўсплывае. У гэтым годзе ноч паэтаў атрымалася вельмі душэўная.»
Акцыя памяці расстраляных паэтаў 29 кастрычніка адбылася таксама і ў Тбілісі. Тут яна праходзіла ў Доме пісьменнікаў Грузіі ў фармаце літаратурнага вечара.
Аляксандр Ждановіч (Маляваныч). Здымак Анастасіі Заўялавай
Падчас вечарыны вершы ахвяраў ночы расстраляных паэтаў чыталі акцёр Аляксандр Ждановіч («Маляваныч»), музыкі Андрусь Такіданг і Рыгор Лайкоў, рэжысёр Андрэй Бібікаў і іншыя вядомыя беларусы. У якасці вядучай імпрэзы выступіла рэжысёрка Наталля Бібікава.
Наталля Бібікава. Здымак Анастасіі Заўялавай
Рыгор Лайкоў і Андрусь Такінданг. Здымак Анастасіі Заўялавай
Вядомая настаўніца і літаратуразнаўца Ганна Севярынец прачытала для ўдзельнікаў імпрэзы анлайн-лецыю «Непаслухмяныя дзеці Кастрычніка»
Андрэй Бібікаў. Здымак Анастасіі Заўялавай
Здымак Анастасіі Заўялавай
